Sınıfı-No:               

2007-2008 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI A.N.BİLİMLİ EML TÜRK EDEBİYATI DERSİ 

9. SINIFLAR  II.DÖNEM  I.YAZILI SORULARIDIR.

                  Evim

   Ahşap ev; camlarından kızıl biberler sarkan!

    Arsız gökdelenlerle çevrilmiş önün, arkan!

    Kefensiz bir cenaze, çırılçıplak, ortada...

    Garanti yok sen gibi faniye sigortada

   Seni yiyip bitiren, kırk katlı ejder oldu;

   Komşuluk, mana ve ruh, ne varsa heder oldu!..

   Evim, evim, vah evim, gönül bucağı evim!

   Tadım, rengim, ışığım, anne kucağı evim!

                                                 Necip Fazıl KISAKÜREK

1. Yukarıdaki şiiri genel olarak açıklayınız.(10 puan)

2. Yukarıdaki şiirde kullanılan edebi sanatları bularak açıklayınız. (10 puan)

3. Yukarıdaki şiirin kafiye ve ölçüsünü bularak gösteriniz. (10 puan)

4. Yukarıdaki şiir hangi edebi geleneğe göre yazılmıştır? Nedenleriyle beraber açıklayınız. (10 puan)

5. Şair ile şiir arasında nasıl bir ilişki vardır? (10 puan)                

1. Sanatçı gerçek hayattaki gerçekliği kendi gerçeklik anlayışına göre değerlendirir.

       II.  Sanatçı ile eseri arasında bir çok bakımdan ilişki vardır.

      III.  Eser, birbirinden farklı birçok ögenin birleşimidir.

IV.  Şairin kişisel zevki, kültür birikimi ve hayat anlayışı şiirine yansır.

 V.  Metin, döneminden bağımsız, sadece şairi ile ilişki içindedir.

6.  Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? (10 puan)

A) I              B) II              C) III                 D) IV                E) V

7. Aşağıdaki şiirler konularına göre hangi şiir türüne girer? Karşılarına yazınız. (10 puan)

Anlatamıyorum

Sessiz gemi

Sakarya

Merdiven

İstiklal Marşı

8. Manzume ile şiir arasındaki farkları yazınız. (10 puan)

9. Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç adlı kitapta İrfan neden ideal olarak görülen evliliğe karşıdır? Abisinin evliliğinden hareketle açıklayınız. (10 puan)

10. Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç adlı kitapta İrfan neden bütün kadınlardan nefret eder hale gelmiştir? (10 puan)

                                                                                                                                                        EYÜP KÖKSAL

                                                                                                                DERS ÖĞRETMENİ

                                 CEVAPLAR

1. 1.    Şair, modernleşen hayatın içerisinde kendi samimi hayatının olduğu evinin gökdelenler arasında yalnızlığa itildiğini, yok olmaya yüz tuttuğunu; eviyle beraber eski insani ilişkilerin de yerini samimiyetsizliğe bıraktığını ifade ediyor.

1. 2.    Arsız gökdelen: kişileştirme          kefensiz cenaze: açık istiare

Kırk katlı ejder: açık istiare           evim: tekrir  

anne kucağı evim: teşbih

1. 3.    a----------sarkan

   a-----------arkan           tunç kafiye

  b------------ortada

  b------------sigortada     tunç kafiye

  c-------------ejder oldu

  c-------------heder oldu      -der:zengin k.      Oldu: redif

  d-------------bucağı evim

  d--------------kucağı evim      -ucak:zengin k.    –ı evim: redif

14’lü hece ölçüsü

1. 4.    modern şiir geleneği: anlaşılır bir dil-günümüz dili(mecazlar, ifade tarzı)- şair

1. 5.    şiiri meydana getiren şairi kendisidir. Bu da şiirden hareketle şairin şahsiyeti, hayatı, sanat zevki, dünya görüşü hakkında bilgi edinilebileceği manasına gelir. Şairi bilmek şiiri bilmek denebilir.

1. 6.    E şıkkı

1. 7.    Anlatamıyorum:lirik

Sessiz gemi:lirik

Sakarya:epik

Merdiven:lirik

İstiklal Marşı:epik

1. 8.    Manzume, bir olayın hikayeleştirilerek şiir şeklinde ifade edilmesi; şiir ise duygu ve düşüncelerin mısralara dökülmesi

1. 9.     

1. 10.  

1. Yukarıdaki genel olarak şiiri açıklayınız.(10 puan)

2. Yukarıdaki şiirde kullanılan edebi sanatları bularak açıklayınız. (10 puan)

3. Yukarıdaki şiirin kafiye ve ölçüsünü bularak gösteriniz. (10 puan)

4. Yukarıdaki şiir hangi edebi geleneğe göre yazılmıştır? Nedenleriyle beraber açıklayınız. (10 puan)

5. Şairin hayatını bilmek şiiri anlamamızda nasıl bir katkı sağlar? (10 puan)          

       I.  Bir devlet için çarha temânnâdan usandık

            Bir vasl için agyâra mudârâdan usandık

      II.  Benim dostum gelişinden bellidir

      Ak elleri deste deste güllüdür

      Güzel seven yiğitler de bellidir

      Melil, mahzun gezer eller içinde

1. 6.       Yukarıdaki dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (10 puan)

A)     I. aruz, II. hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B)      Her ikisinde de redif kullanılmıştır.

C)      I.si divan şiiri, II.si halk şiiri örneğidir.

D)      I.sinde sitem, II.sinde güzellik dile getirilmiştir.

E)       Her iki şiir de gerçek hayattan uzaktır.

7. Aşağıdaki şiirler konularına göre hangi şiir türüne girer? Karşılarına yazınız. (10 puan)

Değil

Sessiz gemi

Sakarya

Merdiven

Otuzbeş yaş

8. Şiirlerin ait oldukları geleneği belirlerken nelere dikkat etmemiz gerekir?

