Adı - Soyadı:                                                                                                                       

Sınıfı - No:                                                              A

2006–2007 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI KOZLUK ÇOK PROGRAMLI LİSESİ 9. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ I. DÖNEM I. YAZILI SINAV SORULARIDIR.

SORULAR

            1. Dil – Kültür – Edebiyat ilişkisini kısaca açıklayınız. (10 p)

2. Edebiyat – Toplum Bilimi (Sosyoloji) ilişkisini açıklayınız?  (20 p)

            3. Bin yıl önce yazılmış bir kitabı okuyarak o dönem insanlarının hayatı ve düşünceleriyle ilgili bilgi edinmemiz bize dilin hangi işlevini gösterir? Kısaca açıklayınız. (15 p)   

            4. “Ayak” sözcüğünü temel, yan ve mecaz anlamda kullanınız.  (10 p)

5.  Bir örgünün oluşturulmasıyla bir metnin oluşturulmasını nasıl ilişkilendirebiliriz? (10 p)

            6. “Karşı dağlarda tutuşmuş gibi gül bahçeleri.     (10 p)

                 Koyu bir kırmızılık gökten ayırmakta yeri”       Yandaki dizelerde ne anlatılmaktadır?

            7. Bir insan, hangi sebeplerden dolayı yazma ihtiyacı duyar? (10 p)  

            8. “Demir tava gelir kömür biter, akıl başa gelir ömür biter” yandaki sözü açıklayan kısa bir kompozisyon yazınız. (15 p)  

            Not: Puanlamada yazım ve noktalama da dikkate alınacaktır. 

2006–2007 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI KOZLUK ÇOK PROGRAMLI LİSESİ 9. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ I. DÖNEM I. YAZILI CEVAP ANAHTARIDIR.

CEVAPLAR

            1. Dil – Kültür – Edebiyat ilişkisi: Kültür edebiyata derinlik, edebiyat da kültüre canlılık katar. İkisi arasındaki bu ilişki dil sayesinde olur. Dil, birçok kültür değerinin yapıcısı olduğu gibi birçoğunun da taşıyıcısı durumundadır. (10p)

            2. Edebiyat – Toplum Bilimi (Sosyoloji) ilişkisi:

            Bir şair ya da yazarın edebi kişiliği yalnızca sanatı ile açıklanmaz. Sanatçının ailesi, içinde yetiştiği ortam, aldığı eğitim, okuduğu yazarlar da edebi kişiliği üzerinde etkili olur. Yazar veya şair özellikle sosyal ve kültürel çevreden gelen etkiler altındadır.

            Öte yandan edebiyatla toplum birbirini etkiler. Toplumdaki türlü değişmeler edebiyata yansıdığı gibi edebiyat da toplumun beğenisini, zevkini etkiler. Bir toplumun değişik kesimleri arasındaki ilişkiler, kuşaklar arasındaki çatışmalar, yaşanan bunalımlar edebi eserlerde görülebilir. (20 p)             

3. Bin yıl önce yazılmış bir kitabı okuyarak o dönem insanlarının hayatı ve düşünceleriyle ilgili bilgi edinmemiz bize dilin kültür taşıyıcılığı işlevini gösterir. Biz dil sayesinde geçmişte yaşayan insanların neler düşündüğünü, neler yaşadığını anlayabiliriz. Ayrıca dilin kalıcılığı sayesinde bu eserler günümüze kadar gelmiştir. Dil geçmişle gelecek arasında köprü vazifesi kurar.  (10 p)

            4.   Ayak: Çocuk ayağından ameliyat olmuş.    (Temel Anlam)  (3 p)  

                 Ayak: Masanın ayağı kırılmış.                        (Yan Anlam) (3 p)

                  Ayak: Bırak bu ayakları.                             (Mecaz Anlam)  (4 p)

            5. Bir örgünün oluşturulmasıyla bir metnin oluşturulması arasındaki en büyük benzerlik her ikisinin de benzer yapıda oluşmasıdır. Örgü ipi ile düğümler atılır, o düğümler sırayı oluşturur, sırlardan parçalar oluşur, parçalardan da bütün kazak ortaya çıkar. Dil de öyledir. Sesler heceleri, heceler sözcükleri, sözcükler cümleleri, cümleler paragrafları, paragraflar da anlamlı metinleri ortaya çıkarır. (10 p)

6.  Karşı dağlarda tutuşmuş gibi gül bahçeleri.

                 Koyu bir kırmızılık gökten ayırmakta yeri   

Yukarıdaki beyitte gün batımının şairde uyandırdığı hisler aktarılmıştır. Öyle ki gül bahçelerini tutuşmuş zanneder. Oysa orayı kızıllaştıran güneşin akşamki kızıllığıdır. (10 p)

7. Bir insan kendi içi dünyasındaki birikimleri diğer insanlarla paylaşmak için yazar. Bunun yanında iç dünyasındaki sıkıntıları da yazdıkça azalır. Ayrıca yazan insan kültürlü insandır. Belli bir birikimi olduğu için kendisinde sorumluluk hissi doğmuştur.  Yazdığı sanat eserleriyle topluma yön verme amacı hisseder. (10 p)

8. Demir tava gelir kömür biter, akıl başa gelir ömür biter. (Kompozisyon) (15 p)