Custom Search
50 ESERİN ÖZETİ
Bir ilkokulda öğretmenlik yapan Zehra, babası öldükten sonra onun bıraktığı anı defterini sabaha kadar okur. İç dünyasını tanımadığı babasına karşı düşmanlık besleyen Zehra, babasının annesiyle olan ilişkisini ve annesinin olumsuz yönlerini öğrenir. Ailesinin neden dağıldığını ve babasının onu bu yüzden öğretmen okuluna gönderdiğini de anlar. Babasının acılarını anlayan Zehra, artık bağışlamayı ve acımayı öğrenmiştir.
AKİF BEY- NAMIK KEMAL -TİYATRO
Deniz subayı olan Akif, Dilruba adında ahlaksız bir kadın tarafından kandırılır ve evlenir. Kocasının bir savaşta şehit olduğunu söyleyen Dilruba’nın ahlaksız bir kadın olduğunu öğrenen Akif, onu boşar ve intikam almak amacıyla evine gider. Bu sırada Dilruba yeniden evlenmiştir. Dilruba’nın yeni kocasıyla çatışan Akif de Dilruba’nın yeni kocası da ölür. Akif’in babası da Dilruba’yı öldürür.
ANKARA-Y. KADRİ KARAOSMANOĞLU -ROMAN
Roman üç bölümden oluşur. Birinci bölümünde Milli Mücadele yıllarındaki Ankara anlatılmıştır. İstanbul’dan gelen Selma Hanım, kocası Nazif Beyin de etkisiyle önceleri inanmadığı Milli Mücadeleye inanmaya başlar; fakat bu sefer de kocası Sakarya Muhaberesi’nden kaçmaya çalışmaktadır. Selma, Binbaşı Hakkı Bey’le birlikte mücadeleye devam eder ve yaralılara hemşirelik yapar.
İkinci bölümde Cumhuriyet yıllarının Ankara’sı anlatılır. Binbaşı Hakkı Bey’le Selma evlenir. Üçüncü bölümde ise Cumhuriyet olgunlaşmış ve Neşet Sabit gibi aydın gençler yetişmiştir. Selma üçüncü evliliği bu gençle yapar ve mutlu olur.
AŞK-I MEMNU- HALİT ZİYA UŞAKLIGİL-ROMAN
Bihter genç bir kadındır, Adnan Bey adında zengin ve kültürlü bir adamla evlenir. Bir süre sonra Bihter, kocasının yeğeni Behlül’e aşık olur; fakat Behlül aslında Nihal’i sevmektedir. Behlül, Nihal evlenmek üzereyken Bihter’le olan ilişkisi ortaya çıkar. Bihter intihar eder, Behlül kaçar.
ATEŞTEN GÖMLEK – HALİDE EDİP ADIVAR – ROMAN
İzmir’ in işgal edilirken kocası ve çocuğu düşman tarafından öldürülen Ayşe, İstanbul’daki akrabası Peyami’ nin yanına gider. Bir müddet sonra onlara Binbaşı İhsan da katılır ve Kuvayi Milliye’ ye hizmet etmek için hep birlikte Anadolu’ ya geçerler. Bu sırada hem Peyami hem de Binbaşı İhsan Ayşe’ ye âşık olur ve gün geçtikçe bu aşk ikisi için de ateşten bir gömleğe dönüşür.
ARABA SEVDASI – RECAİZADE MAHMUT EKREM – ROMAN
Bir vezirin oğlu olan Bihruz Bey, babası öldükten sonra çok büyük bir servete kavuşur. Aldığı yetersiz eğitimin de etkisiyle Batılı gibi yaşamaya heves eden Bihruz Bey, kendini eğlenceye kaptırır.
Bu sırada Periveş adında bir sokak kadınına âşık olur. Kendisini kandıran arkadaşının da etkisinde kalan Bihruz Bey sonunda Periveş’in de arkadaşının da gerçek kişiliğini öğrenir.