9. İrfan neden evlilik konusunda ümitsizdir? İstanbul’la kendi evliliği arasında nasıl bir bağ kurar? (10 puan)

10. Bir gün İrfan Bey’in bürosuna gelen bayan İrfan Bey’e ne verir? Verdiği bu şeyde nelerden bahsetmektedir? (10 puan)

                                                                                                                              EYÜP KÖKSAL

                                                                                                           DERS ÖĞRETMENİ

                                                CEVAPLAR

1. 1.    Şair, dünyada topraktan başka dostun olmadığını, diğer sevilenlerin insanı bir gün yalnız bırakacağını, yaşamak için gerekli her şeyin toprakta saklı oluğunu, toprağa haksızlık yapanın aç kalacağı, tek dostun toprak olduğunu anlayan ve kendini dünyaya adamayan bireyin bu dünyada kalıcı eserler bırakacağını dile getiriyor.

1. 2.    Toprağın sadik yar olması: kişileştirme

Koyun,kuzu,süt, ekmek,et, yemek: tenasüp

Verdi: tekrir

Her türlü isteğin topraktan alınması: mübalağa

1. 3.    11’li hece ölçüsü

   a----------sarıldım         -r: yarım k.       -ıldım: redif

   b-----------topraktır

  a-----------yoruldum

  b-----------topraktır    redif

  c------------saldım

  c------------buldum

  c ------------aldım

  b------------topraktır

  d-------------süt verdi         -t: yarım kafiye

  d-------------et  verdi

  d------------kıt verdi

  b------------topraktır    redif

  e-------------mazhar              -r: redif

  e--------------eser

  e------------basar

  b------------topraktır   redif

1. 4.    Halk şiiri geleneği: dili, ölçüsü, şairi

1. 5.    Şairin hayatını bildiğimizde şiirinde anlatmak istediklerini, hangi yaşadıklarına dair yazdığını, hangi edebi zevkin temsilcisi olduğunu, dilini, daha iyi anlarız.

1. 6.    E şıkkı

1. 7.    Değil:lirik

Sessiz gemi: lirik

Sakarya:epik

Merdiven:lirik

Otuzbeş yaş:lirik

1. 8.    A: dili  b: nazım şekli    c: şairi    d: ölçüsü     e: kullanılan kelimeler

1. 9.    Kitap soruları

10. K,tap soruları

AD-SOYAD- NO:                                                                                                                                                                                                     31 MART 2008 PAZARTESİ

TATLI DİL

          Mağaza vitrinlerindeki mankenleri bilirsiniz. Hepsi güler yüzlüdür. İçlerinde pek de güzelleri vardır. Ama dilleri olmadığı için soğukturlar. Sahici insanları güzel yapan, sıcak yapan dildir. Ama her dil değil. Dilin de tatlısı olmalı. Allah bir adama her şeyin tatlısını, yalnız dilin acısını verdi mi, ne yapsan kâr etmez. Öylesine sevimli, cana yakın olmasına imkân yoktur. Çünkü o dil, ağzın içinde her dönüşünde can yakar, kalp kırar.

         Ama tatlı dil öyle mi ya? Yılanı deliğinden çıkarır derler... Ne kadar öfkeli olursanız olun, tatlı dil sizi yatıştırır. En yapamayacağınız işleri size tatlı dille, güler yüzle yaptırıverirler.

S.1. Yukarıdaki metinde altı çizili kelimelerin hangi anlamda olduklarını yazınız.                                    

S.2. Aşağıdaki cümlelerde parantezlerle belirtilen yerlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz?

      Sokrates hapse götürülürken karısı (  ) (  )Seni haksız yere götürüyorlar(  ) (  ) diye ağlayıp söylenince karısına (  )  

      (  ) Haklı yere götürseler daha mı iyiydi(  ) (  ) demiş(  )

S.3- Aşağıdaki tabloda doğru işaretlemeleri yapınız.

S.4- Aşağıdaki kelimeleri ekine köküne ayırınız.

       bildirilerimiz            doyumsuzluk              girişken                kavram               yasalaştırmamalısınız  

S.5- Aşağıdaki kelimelerin hangi yapıda olduklarını karşılarına  yazınız.

         halleder:                               yapı:                                    geziler:                                    kaldırdı:

S.6- Aşağıdaki sözcüklerden hangisi ötekilerden farklı bir ek almıştır? İnceleyerek gösteriniz.

                 “ÇUVAL, VURAL, ÇOĞAL, BAKKAL “

S.8- Önüne getirilen her teklifi kılı kırk yararcasına inceler,sonra karar verirdi.Osman Ağa saman altından su yürütürdü,fakat bizim aklımız bir karış havada idi……Deniz kıyısındaki bütün tarlaları,tatil sitesi yapmak için ele geçirmek istiyordu.Bunun için de sık sık  çalışmalar yapıyordu.Sonuçta  mahalle halkı uyandı. Kimi yazara göre,bunlar doğru şeyler değildi.

       Yukarıdaki metinde geçen beş tane kelime grubunu -çeşidini belirterek- gösteriniz.

S.9- Aşağıda verilen kelimelerin eş ve zıt anlamlılarını yazarak aynı cümle içinde kullanınız.

2006- 2007 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI LÜLEBURGAZ ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ   TÜRK EDEBİYATI DERSİ  9. SINIF 2. DÖNEM 1.YAZILI SORULARI

                  Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.( 5er p)

1. Olay çevresinde oluşan edebi metinler …………………………………………….  metinler ve ………………………………………………  metinler olarak ikiye ayrılır.
2. Anlatmaya bağlı metinler ………………  , ……………………  ,  ……………………

……………………..  ,    ………………………..  ,  ……………… ,   ………………..  yediye ayrılır.

3. ……………………… göstermeye bağlı edebi metinlerden değildir.

           Aşağıdaki cümlelerin karşısına doğru ise (D) , yanlış ise (Y) yazınız. ( 5er p)

          ‘’ Naim Efendiler bu yaz Kanlıca’ya taşınmadılar. Zamanlar artık eski zamanlar değil, iki sene içinde pek çok adetler değişti.Kışın konaklarda, yazın yalılarda oturan aileler gittikçe azalmaktadır.

