Çocukları teknoloji bağımlılığından nasıl kurtarırız?

Çocuklar okuldaki teknolojiye bağımlı değil. Ancak, evde sosyal medyaya, oyunlara ve internete bağımlı.

(Bunun nedenlerini daha önce yazmıştım. Arşivden okuyabilirsiniz.)

Aileler bu bağımlılıktan çocuklarını nasıl kurtarabilir? 

VİETNAM SAVAŞI

Vietnam Savaşı sırasında Amerikan askerleri uyuşturucuyla tanışıyor ve bu askerlerin %20'si ülkeye uyuşturucu bağımlısı olarak dönüyor.

Daha sonra enteresan bir şey oluyor.

Washington Üniversitesinden Prof. Lee Robins, uyuşturucu bağımlısı olarak dönen askerlerin %93'ünün uyuşturucuyu bıraktığını keşfediyor. Sadece %7'si bağımlı olarak hayatlarına devam ediyor.

Neden %93'ü uyuşturucuyu bırakıyor da %7'si bırakamıyor? Bu iki grup arasında nasıl bir fark var?

BAĞIMLILIĞIN SEBEBİ

%7'lik grup zaten bağımlı olmaya meyilli olan kişiler. Uyuşturucuyla tanışınca hemen bağımlılıkları ortaya çıkıyor.

Fakat diğer grup, bağımlı olmaya meyilli değil. Sadece savaş ortamında stresle baş etmek için uyuşturucu kullanıyor. Stresli ortam ortadan kalkınca uyuşturucu kullanımı da bitiyor.

Peki, stres ortadan kalkınca, %7'lik grup neden uyuşturucuyu bırakmıyor?

SÜREKLİ STRESLİ ORTAM

Çünkü onların hayatları savaş olsa da olmasa da, yani Amerika'da da Vietnam'da da, zaten stresli.

Bağımlılığa meyilli kişiler, çocuklukta travmalar yaşamış ya da ailenin duygusal desteğinden yoksun büyümüş oluyor.

Bu kişilerde; terkedilme korkusu, yalnızlık, özgüven eksikliği veya sosyal fobiler gözlemleniyor.

Bunlarla başa çıkmak için de bağımlılık geliştiriyor.

Kısacası; bağımlılığın sebebi uyuşturucu değil, kişilerin kendisi ve ihtiyaçları.

Peki, bu kişiler neden bağımlılığa meyilli oluyor?

BEYİN YAPISI

Travmalar veya ailenin duygusal uzaklığı beynin yapısını değiştiriyor.

Bu tür insanların beyinlerinde normale göre çok daha az dopamin reseptörleri bulunuyor. (Dopamin beynin keyif hormonu.)

Beyin fazla dopamin üretmeyince, kişiler de bu ihtiyaçlarını uyuşturucu, alkol gibi maddelerden ya da kumar, seks gibi etkinliklerden karşılıyor.

Yani, çocukluk deneyimleri bir kişiyi bağımlılığa meyilli kılıyor.

ÇOCUK VE TEKNOLOJİ

İnternet ya da oyun bağımlılığına geri dönersek; muhtemelen çocukların %93'ü de, bağımlılığa meyilli olmayan askerler gibi, yaşamları stresli olduğu için bilgisayara yöneliyor. Nasıl mı?

Çocuk okulda sıkılıyor. Derslerde keşfetme yok. Ödevler sıkıcı. Dışarda oyun oynayamıyor. Arkadaşları ile sosyalleşemiyor. Aile ile kaliteli vakit geçiremiyor. Ailede kontrol ve yargı var. Çocuğa özerklik verilmiyor. Çocuk kendi seçimlerini yapamıyor. Çocuğun hobisi yok. Spor yapamıyor veya sanatla uğraşmıyor. Gelişim ihtiyacını karşılamıyor. Doğadan uzak.

TEKNOLOJİ İHTİYAÇ KARŞILIYOR

Bu durumda çocuk ne yapıyor? İlişki, gelişim, seçme ve keşfetme ihtiyacını karşılayan bilgisayara yöneliyor. Yani, ortam (Vietnam savaşı ortamı) çocukta bilgisayara bağımlılık yaratıyor.

(Tabii çocuğunuz %7'lik dilimde de olabilir. Bağımlılığa meyilli olabilir. Bu durumda ilaç ya da terapi gibi profesyonel destek almanız gerekecek.)

ÇOCUK ODAKLI ÇÖZÜM

Sonuç olarak bağımlılığın sebebi bilgisayar değil, çocuğun kendisi ve ortamıdır.

O zaman bu bağımlılığı ortadan kaldırmak istiyorsak, çocuğun gerçek yaşamını, ev ve okul ortamını tekrar düzenlememiz gerekiyor.

Bu durumda çocuğun bağımlılığı ortadan kalkacak veya azalacaktır. Bilgisayarı bağımlı olduğu için değil, kodlama ve tasarım gibi yaratıcı etkinler için ya da bilgi edinmek için kullanacaktır. Bu çözüm olmazsa, profesyonel desteğe başvurulmalıdır.