AYAŞLI VE KİRACILARI – MEMDUH ŞEVKET ESENDAL – ROMAN
Bir köy ağasının oğlu olan Ayaşlı İbrahim, geçimini kiraya verdiği evlerden kazanmaktadır. Yaptığı pek çok iş başarısızlıkla sonuçlanan İbrahim’le birlikte değişik katmanlardan oluşan kiracılarının hayatı ve bu kiracıların birbirleriyle olan ilişkileri anlatılır.
BİR TEREDDÜDÜN ROMANI – PEYAMİ SAFA – ROMAN
Okuduğu bir romanın yazarıyla tanışan Mualla, yazarın evlenme teklifiyle karşılaşır. Kararsız kalır; ancak kararsız kalan sadece Mualla değildir. Yazar da Vildan adlı bir kadınla tanışmıştır ve Mualla’yla Vildan arasında bir seçim yapamamaktadır.
CEZMİ – NAMIK KEMAL – ROMAN
İran savaşına katılan Cezmi, Kırım şehzadesi Adil Giray’ la arkadaş olur. Adil Giray bir baskında yakalanır. Şahın karısı Şehriyar, Adil Giray’ a âşık olur. Bu sırada Adil Giray ise şahın kız kardeşi Perihan’ a âşık olmuştur. Şehriyar’ ın kurduğu tuzak neticesinde Adil Giray ve Perihan ölür, Cezmi ise yaralı olarak kurtulur.
ÇALIKUŞU – REŞAT NURİ GÜNTEKİN– ROMAN
Küçük yaşta anasını babasını kaybeden Feride, teyzesinin yardımıyla yatılı bir okula gider. Yaramazlığından dolayı ona bu okulda Çalıkuşu adı takılır. Yaz tatillerinde teyzesinin yanına giden Feride, teyzesinin oğlu Kamuran’la bir ilişkiye başlar. Ancak evlenmek üzerelerken Feride, Kamuran’ ın başka bir kızla ilişkisi olduğunu öğrenir. Teyzesinin yanından ayrılan Feride, Anadolu’ nun birkaç vilayetinde öğretmenlik yapar. Eski bir tanıdığı olan ihtiyar Doktor Hayrullah Bey’ le Kuşadası’ nda karşılaşan Feride, çevredekilerin dedikodularından kurtulmak için Hayrullah Bey’ le evlenir. Bu sırada Feride’ nin günlüğünü okuyan Hayrullah Bey günlüğü saklar ve kendisi öldükten sonra Kamuran’ a verilmek üzere bir zarfa koyar. Hayrullah Bey ölünce Feride zarfı Kamuran’a götürür. Kamuran günlüğü okuyunca geçmişte olan biten her şeyi öğrenir ve Feride’yle evlenir.
DAMGA – REŞAT NURİ GÜNTEKİN– ROMAN
Bir paşanın oğlu olan İffet, babasıyla birlikte Midilli’ ye gider. İffet küçükken dinlediği bir masaldan çok etkilenir ve bu masal ona sevilen kadın için kendini feda etmeği öğretir. Babası burada ölünce İstanbul’a döner ve hukuk eğitimi almaya başlar.
Bir taraftan da Cemil Kerim Beyin çocuklarına ders vermeye başlayan İffet, Cemil Kerim Beyin karısı Vedia ile bir aşk ilişkisi içine girer. Vedia’yla buluştuğu bir gece yakalanınca eve hırsızlık yapmak için geldiğini söyleyen İffet, hapse atılır. Hapisten çıktığında ise sabıkalı olduğu için işsiz kalır. Bu sırada kocasından ayrılan Vedia ile karşılaşan İffet ona evlenme teklif eder. Vedia, sabıkalı biriyle evlenemeyeceğinin söyleyince İffet bir itirafta bulunur.
DEVLET ANA – KEMAL TAHİR – ROMAN
Eserin kahramanı Devlet Hatun, kitaba adını vermiştir. Dört bölümden oluşan bu romanda Osmanoğulları’nın entrikalarla dolu kuruluş yılları, Şeyh Edebali, Yunus Emre gibi tarihi kişiliklerin maceraları anlatılmıştır.
DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU – PEYAMİ SAFA – ROMAN
Sekiz yaşından beri bacağından rahatsız olan genç, (Romanda adı verilmemiştir.) İstanbul’da küçük bir evde yaşamaktadır ve Erenköy’de oturan bir akrabasının kızı Nüzhet’e âşıktır. Nüzhet ise Ragıp adlı bir doktorla evlenmek üzeredir. Roman gencin hastahaneden çıkmasıyla sona erer.
EYLÜL – MEHMET RAUF– ROMAN
Süreyya Bey ve Suat Hanımın sıradan bir evlilikleri vardır. Süreyya Beyin arkadaşı Necip bir müddet sonra aile dostları haline gelir. Ancak Necip’in Suat’a olan ilgisi zamanla aşka dönüşür ve Suat da ona karşılık verir. Süreyya’ya ihanet etmeyi içlerine sindiremeyen Suat ve Necip köşkte çıkan bir yangında ölür.
FELATUN BEY İLE RAKIM EFENDİ - AHMET MİTHAT EFENDİ-ROMAN
Felatun Bey ve kız kardeşi Mihriban alafranga bir eğitim anlayışına göre yetiştirilmiştir. Günlerini gezerek ve eğlenerek geçiren Felatun Bey, babasından kalan mirası yabancı bir aktris için harcar. Rakım Efendi ise fakir bir ailenin oğludur.
Babası öldükten sonra güç şartlar içinde okulu bitirir ve kitap çevirmeye başlar. Küçük yaşta satın aldığı Canan adlı cariyeye okuma yazma öğretir. Bir süre sonra da onunla evlenerek düzenli bir hayat kurar.
GÜLNİHAL – NAMIK KEMAL– TİYATRO
Kaplan Paşa Rumeli’de sancak beyidir. İsmet ve Muhtar, Kaptan Paşanın kardeşlerinin çocuklarıdır. Kaplan Paşa çevresindekiler tarafından çok sevilen Muhtar’ı kıskanır. Muhtar’ı öldürmek isteyen Kaplan Paşa, İsmet ve Muhtar’ın arasını açar. İsmet’in dadısı Gülnihal Kaplan Paşanın oyunlarını ortaya çıkarır ve iki gencin kavuşmasını sağlar.
HANDAN – HALİDE EDİP ADIVAR – ROMAN
Refik Cemal, Neriman’la evlidir. Handan ve Neriman kardeş çocuklarıdır. İhtilalci bir genç olan Nazım, Handan ile evlenmek ister; fakat Handan Hüsnü Paşayla evlenir. Bu arada Nazım hapse atılır ve Handan’a mektup bıraktıktan sonra intihar eder. Kocasıyla Londra’da bulunan Handan, Londra’ya gelen Refik Cemal’le tanışır ve birbirlerine âşık olurlar. Kocasını aldattığı için vicdan azabı duyan Handa bir müddet sonra ölür.
HUZUR-AHMET HAMDİ TANPINAR-ROMAN
Romanın ana karakteri Mümtaz varoluş sorununa çare arayan gen bir İstanbulludur. Bir çocuklu dul Nuran Mümtaz’ı sever; ancak toplum baskısı yüzünden Mümtaz’la evlenmekten vazgeçer. Suat’ın intiharıyla varolmaya çalışan; fakat sonunda kaybeden huzursuz bireylerin romanı olan Huzur son bulur.
İNTİBAH YA DA SERGÜZEŞT-İ ALİ BEY – NAMIK KEMAL– ROMAN
Ali Beyin Mahpeyker adındaki kötü kadınla olan ilişkisini sonlandırmak için annesi eve Dilaşup adında bir cariye alır. Onların mutluluklarını kıskanan Mahpeyker, Ali Beyle Dilaşup’un arasını bozmak ve Ali Bey’i öldürtmek ister. Dilaşup’a iftira atan Mahpeyker’in oyunları sonunda Dilaşup, Ali Beyi ölümden kurtarır; ama kendisi ölür. Ali Bey de Mahpeyker’i öldürür. Kendisi de hapiste ölür.