        4.  Yukarıdaki parçada yazıldığı dönemin sosyal hayatı anlatılmaktadır.           (      )

        5.   Romanlarda tasvirlere ve ruh tahlillerine yer verilmez.                                 (      )

        6.   Metni oluşturan olay örgüsü gerçek hayatta aynen yaşanabilir.                    (       )

        7.   Metni oluşturan olaylardan herhangi biri gerçek hayatta aynen yaşanabilir. (      )

         Her şey her gün değişiyordu. Önce harfler değişmişti, yepyeni bir yazı çıkmıştı. Eski yazı da bir çırpıda ortadan kalkmıştı tabii. Eski ve yeni, her konuda yan yana yaşıyor, karşıt anlayışlar birbirini yok etmeye çalışıyorlardı. Aydınlar, yeni harflerle basılan kitapları okuyorlar ve kitaplar üzerindeki düşüncelerini eski harflerle bir kenara yazıyorlardı. Sonra kalemler değişti.

     9.   Yukarıdaki paragrafın temasını bulunuz. (10 p)

         ……………………………………………………………………..

    10. Masal, destan, hikaye, romanları göz önüne alarak bu türlerin ortak özelliklerini yazınız.(10p)

   ……………………………………………………………………………………………..    ……………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………

11. Masalın özelliklerini yazınız.(10p)

SORULAR

-----------------

I.

“ Sakarya Savaşı’ndan sonra düşman orduları Haymana, Mihalıççık ve Sivrihisar bölgelerini, bize yer yer ateş yığınlarıyla örtülü ıssız ve engin bir virane halinde bıraktı. O afetlerden arta kalmış halkın, bu taş yığınları arasında, ilk insanlardan farkı yoktu. Bunlar, yarı çıplak bir halde dolaşıyor; alevin karattığı harman yerlerinde, toprağa, çamura karışmış yanık buğday ve mısır tanelerini iki taş arasında ezerek öğütmeye çalışıyor; adı bilinmez otlardan, ağaç köklerinden kendilerine bir nevi yiyecek çıkarıyor ve bir yabancının ayak sesini duyunca her biri bir yana kaçıp bir kovuğa saklanıyordu.”                                   

                                                                                                                                                        (YABAN - Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU)

II.

-“Orhan, tramvayların sesini duyuyordu.Bu halde Necati’nin evine kadar gitmeye muktedir olup olmayacağını düşündü.Onu mektebe gitmeden evvel bulmak istediği için geç kalmaktan korkuyordu.Fakat buradan nasıl  çıkacaktı? Felaketin tekerrür etmesi ihtimali onu dehşete düşürüyordu. Hem yürüyebilecek miydi? Tramvay bekleme yerine kadar gidebilecek miydi?İçeriye müşteriler girmeye başladığı için bu dükkanda, bu vaziyette daha fazla kalamazdı.Doğruldu ve üstünden yorganı da kaputu da attı.Dükkan iyice ısınmıştı.”  (Biz İnsanlar-Peyami Safa)

Ne atom bombası

Ne Londra Konferansı

Bir elinde cımbız,

Bir elinde ayna;

Umurunda mı dünya!

S-6 Yukarıdaki mısraların şairi hangi edebiyat geleneğinin temsilcisi olabilir ?Yazınız.

C: ……

S-7 Mısralardan hareketle bu şiir aşağıdaki şairlerden hangisinin olabilir?

   a) Necip Fazıl Kısakürek     b) Aşık Ömer               c) Orhan Veli Kanık 

d) Nurullah Genç                     e) Şeyh Galip

Ölüm asude bahar ülkesidir bir rinde;

Gönlü her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter.

Ve serin serviler altında kalan kabrinde

Her seher bir gül açar;her gece bir bülbül öter.

Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik

                                  Y.K. Beyatlı

S-8 Yukarıdaki şiirlerin;

Nazım Birimi:

Nazım Şekli:

Kafiyelenişi:

Redif ve Kafiyesi

S-9 Yahya Kemal Beyatlı’nın edebi kişiliğinde Hangi edebiyat geleneğinin etkisi vardır? Şiirlerden hareketle açıklayınız.

>Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde tema yazıldığı dönemin özelliklerini yansıtmaz. (  )

>Edebi metinler kendilerinden önce ve sonra yazılan edebi metinlerle dil, anlatım, tema yönünden ilişkilidirler.(  )

S-12  Olay çevresinde gelişen edebi metinlerden hangisi farklıdır?

 a)  Dram b) Mesnevi   c) Meddah   d) Orta oyunu  e) Trajedi

***

Ağaçların daha bu bahçelerde

Bütün yemişleri dalda sarkıyor,

Umutların mola verdiği yerde

Geceler bir nehir gibi akıyor.

 Ahmet Muhip Dıranas

S-13 Yukarıdaki şiiri gerçeklik ve anlam bakımından inceleyiniz.

S-14 Şiirde geçen imgeleri(sembolleri) bulunuz.

 İ.HAKKI  YALÇIN

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

10

5

5

10

10

5

5

5

10

5

5

5

10

5

5

 PİRİ REİS ANADOLU LİSESİ TÜRK EDEBİYATI DERSİ 9.SINIFLAR                        2.YARIYIL 1.YAZILI SORULARI

S1-Aşağıdaki cümlelerde yer alan söz sanatlarını gösteriniz.(Açıklamalar yapılacak, varsa unsurları gösterilecek.) 15p

    a. Taşıma su ile değirmen dönmez.3p………………………b.Bu olay üzerine bütün köy ayaklandı3p………………………………

    c.Yoksun diye bahçemde çiçekler açmıyor bak3p…………………………………..

    d.Ay, altın ağaçlardan yere damlıyordu2p…………………………………………..

