2009-2010 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI TÜRKOĞLU ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 9F SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ I. DÖNEM III. YAZILI SORULARIDIR.

Adı, Soyadı:

Sınıf, no:

1. 1.      Aşağıda verilen şiir parçalarını konularına göre türlere ayırarak, noktalı yere yazınız. (20p)

Sakın bir söz söyleme, yüzüme bakma sakın
Sesini duyan olur, sana göz koyan olur
Anmasınlar adını candan anan dudaklar
Annen bile okşasa benim bağrım taş olur

……………………………

Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe – i aklı eserinde

………………………………

Hülyana karışmasın ne şehir ne de çarşı
Yamaçlarda her akşam batan güneşe karşı
Uçan kuşları düşün, geçen kervanları an
Mademki kara bahtın adını koydu çoban

…………………………….

Benim bu gidişe aklım ermiyor
Fukara halini kimse sormuyor
Padişah sikkesi selam vermiyor
Kefensiz kalacak ölümüz bizim

…………………………

1. 2.      “Çelikten kolunla tuttun elinden

Kaldırdın mustarip hasta vatanı

Cihan! Hayretle bak! Tarih eğil sen!

Ey âti, kemali “Kemal”de tanı”

Yandaki şiirle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerin doğru ya da yanlış olduklarını karşılarına (D) veya (Y) şeklinde belirtiniz. (10p)

ü  Yukarıdaki dörtlük hece ölçüsünün 11’li kalıbıyla yazılmıştır. (….)

ü  Şiir sarma kafiye düzeninde yazılmıştır. (….)

ü  Birinci ve üçüncü mısralar arasında tam kafiye vardır. (….)

ü  İkinci ve dördüncü mısralar arasında zengin (Tunç) kafiye vardır. (….)

ü  “Cihan! Hayretle bak!” ifadesiyle telmih sanatı yapılmıştır. (….)

1. 3.      Manzum olarak yazılmış tiyatro eserlerindeki şiirin türüne ne ad verilir? (15p)

………………………………………………………………………………

1. 4.      Bir damla su için göklere bakacaksın bazen

Yıldızlara dil dökeceksin sessizce

İncecik damarlarını

Sert derinliklere salacaksın

Yaşamak kolay değil ağacım

Yaşayacaksın

Yukarıdaki şiirin teması nedir. (10p)

…………………………...........

1. 5.      Aşağıda kaside ile ilgili olarak verilen bilgilerin doğru ya da yanlış olduklarını karşılarına (D) veya (Y) şeklinde belirtiniz. (10p)

Doğa güzelliklerinden söz eden nesib ya da teşbib bölümüdür. (….)

Şairin adının geçtiği bölüme tegazzül denir. (….)

Asıl konuya giriş yapmak için yazılan girizgah bölümüdür. (….)

Şairin kendisini övdüğü dizelerden oluşan fahriye bölümüdür. (….)

Kaside, AA, BB, CC, DD… şeklinde kafiyelenir. (….)

1. 6.      “Gül ateş, gül-bün ateş, cuybar ateş”  (Kelimelerin anlamları: Gül-bün: gül ağacı, Gülşen: gül bahçesi, cuybar: nehir.)

Yukarıdaki mısradaki söz sanatlarını aşağıda verdiklerim arasından seçerek noktalı yerlere yazınız. (15p)

1…………………….. 2……………………… 3………………………..

1. 7.      Aşağıda çeşitli koşmalardan parçalar verilmiştir. Sizden yapmanızı istediğim. Her koşma parçasının üstündeki boşluklara koşmanın konusuna göre türünü yazıp karşısına da açıklamasını yapmanızdır. Her bir kısa çizgi bir harf yerine geçmektedir.(20p)

_ _ _ _ _ _ _ _ _ :  (Açıklaması)…………………………………………………………………………………………..

Dinleyin ağalar medhin eyleyim
Elma yanaklımın karakaşlımın
O gül yüzlerine kurban olayım
Dal gerdanlımın da sırma saçlımın Noksanî

_ _ _ _ _ _ _ _ _:  (Açıklaması)……………………………………………………………………………………..........

Benden selam olsun Bolu Beyine
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından kalkan sesinden
Dağlar gümbür gümbür seslenmelidir Köroğlu

_ _ _ _ _ _ _ :

(Açıklaması)…………………………………………………………………………………………….

Nesini söyleyim canım efendim
Gayrı düzen tutmaz telimiz bizim
Arzuhal eylesem deftere sığmaz
Omuzdan kesilmiş kolumuz bizim. Serdarî

_ _ _ _ :

(Açıklaması)…………………………………………………………………………………………….

Sefil baykuş ne gezersin bu yerde
Yok mudur vatanın illerin hani
Küsmüş müsün selâmımı almadın
Şeydâ bülbül şirin dillerin hani Kağızmanlı Hıfzî

BAŞARILAR DİLERİM!...                                                                                              Kudret ÇİÇEK

                                                                                                                             Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

2009-2010 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI TÜRKOĞLU ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 9F SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ I. DÖNEM III. YAZILI SORULARIDIR.

1. Lirik-Didaktik- Pastoral- Satirik
2. DOĞRU- YANLIŞ- DOĞRU- DOĞRU- YANLIŞ
3. DRAMATİK ŞİİR
4. YAŞAMIN GÜÇLÜĞÜ
5. DOĞRU- YANLIŞ- DOĞRU- DOĞRU- YANLIŞ
6. TEŞBİH- TENASÜP-TEKRİR

1. Güzelleme: Doğa güzelliklerini sevgiyle içe içe işleyen lirik şiirlerdir. Kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen koşmadır.

Dinleyin ağalar medhin eyleyim
Elma yanaklımın karakaşlımın
O gül yüzlerine kurban olayım
Dal gerdanlımın da sırma saçlımın Noksanî

Koçaklama: Yiğitlik, kahramanlık, vuruşma konularını işleyen ve bu kavramları öven, koşma nazım şekliyle söylenen şiirlerdir.

Benden selam olsun Bolu Beyine
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından kalkan sesinden
Dağlar gümbür gümbür seslenmelidir Köroğlu

Taşlama: Toplumdaki bozuk yönleri, kişilerin eksikliklerini, zaafları eleştirmek için söylen koşmalardır. Bu şiirlerde şair son derece acımasızdır. Aksak ve eksik yönler açıkça eleştirilir.

Nesini söyleyim canım efendim
Gayrı düzen tutmaz telimiz bizim
Arzuhal eylesem deftere sığmaz
Omuzdan kesilmiş kolumuz bizim. Serdarî

Ağıt: Ölen bir kişinin ardından söylenen ve onun iyiliğinin, mertliğinin dile getirildiği koşmalardır.

Sefil baykuş ne gezersin bu yerde
Yok mudur vatanın illerin hani
Küsmüş müsün selâmımı almadın
Şeydâ bülbül şirin dillerin hani Kağızmanlı Hıfzî