KARABİBİK – NABİZADE NAZIM – ROMAN
Beymelik köyünde yaşayan Karabibik, babasından kalan tarlanın bir kısmını komşusuna satmıştır. Kalanları Yosturoğlu’na kaptırmak istememektedir. Rum bakkal Yani’den aldığı borçla bir öküz satın alan Karabibik,Yosturoğlu’yla barışır ve kızını onun yeğenine verir. Bir süre sonra hastalanan Karabibik, kızının mutluluğuyla kendisini mutlu hisseder.
KİRALIK KONAK – Y.KADRİ KARAOSMANOĞLU – ROMAN
Naim Efendi eski bir nazırdır. Kızı Sekine, lüks düşkünü damadı Servet, torunları Seniha ve Cemil ile aynı konakta yaşamaktadır. Serbest yetişmiş bir kız olan Seniha’nın Faik ve Hakkı Celis adlı iki arkadaşı vardır. Seniha’nın Faik’ten hamile kaldığını öğrenen Naim Efendi yıkılır.
KIRIK HAYATLAR- HALİT ZİYA UŞAKLIGİL- ROMAN
Kötü bir kadın olan Neyyir, Doktor Ömer Behiç’i kendisine âşık eder. Ancak doktor evlidir ve ailesiyle Nevyir arasında kalır. Küçük kızı Leyla’nın menenjitten ölmesi üzerine bu olayı ilahi bir uyarı kabul eder ve ailesine döner.
KUYUCAKLI YUSUF – SABAHATTİN ALİ - ROMAN
Aydın’ın Nazilli ilçesinin Kuyucak köyündeki bir evi eşkıyalar basar ve karı-kocayı öldürür. Soruşturmaya gelen kaymakam küçük Yusuf’u evlatlık olarak alır. Kaymakam, karısı Şahende’yle olan sorunları yüzünden kendisini içkiye ve kumara vermiştir. İlçenin zenginlerinden Hilmi Beye de epey borçlanmıştır. Aradan geçen zamanda Yusuf ve kaymakamın kızı Muazzez büyür. Kasabanın kabadayısı Şakir’in, Muazzez’i rahatsız etmesine Yusuf dayanamaz ve onu döver. Bu olaydan sonra da kaymakam Yusuf ile Muazzez’i evlendirir. Yusuf’un Edremit’e devlet memuru olarak atanmasını sağlar. Ancak Edremit’e atanan yeni kaymakam İzzet Bey, Şakir’in babasının yakın dostudur ve Şakir’le de arası iyidir. İzzet Bey, Yusuf’u evinden uzaklaştırmak için yeni bir göreve atar. Artık Yusuf sürekli dışarıdadır. Bu sırada kaymakam, Şahinde Hanımın evini dostlarıyla eğlendiği bir mekân olarak kullanmaya başlamıştır ve Muazzez’in namusuna göz dikmiştir. Bir gece Yusuf eve gelir ve evdeki herkesi öldürür. Karısını gömdükten sonra dağa çıkar.
KÜÇÜK AĞA – TARIK BUĞRA – ROMAN
Halkın padişaha olan bağlılığını artırması için İstanbul’dan Akşehir’e gönderilen Mehmet Reşit Efendi, burada “İstanbullu Hoca” olarak anılmaya başlar ve halkın padişaha bağlı kalmasını sağlar. Kuvayi Milliye’ye karşı olduğu için hakkında ölüm emri çıkan İstanbullu Hoca, bir çeteye sığınır ve gelişen olaylar neticesinde Kuvayi Milliye’ye katılır.
MAİ VE SİYAH – HALİT ZİYA UŞAKLIGİL– ROMAN
İstanbullu bir ailenin çocuğu olan Ahmet Cemil, mülkiyeyi bitirmek üzereyken babası ölür. Bunun üzerine Ahmet Cemil, ailesinin geçimini sağlamak için ders vermeye başlar. Bir taraftan da eserini tamamlamaya çalışır; ancak eserinden beklediği başarıyı elde edemez.
Kız kardeşi İkbal’in kocasının eziyetleri neticesinde ölmesi ve sevdiği kız olan Lamia’nın başkasıyla nişanlanması onu bunalıma sürükler. Ahmet Cemil kitabını yakar ve Yemen’deki kaymakamlık görevini kabul eder. Annesiyle birlikte çok sevdiği İstanbul’dan ayrılır.