       Açtım avucumu altına tuttum.

    e.O çay yorgun akar mı bilmem,

       Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem2p……………………………….

    f.Gökyüzünde İsa ile

       Tur dağında  Musa ile,

       Elindeki asa ile,

       Çağırayım Mevlam seni.2p…………………………………………

 S2-Olay çevresinde oluşan edebi metinler şemasını çiziniz.10p

 S3-“Parasız Yatılı” adlı öyküde yer alan  yapı unsurlarını(Olay örgüsü,Mekan,Kişiler,Zaman) yazınız, yapı unsurlarının anlatmaya  bağlı edebi metinlerdeki yerini belirtiniz.10p

 S4.”Parasız Yatılı” adlı öykünün temasını ifade ederek , metindeki temel çatışma unsurlarını yazınız.10p

 S5-“Okuldan gelince mangalımızı yakar sıcacık oturursun.Gece kapağı ört ateşe.Ha benim kızım, sakın unutma.Benim aklımı evde bırakma.Sen akıllı kızsın.Geceleri hiç korkma.Dedim ya ev yalnız değil.Sen korkak değilsindir.Bak sana neler alacağım.Ağır hastalara özel yemek çıkarmış,onlardan kalan tavuklar falan olurmuş haşlanmış.Sarıveririm pakete, gizli değil ha, zaten dökülüyormuş.Ziyafet çekeriz kendimize.”   Parasız Yatılı-Füruzan.

       Yukardaki  parçadan Parasız Yatılı adlı öykünün ait olduğu dönemle ve sosyal yaşamla ilgili hangi sonuçlara ulaşabiliriz, açıklayınız.10p

 S6-Bir edebi metnin yazıldığı dönemden bağısız bir metin olarak ele alınıp alınamayacağını -Metin ve Gelenek- konusu çerçevesinde açıklayınız.5p

 S7-“Orhan, tramvayların sesini duyuyordu.Bu halde Necati’nin evine kadar gitmeye muktedir olup olmayacağını düşündü.Onu mektebe gitmeden evvel bulmak istediği için geç kalmaktan korkuyordu.Fakat buradan nasıl  çıkacaktı? Felaketin tekerrür etmesi ihtimali onu dehşete düşürüyordu. Hem yürüyebilecek miydi? Tramvay bekleme yerine kadar gidebilecek miydi?İçeriye müşteriler girmeye başladığı için bu dükkanda, bu vaziyette daha fazla kalamazdı.Doğruldu ve üstünden yorganı da kaputu da attı.Dükkan iyice ısınmıştı.”  Biz İnsanlar-Peyami Safa

        a-Bakış açılarını ve özelliklerini yazınız.7p              b-Yukarıdaki metnin hangi bakış açısıyla yazıldığını sebeplerini de belirterek açıklayınız.8p

 S8-“Öyle dürüst öyle kesin bir adamdı  ki; ölümün sinsiliği ona hiç gölge düşürmemişti.” “Evine her gece ekmek alıp giden bir erkeğin yokluğu,sensizlik olup yerleşmişti odalarına.”

        Cümlelerindeki dili, doğal dil ile karşılaştırarak  edebi dil ile doğal dil arasındaki temel farklılıkları belirtiniz.10p

            …
Yiğidin eyisini nerden bileyim       S9-Yan tarafta yer alan şiirin;       
Yüzü güleç, kendi yaman olmalı          a-Kafiye ve rediflerini,5p
Kasavet serine çöktüğü zaman              b-Nazım birimini,2p
Gönlünün gâmını alan olmalı                c-Nazım şeklini belirtiniz.4p
                                                               d-Şiiri kısaca, içerik olarak açıklayınız.5p
      
Yiğit olan yiğit kurt gibi bakar
Düşmanı görünce ayağa kalkar
Kapar mızrağını meydana çıkar
Yiğidin ardında duran olmalı

                                  …

                              Karacaoğlan                                           Muntazır:Bekleyen,gözleyen.
                                                                                    Fırka:İnsan topluluğu
                                                                                    kasavet:Üzüntü,tasa,kaygı.

Sınav süresi bir ders saatidir. Soruların puan değeri üzerindedir.Başarılar dileriz.

B GRUBU                                                                           ADI:                                                                   

                      SOYADI:

                                   NO:      

           S1-Aşağıdaki dörtlük konu bakımından hangi şiir türüne örnek olabilir? ( 10 P )

“ Karac'oğlan der ki geçti çağlarım                                                            Cevap1.

  Meyve vermez oldu gönül bağlarım                   

 Aklıma geldikçe durup ağlarım                           

             Gözüm yaşı sel olduğu zamandır” (Karac'oğlan)

S2-Yukarıdaki dörtlük hangi şiir geleneğine aittir? Neden? ( 10 P )

Cevap2.

             Bâğ-ı âlemde yüzün mânendi bir gül isteyip
Cüst u cû edip gezer gülzârı bülbül şâh şâh   (Avnî)

   ( Bülbül, dünya bahçesinde yüzüne benzer, bir gül bulma arzusu ile gül bahçesini araştırarak dal dal gezer.)

S3.Yukarıdaki beyitte hakikî bir hadisenin meydana gelmesi, hayalî ve güzel bir sebebe bağlanarak yapılan sanatın adını yazınız  ( 10 P )

  Cevap3.    

                                                            KAŞAĞI’DAN

     Ahırın avlusunda oynarken aşağıda, gümüş söğütler altında görünmeyen derenin hüzünlü şırıltısını işitirdik. Evimiz iç çitin büyük kestane ağaçları arkasında kaybolmuş gibiydi. Annem, İstanbul'a gittiği için benden bir yaş küçük olan kardeşim Hasan'la artık Dadaruh'un yanından hiç ayrılmıyorduk. Bu, babamın seyisi, yaşlı bir adamdı. Sabahleyin erkenden ahıra koşuyorduk. En sevdiğimiz şey atlardı. Dadaruh'la birlikte onları suya götürmek, çıplak sırtlarına binmek, ne doyulmaz bir zevkti. Hasan korkar, yalnız binemezdi. Dadaruh onu kendi önüne alırdı. Torbalara arpa koymak, yemliklere ot doldurmak, gübreleri kaldırmak eğlenceli bir oyundan daha çok hoşumuza gidiyordu. Hele tımar. Bu en zevkli şeydi. Dadaruh eline kaşağıyı alıp işe başladı mı, tıkı... tık... tıkı... tık... tıpkı bir saat gibi... yerimde duramaz,

—Ben de yapacağım! diye tuttururdum.  (…)                                                                           ( Ömer Seyfettin  )                                                                     

S4) Yukarıdaki metin, olay çevresinde gelişen edebi metin türlerinden hangisine ait olabilir? Sebepleriyle birlikte yazınız. (10P)

Cevap4.

S5)Yukarıdaki hikâyede yapıya ait unsurlardan hangilerinin olduğunu yazınız.(10P)

Cevap5.

S6-Yukarıdaki alıntı, hikâyenin serim, düğüm, çözüm bölümlerinden hangisine ait olabilir? Sebepleriyle birlikte yazınız.(10 p)

Cevap6.

S7. Metinde dil hangi işlevde kullanılmıştır?

Cevap7.

S8. Metin hangi bakış açısıyla yazılmıştır? ( 10 P)

Cevap8.

“Her şey her gün değişiyordu. Önce harfler değişmişti, yepyeni bir yazı çıkmıştı. Eski yazı da bir çırpıda ortadan kalkmıştı tabii. Eski ve yeni her konuda yan yana yaşıyor, karşıt anlayışlar birbirini yok etmeye çalışıyorlardı. Aydınlar yeni harflerle basılan kitapları okuyorlar ve kitapların üzerindeki düşüncelerini eski harflerle bir kenara yazıyorlardı. Sonra kelimeler değişti.”                                                                                                                                                                           

                                                                                                                                                                                      (Oğuz Atay)

S9.Yukarıdaki paragrafın temasını yazınız.  (10 P)

Cevap9.

S10.  Yukarıdaki metinde dönemin        ………………………………………………………. hayatıyla ilgili bilgiler yer almaktadır. Cümlede boş bırakılan yeri anlamlı olarak tamamlayınız.

PUAN DAĞILIMI: Her sorunun üzerinde puan değeri gösterilmiştir.                                             BAŞARILAR DİLERİM 

SÜRE                      : Bir ders saatidir.                                                                                                         İlyas ŞEN                            

                                                                                                                                                                Edebiyat Öğretmeni

*********************************************

FATİH-HARBİYE’ den

            Galatasaray’dan tünele doğru yürüdüler. Neriman Beyoğlu’na çıktığı vakit, halis Türk mahallelerinde oturanların çoğu gibi, kendini büyük bir seyahat yapmış sanırdı. Gene Fatih uzakta kaldı. Tramvayla bir saat bile sürmeyen bu mesafe, Neriman’a Afgan yolu kadar uzun görünürdü ve Kabil ile New York arasındaki farkların çoğuna İstanbul’un iki semti arasında kolayca tesadüf edilir.

                Bir İstanbul kızı olduğu için Neriman’ın bu farklar karşısındaki hayreti azalmıştı; fakat bir zamandan beri kendisinde yeni bir hayatın iştiyakı ve yeni bir medeniyetin şuuru uyanmaya başladığı için bu farkların her birine ayrı ayrı dikkat etmekten hoşlanıyordu.

                Bu ıtriyat mağazasının camekânı önünde durdular. Burada her şey, tek başına konmuş zarif bir küçük şişenin tatlı mavisi, ipek bir püskül, siyah kadifelerin arasında gizlenmiş ve ampulün yumuşak ışığı, bir gümüşün parıltısı... Gözleri ayrı ayrı çekiyor ve zaptediyordu. Burada her şey, rahat ve mesut insanların kullanmaya adet ettikleri eşyaydı. Burası aynı zamanda, bir insanın ne kadar mesut olabileceğini hissettiren imkânlara doğru açılmış pencereydi. Neriman burada her duruşunda, bu pencereden onların saadetini imrenerek seyrediyordu.

                Bir gün Şinasi ile bu ıtriyat mağazalarında birinin camekânı önünde durmuşlardı. Neriman’daki arzuları sezen Şinasi demişti ki:

                —Bu camekânlar kim bilir kaç Türk kızını baştan çıkardı ve çıkaracak!

                Neriman buradan hemen her geçişinde bu sözü hatırlıyor ve gülümsüyordu.

                Çantasındaki esans şişesini doldurmak için mağazaya girdiler. Bütün eşyanın iliklerine işlemiş hafif güzel bir koku. Neriman bu mağazaların sessizliğine de şaşıyordu. İçeride kalabalık olduğu halde müşteriler pek az konuşarak, adeta bir dilsiz işaretle meram anlatarak istediklerini alıyorlardı. Yalnız, cam tezgâhların üstüne konup kaldırılan şişelerin ince çıtırtısı...                                

                                                             ( ıtriyat: parfümeri )                                                                                      Peyami SAFA

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SORULAR

SORU–1) “ Kabil ile New York arasındaki farkların çoğuna bu iki semt arasında kolayca tesadüf edilir. ” cümlesiyle yazarın anlatmak istediği gerçek nedir?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

                                                      YABAN ‘ dan

            “ Sakarya Savaşı’ndan sonra düşman orduları Haymana, Mihalıççık ve Sivrihisar bölgelerini, bize yer yer ateş yığınlarıyla örtülü ıssız ve engin bir virane halinde bıraktı. O afetlerden arta kalmış halkın, bu taş yığınları arasında, ilk insanlardan farkı yoktu. Bunlar, yarı çıplak bir halde dolaşıyor; alevin karattığı harman yerlerinde, toprağa, çamura karışmış yanık buğday ve mısır tanelerini iki taş arasında ezerek öğütmeye çalışıyor; adı bilinmez otlardan, ağaç köklerinden kendilerine bir nevi yiyecek çıkarıyor ve bir yabancının ayak sesini duyunca her biri bir yana kaçıp bir kovuğa saklanıyordu.”                                    

                                                                                                                                                        ( Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU

SORU–9) Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise ( D ) yanlış ise ( Y ) yazınız.