SERGÜZEŞT- SAMİPAŞAZADE SEZAİ – ROMAN
Dokuz yaşında esir tacirlerinin eline düşen Dilber, Kafkasya’dan İstanbul’a getirilir ve bir eve satılır. Bu evde hanımından ve zenci halayık Taravet’ten eziyet görür. Bir süre sonra tekrar bir esir tacirinin eline düşen Dilber’e, ileride daha iyi bir paraya satabilmek için ut çalmayı ve şarkı söylemeyi öğretirler.
Bir süre sonra da Asaf Paşanın konağına satılır. Asaf Paşanın oğlu Celal, Dilber’e âşık olur. Celal’in annesi durumu öğrenince Dilber’i evden uzaklaştırır. Mısır’da zengin bir adama cariye olarak satılan Dilber, buradan kaçarken paniğe kapılır ve Nil nehrinde boğulur.
SİNEKLİ BAKKAL– HALİDE EDİP ADIVAR– ROMAN
Aksaray’da Sinekli Bakkal Mahallesi’nde bir imamın kızı olan Emine, mahalledeki ortaoyuncu Tevfik ile babasının karşı çıkmasına rağmen evlenir. Ancak Tevfik’in hayatını içine sindiremeyen Emine ondan ayrılır. Ayrıldıktan sonra Rabia dünyaya gelir. Bu sırada Tevfik sürgüne gönderilir. Rabia sesinin güzelliği ve Kuran okumaktaki hüneri ile ünlenir. Tevfik sürgünden döner, Rabia’yı yanına alır; fakat Genç Türklere destek olduğu için Şam’a sürülür. Rabia burada Peregrini’ye âşık olur ve evlenir. Bir süre sonra Tevfik ve Rabia sürgünden dönüp Sinekli Bakkal Mahallesi’ne tekrar yerleşir.
SODOM VE GOMORE – Y. KADRİ KARAOSMANOĞLU- ROMAN
İşgal yıllarındaki İstanbul’u ve idarecilerin vurdumduymazlıklarını anlatan roman Sami Bey ve ailesinin etrafında geçer. Leyla’nın nişanlısı Necdet ise idarecilerin yabancılarla olan ilişkilerinden tiksinti duyan bir vatanseverdir ve Anadolu’dan gelecek kurtuluş hareketini beklemektedir.
ŞAİR EVLENMESİ – İBRAHİM ŞİNASİ - TİYATRO
Şair Müştak Bey, sevdiği kadın Kumru Hanım yerine onun çirkin ablası ile yanlışlıkla evlenir. Durumu düzeltmek için imam Ebüllaklaka’ya rüşvet verir ve Kumru Hanımla evlenmeyi başarır.
ŞIPSEVDİ – H.RAHMİ GÜRPINAR– ROMAN
Meftun fakir bir ailenin oğludur. Sırf parasını elde edebilmek için Kasım Efendinin kızı Edibe’yle evlenir. Meftun’un kız kardeşi Lebide de Kasım Efendinin oğlu Mahir ile evlendirilir. Kasım Efendi’nin parasının peşinde olan Meftun, bunun için Mahir’i kullanmaya çalışır; ancak durum anlaşılınca Kasım Efendi Mahir’i evlatlıktan reddeder. Lebide’yi babasının yanında bırakan Meftun ise Paris’e kaçar. Bir süre sonra Ledibe eve erkek almaya başlayınca Kasım Efendi felç geçirir. Durumu haber alan Meftun servete konmak için eski karısıyla yeniden evlenme planları yapmaya başlar.
TAAŞŞUK-I TALAT VE FITNAT – ŞEMSETTİN SAMİ- ROMAN
Babasız büyüyen Talat, Fıtnat’a âşık olur. Kadın giysileri giyerek evine gider ve onu kendisiyle evlenmesi için ikna etmeye çalışır. Fıtnat’ın üvey babası ise onu zengin biriyle evlendirir. Ali Beyle evlenince kendisini vuran Fitnat, yaralıyken Ali Bey’in annesini terk eden öz babası olduğunu öğrenen Fıtnat ölür. Onun acısına dayanamayan Talat da bir süre sonra ölür. Fıtnat’ın öz babası olduğunu öğrenen Ali Bey çıldırır ve ölür.