                               Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde tema yazıldığı dönemin özelliklerini yansıtmaz. (   )

                               İlahi bakış açısında anlatıcı olay örgüsünün dışındadır. (   )

                               Edebi metinler kendilerinden önce ve sonra yazılan edebi metinlerle dil, anlatım, tema yönünden ilişkilidirler. (   )

                               Edebiyatımızdaki ilk edebi roman Namık Kemal’in yazdığı Araba Sevdası adlı romandır. (   )

SORU–10)  “ O kış, çocukluktan beri gözüm olan Ali Ağa’nın kızını yarı yalvarma, yarı yıldırma ile bana nişanlayıvermişlerdi. Bizim köyde nişanlanmak, evlenmek arası kasabadaki gibi uzun sürmez. Biz böyle beklemeleri pek hayra yormayız. Ne yapayım ki, adam hala bir türlü düğüne yanaşmıyordu. Zengin baba damarı kabarıyordu. Belki bir yolunu buluruz da kızın aklını çeleriz, diye düşünüyormuş kendi kendine.”                                                                                                           ( Sait Faik ABASIYANIK )

                      Yukarıdaki paragraftan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Yazarın, öykünün kahramanlarından biri olduğu                                                   B) Olayda yalnız bir kahraman olduğu

C) Anlatım dilinde yöresel söyleyişlere yer verildiği                                                                  D) Öyküdeki olayların köyde geçtiği

PUANLAMA: Her soru 10 puandır. Başarılar dilerim. Sınav süresi 1 ders saatidir.              22 Mart 2007

                                                                                                                                                             Mustafa KARLI

                                                                                                                                         Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

BAKIRKÖY GÜRLEK NAKİPOĞLU LİSESİ 2006–2007 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

TÜRK EDEBİYATI I 2.DÖNEM 9 ….. SINIF   1.SINAVI  AAA

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım;
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım

S.1.İstiklal Marşı’nın bu bölümünde Türk tarihi ilgili değindiği konuları dörtlükte geçen kelimelerle açıklayınız.

_____________________________________________________________________________________________________

           Cem’in tamama irüp devri cam kalmışdur   S.2.Bu (NABİ)şiirin türü hakkında beyitlerden örnekler vererek bilgi veriniz.

           O camdan da bu meclisde nam kalmışdur

 Rüsum-i lütf ü kerem halk içinde mensüdir(unutulmuş)

Ey dil hele âlemde bir âdem yoğ imiş S.3Yandaki şiirin hangi geleneğe ait olduğunu şiirden örneklerle açıklayınız.
Vâr ise de ehl-i dile mahrem yoğ imiş
Gam çekme hakîkatde eğer ârif isen
Farz eyle ki el'ân yine âlem yoğ imiş                              

    Ahmet HAŞİM             S.4.Bu şiirde şair ahengi nasıl  sağlamıştır?Açıklayınız.

Altın kulelerden yine kuşlar
Tekrarını ömrün eder ilân.
Kuşlar mıdır onlar ki her akşam
Alemlerimizden sefer eyler?
Akşam, yine akşam, yine akşam
Bir sırma kemerdir suya baksam;

______________________________________________________________________________________________________

 Koşma/Gevheri              S.5.Halk şairi Gevheri bu şiirnde hangi gelenğin etkisinde kalmıştır? Şiirden örnekler

İyiye hizmet et olasın eyi                         vererek açıklayınız.  
Öter defler gibi sinemin neyi
Bu çarhın elinden el'aman deyi
Geda ağlar sultan ağlar kul ağlar

         Kamil olanların bellidir yeri
           Yoluna koyarlar can ile seri
           Hakkın didarını görelden beri
           Gökler ağlar derya ağlar sel ağlar 

S.6.Hurşide baksa gözleri halkın dola gelür   S.6.Bu beyitteki edebi sanatları adlarını yazıp açıklayınız.

       Zira görünce hatıra ol meh-likâ gelür

S.7.Aşağıdaki boşluklara uygun kelimeler getirerek doldurunuz.

      Lirik şiirlere halk edebiyatında ……………………ve ………………………divan şiirinde………………………ve………………………nazım şekli veya türü  adlarını alırlar.Manzumelerin sanatsal özellik taşıyanlarına …………………………………………..adı verilir.Çobanların karşılıklı kır konulu şiirlerine ……………………………………adı verilir.

S.8.Manzum hikayeler ile şiir arasındaki benzerlik ve farkları belirtiniz.

S.9.Anlatmaya dayalı metinlerle göstermeye dayalı metinlerin eser bakımından farkları nasıl belli olur?Açıklayınız.

___________________________________________________________________________________________________

- Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış”(D/Y) olarak değerlendiriniz.(her soru ikişer puandır)

  *Bir ülkede ortaya konan edebi metin ile o ülkenin toplumsal yaşamı, yapısı arasında sıkı bir etkileşim vardır.(         )

  *Farklı zaman dilimlerinde oluşturulan metinler, zihniyet açısından birbirinden farklı özellikler gösterir………….(         )

  *Her tema, yazıldığı dönemin sosyal ve kültürel problemlerinden farklı bir yapıdadır……………………(        )

  *Şiirde bireysellik ve çağrışım duyguları işlenir……………………………………………………………………………….(        )

  *Divan şairleri kendilerinden sonra gelen şairleri etkilememişlerdir……………………………………………….(        )

  *Modern şiirde şairler sadece bir gelenekten şekil bakımından etkilenebilirler. …………………………….(        )

  *Mesnevilerde aşk vb olay örgüsü olduğu için manzume örneklerindendir…………………………………….(        )

  *Halk şairleri şiirlerinde daha çok soyut ifadeleri kullanmaktadırlar………………………………………………..(        )

  *Koşmanın işlediği konuya göre şiir türü de değişebilir…………………………………………………………………….(        )

  *Koşma,semai,şarkı ve ilahinin şekil bakımından ve içerik bakımından hiç benzerliği yoktur………..(        )

NOT:Her soru 10 puan,süre 1 ders saatidir.  Başarılar dilerim…..                             Fazıl İlyas TERZİ
****************************************************

SORULAR

1. Olay çevresinde oluşan edebi metinler kaç gruba ayrıldığını yazınız.                                                                      ( 10 puan)
2. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.                                   (10 puan)

▬ Olay çevresinde oluşturulan metinlerden Orta Oyunu, sahnelenmek için yazılır.                                            (  )

                ▬ Romanlarda tasvirlere ve ruh tahlillerine yer verilmez.                                                                                    (  )

                ▬ “ ‘Yeni bir tiyatro kumpanyası gelmiş !’