VATAN YAHUT SİLİSTRE- NAMIK KEMAL–TİYATRO
Kurtuluş Savaşı başlayınca İslam Bey nişanlısı Zekiye ile vedalaşır ve cepheye gider. Ancak Zekiye ondan ayrı kalamaz ve erkek kılığına girerek Adem adını alarak gönüllü olur. Savaşta yaralanan İslam Beye yardım eden Adem, Abdullah Çavuşla birlikte düşman cephaneliğini havaya uçurur ve kaleyi kurtarır; ancak bu sırada kimliği ortaya çıkar. Kale komutanı Sıtkı Beyin öldüğünü sandığı babası olduğunu öğrenen Zekiye (Adem), İslam Beyle evlenir.
YABAN- Y. KADRİ KARAOSMANOĞLU – ROMAN
Birinci Dünya Savaşı gazisi Yedek Subay Ahmet Celal’in bir kolu kopmuştur. İstanbul’un işgaline dayanamaz ve emireri Mehmet Ali’nin evine gider. Ancak buradaki köylülerin kendisine yabancı gözüyle bakması ve “yaban” adını takması onu üzer. Mehmet Ali yeniden askere alındıktan bir müddet sonra köy Yunan işgaline uğrar, bunun üzerine Ahmet Celal anılarını yazdığı defterini Mehmet Ali’nin yengesi Emine’ye vererek köyden ayrılır. Daha sonra kenarları yanmış bir şekilde bulunan bu defter “yaban” romanıdır.
YAPRAK DÖKÜMÜ – REŞAT NURİ GÜNTEKİN– ROMAN
Uzun yıllar Suriye ve Anadolu’da çalışan memur Ali Rıza Bey, işten atıldıktan sonra karısı ve çocuklarıyla birlikte İstanbul’a gelir ve maddi güçlükler içinde yaşamaya başlar.
Çocuklarının sırayla evden kopmasına üzülen Ali Rıza, kızı Leyla’nın ahlaksız bir hayat yaşadığını öğrenince felç geçirir. Ali Rıza’yı hastaneden diğer kızı Leyla çıkarır ve evine götürür.
ZAVALLI ÇOCUK – NAMIK KEMAL- TİYATRO
Şefika, babası Halil Beyin öksüz bir akrabası Ata ile birlikte büyümüştür ve birbirlerini sevmektedirler. Bir süre sonra zengin bir paşa ile evlendirilen Şefika, Ata’ya olan aşkı yüzünden verem olur. Şefika’nın durumunu öğrenen tıbbiye öğrencisi Ata, zehir içer ve ikisi de ölür.
ZEHRA – NABİZADE NAZIM – ROMAN
Tüccar Şevket Efendinin kızı Zehra sinirli, geçimsiz ve kıskanç bir kadındır. Babasının katibi Suphi ile evlenir. Suphi’nin annesi, ev işlerine yardımcı olsun diye Hüsnücemal adında güzel cariyeyi eve getirir. Karısının baskısında bıkan Suphi, Hüsnücemal’le evlenir. Zehra intikam almak için Yosma Ürani adında bir rum kadınını Suphi’yi baştan çıkarmak için gönderir. Suphi bu tuzağa düşünce Hüsnücemal intihar eder, Bunun üstüne Suphi gerçek kimliğini öğrendiği Ürani’yi ve onun sevgilisini öldürür. Ancak delil yetersizliğinden hapse girmez ve Trablusgarp’a sürülür. Bu sırada Zehra babasının yeni katibi Muhsin’le evlenir. Bir süre sonra Suphi’nin içine düştüğü kötü durumu öğrenir, yeni kocasıyla da mutlu olmayan Zehra, hastalanır ve ölür.
Yorumlar - Yorum Yaz