                Bu haber kasabaya seferberlik havadisleri kadar çabuk yayıldı.

Akşamüzeri bir elinde çıngırak, öteki elinde kocaman bir levha ile eşeğe binerek sokakları dolaşan boyalı cüce, arkasında şalvarlı çocuklardan, kahveci çıraklardan bir kuyruk süsledi.”             

Yukarıdaki parçada yazıldığı dönemin sosyal hayatı anlatılmaktadır.                                                                   (  )

▬ Betimleme edebi bir metnin yapı unsurlarından biridir.                                                                                   (  )

▬ Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde tema, başka düşünceler tarafından da desteklenir.                          (  )

3. Roman, hikâye, masal ve destanları göz önüne alarak bu türlerin ortak yönlerini yazınız.                                     (10 puan)
4. Anlatmaya bağlı ve göstermeye bağlı edebi metinlerin arasındaki benzer ve farklı yönlerini yazınız.     (10 puan)
5.  “ O evde, ramazan gecelerinde Ahmet Ağa beni Karagöz’e da götürürdü. Üsküdar Çarşısı’nda büyük bir kahvede oynarlardı. Sokakları kalabalık, kız erkek, alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolarlardı. Sinekli Bakkal’daki Kız Tevfik bu akşamların bende bıraktığı intibadan bir hayli şey almıştır. Kahveye seyirciler için birer iskemle konur, orta yerde küçük beyaz bir perde, üstünde acayip bir ejderha resmi dolaşır, arkasında esrarlı bir vızıltı işitilir. Küçük seyirciler ayaklarını yere vurarak: “ Başlar mısın, başlayalım mı?” diye bağırır dururlardı. Nihayet teflerin çalması ve perde arkasından gelen şarkı seyircileri teskin eder ve sonra da oyun başlardı.”

Halide Edip ADIVAR

Sinekli Bakkal romanından alınan bu bölümden hareketle romanın yazıldığı dönemin zihniyeti ile ilgili olarak neler söylenebilir?                                                                                                                    ( 15 puan)

6. “ Jefferson’da pazartesi günün de haftanın diğer günlerinden farkı yoktu artık. Telefon ve elektrik şirketleri sokakları gölgeleyen güzelim çınar ağaçlarını, akasyalar ve ağaçları kesmiş, kazılan kaldırımlara üzüm kabartmalarıyla süslü çirkin demir direkler dikmişlerdi.”

Yukarıdaki paragrafta mekânın nasıl ele alındığını açıklayınız.                                       (15 puan)

7. “ Yazarlar eserlerini oluştururken kendinden önceki ve kendi dönemindeki yazarlardan etkilenirler.” Cümlesinden çıkardığınız sonucu yazınız.                                                                                 (10 puan)

8.                                  Kazan Doğurmuş

Bir gün Hoca, komşusundan bir kazan ister. İşini bitirince kazanın içine küçük bir tencere koyup iade eder. Kazan sahibi tencereyi görünce:

                — Bu nedir?

                Diye sorar. Hoca cevap verir:

                — Müjde! Kazanınız doğurdu.

                Bu haber komşusunun hoşuna gider.

                — Pekâlâ! Diyerek tencereyi kabullenir.

Hoca yine bir gün komşusundan kazanı ister. Alır ama bu sefer iade etmez. Sahibi bir süre bekler. Kazanın gelmediğini görünce, Hoca’nın evine gelir, kazanı geri ister.

                Hoca üzüntülü bir çehre ile:

                — Sizlere ömür, kazan öldü, der.

                Komşusu hayretle:

                — Aman Hocam, kazan hiç ölür mü?

                Deyince, Hoca’nın cevabı hazırdır:

                — Kazanın doğurduğuna inanıyorsun da öldüğüne niçin inanmazsın?

Hoca, daha sonra kazanı iade eder. Zaten maksadı, çıkarınca çok düşkün olan komşusuna iyi bir ders vermektir.

a)       Nasrettin Hoca fıkrasındaki olayı, kişileri, zamanı ve mekânı tespit ediniz.                                              (10 puan)

b)       Fıkranın ana fikri nedir?                                                                                                                        (10 puan)

                                                                                                                      BAŞARILAR DİLERİM                                                                                                                                                                                         Serdar YILMAZ                                                                                                                                                                                           Türk Dili ve Edebiyatı Öğrt

                                                                                   CEVAPLAR.

Cevap Anahtarı

1.   Olay Çevresinde oluşan edebi metinler iki ana gruba ayrılır:

         a)  Anlatmaya bağlı edebi metinler

              Masal, Destan, halk Hikâyesi, Mesnevi, Manzum Hikâye, Hikâye, Roman

b)      Göstermeye bağlı edebi metinler

Geleneksel Tiyatro: Karagöz, Orta Oyunu, Meddah, Köy Seyirlik Oyunu

Modern Tiyatro: Trajedi, Komedi, Dram

2.   D --- Doğru

      Y --- Yanlış

      D --- Doğru

      Y --- Yanlış

      D --- Doğru

3.   Roman, hikâye, masal ve destanların ortak yönü olay örgüsü, kişiler, zaman ve mekân etrafında şekillenen bir yapılarının olması, tasvirlere ve ruh tahlillerine yer verilmesidir.

4.   Benzerlikler: Metinlerin yapısının, olay örgüsü, kişiler, zaman ve mekân unsurları üzerine kurulması; her ikisinin de edebi bir metin olması.

      Farklılıkları: Anlatmaya bağlı olanlarda anlatma amacıyla yazılması; göstermeye bağlı olanlar ise gösterme amacıyla yazılması.

1. Verilen metnin parçasında dönemin sosyal ve kültürel hayatıyla ilgili unsurlar yer almaktadır. Ramazan gecelerinde birtakım eğlencelerin düzenlendiği, kahvehanelerde Karagöz oynatıldığı; halkın, özellikle çocukların buna büyük ilgi gösterdiğinden bahsedilerek dönemin sosyal ve kültürel hayatına bir ışık tutulmuştur.
   1. Metin betimlenerek ve kahramanın ruh haline etkisi yönüyle verilmiştir.
2. “Yazarlar, eserlerini oluştururken önceki ve kendi dönemindeki yazarlardan etkilenirler.” Cümlesi yazarların eserlerini kendinden önceki edebiyat birikimini ve dönemlerindeki edebiyat anlayışlarını dikkate alarak, onlardan etkilenerek oluşturduklarını ifade etmektedir.
3. Fıkrada olaylar zinciri: Hoca’nın komşusu’ndan kazan istemesi; kazan doğurdu, diyerek kazanı vermesi; tekrar kazanı isteyip komşusu geldiğinde öldü deyivermesi ve en sonunda kazanı iade etmesi şeklinde sıralanabilir.

Fıkrada kişiler: Nasrettin Hoca ve komşusu.

Fıkrada zaman: “bir gün” ifadesi belirsiz bir zamanı göstermektedir.

Fıkrada mekân: Nasrettin Hoca’nın ve komşusunun evi.

AD SOYAD:

NO:

SINIF:                              

              ÇANKAYA MİLLİ PİYANGO ANADOLU LİSESİ 2006-2007 EĞT.-ÖĞRT YILI

              TÜRK EDEBİYATI DERSİ 9.SINIFLARIN 2.DÖNEM 1.YAZILI SORULARIDIR

“UYKU”dan-ORHAN KEMAL

“Cumartesiydi.Madeni Eşya Fabrikası hafta tatiline hazırlanıyordu…Ustabaşı tamir odasının yanına gitti.Kapının sağ duvarındaki mermer levhada şarteli indirdi.Atelye çatısı altında dönen ana volan sarsılarak yavaşladı ve fabrika istop etti.Herkes paydos sanmıştı…Halbuki ustabaşı,tornalardan birinin üstüne sıçradı,düdük öttürdü,ameleyi topladı.Nutuk söyler gibi:”Bana bakın!”diye bağırdı.”Öğleden sonra iş var…Sabaha kadar çalışacağız belki de…İsteyen gidebilir,kalan çift yevmiye alacak…İsteyen gider,dedim,zorla değil…”Atelyeye bir sessizlik çöktü.Sonra mırıltılar,fiskoslar başladı…Onuncu presin işçisi çocuk Sami,etrafına bakındı,yutkundu,gözlerini ovaladı…Öyle canı sıkılmıştı ki…”Gitsem mi?”diye aklından geçirdi,sonra caydı.Ustabaşı aksidir.Sami işi bırakır giderse,ustabaşı bir daha adım attırmaz onu.Fabrikanın ameleye ihtiyacı yok ki;kapının önü kendi kadar çocuklarla dolu…”

1)Yukarıda “Uyku”adlı öyküden bir bölüm verilmiştir.Bu bölümde yapıya ait unsurlardan hangilerinin olduğunu belirtiniz.

2)Yukarıdaki metin öykünün serim,düğüm,çözüm bölümlerinden hangisine ait olabilir?Niçin?

“SODOM VE GOMORE”’den-YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞU

“İtilaf kuvvetleri zulmün,haksızlığın en son derecesine varmışlardı ve bu zulmün önünde öncülük eden ve bu zulmü alkışlayan soysuzlaşmış Türkler göze çarpmakta idi.Bir gün Necdet tramvayların birinde şöyle bir faciaya şahit oldu:İki bacağı kesilmiş bir Türk askeri,kendisine sığınacak tenha bir köşe bulmak için kalabalığın içinde bin zahmetle sürünerek tramvayın ön sahanlığa geç meye çalışıyor.Tam bu sırada bir durakta,o taraftan içeriye doğru şuh,fıkırdak bir kız girdi;yanında bir İngiliz zâbiti vardı.Oturmak için yer aradılar.Oturmak için yer aradılar…Kız,gülerek açılan yere doğru yürürken kısık bir feryat koptu.Bu,yerde

sürünen zavallı kötürüm askerin sesiydi.Kız iskarpinlerinin sivri topuklarıyla bunun tek dayanağı olan ellerinden birine basmıştı.Lâkin utanmaz kız bu hareketinden hiç sıkılmadı ve deminki sırnaşık yüzü sert bir ifade alarak ayaklarının dibindeki hazin insan kalıntısına baktı:”Ne acayip”diye söylendi.”Bu hâldeki adam da tramvaya biner mi?”…O zamana kadar bu manzaranın az çok kayıtsız bir seyircisi olan Necdet’in yüreği ağzına geldi.Gözlerinin önünden şimşeklerle yüklü bir kara bulut geçti.Hemen,kızın üzerine atılıp narin boğazından sıkmak istedi.Hiçbir şeye yaramayan ellerinin bu hareketi onun boşuna ve lüzumsuz hayatının tek müspet işi olacaktı…”

3)Yukarıdaki metni dil ve anlatım (bakış açısı) yönünden inceleyiniz?

4)Yukarıdaki metnin temasını bulunuz.

5)Yukarıdaki metni zihniyet açısından inceleyiniz?

6) Bir edebî metnin yazıldığı dönemden bağımsız bir metin olarak ele alınıp alınamayacağını nedeni ile birlikte belirtiniz.

 “Irak yoldan arzulayıp geldiğim

 Ferhat gibi karlı dağlar deldiğim

 Ela gözlerine kurban olduğum

 Tatlı dillerine adam doyar mı?”

7) Yukarıdaki dörtlükte anlatılmak istenen nedir? Kısaca açıklayınız.

8) Yukarıdaki dörtlüğü uyak düzeni, kafiye ve ölçü bakımından inceleyiniz.

9) Yukarıdaki dörtlükte kullanılan edebi sanatları bularak ayrıntılı bir şekilde açıklayınız.

10) Yukarıdaki dörtlük, konuşlarına göre şiir türlerinden hangisine girer? Nedenini açıklayınız.

                                                                                        F  ÇELİK

                                                                                    T.D.E.  ÖĞRETMENİ

NOT BAREMİ: HER SORU 10 PUAN             BAŞARILAR