2009-2010 BALAKGAZİ LİSESİ I.DÖNEM

            DİL VE ANLATIM DERSİ                          Sınav Puanı:

            12.SINIFLAR II. YAZILI SINAV SORULARI       Sınav  Notu:

ADI-SOYADI:                                                                  NO:                       SINIF:

 1-Aşağıdaki cümlelerin dilin hangi işlevinde kullanıldığını cümle başındaki parantez işareti içine yazınız. (15 PUAN)

(Göndergesel              ) Turizm, milletler arası kültürel tanışmayı sağlar.                              

(heyecan                     ) Aaa, bardak kırıldı!                                        

(Alıcıyı harekete         ) Ayşe, benim söylediklerimi tekrar et.                                  

(Kanalı kontrol           ) Söylediklerim anlaşıldı mı?                                        

(Dil ötesi                     ) Yapım eki alan her sözcük türemiş sözcüktür. 

2-Aşağıdaki boşluklara uygun ifadeleri yazınız. (16 PUAN)

İlk  olarak…..  Yusuf  Kâmil  Paşa    Fransız  yazar  Fenelon’dan   “Telmaque”adlı  esri  çevirmiş.   Bizde  ilk  yerli  romanı  Şemsettin  Sami :  “ …….Taaşşuk   u    Talat   ve  t         “

adlı  eseriyle   vermiştir. Halit   Ziya   Uşaklıgil  “…..Mai  ve  SİYAH “la  ilk  modern  roman  örneğini  vermiştir. Kişilerin duygularını, arzularını, düşüncelerini yalnızca kendilerine ait, içten gelen doğal ve gerçek olgular gibi gören roman türüne…. ….romantik denir. 

Roman veya hikayede olay veya olaylar  belirli bir zamanda cereyan eder.Buna "…vak'a zamanı" diyoruz.

Kişilerinin iç dünyalarını yansıtan, ruh çözümlemelerine önem veren romanlara…. Çözümlemeli Roman denir.

Ele alınan olayların mantıksal bir gelişim içerisinde verildiği ve olayların; serim, düğüm ve çözüm bölümlerine uygun olarak anlatılığı hikayeler …mauppassant tarzı hikayelerdir.

……. İlahi bakış açısı;  her şeyi bilen bir anlatıcı   olayları anlatır, istediği yerleri özetler, bu durumda anlatıcı, kahramanlardan daha fazlasını bilir.

3-Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarının sebebini ve cümlelerin doğru şeklini yazınız. (12 PUAN)

Ortaöğretim puanının hesaplanması konusunu, önümüzdeki programda bir daha yeniden ele alacağız..” Bu cümlede geçen “bir daha” sözü ile “yeniden” aynı anlamı karşılayan sözcüklerdir; bunlardan biri atılmalıdır.

Sabaha kadar dans ve müzik dinlediler.

Sabaha kadar dans ettiler ve müzik dinlediler.Yüklem eksikliği

Beni hiçbir zaman unutmadı her zaman mektup yazdı. Nesne yanlışlıkları

Beni hiçbir zaman unutmadı her zaman bana mektup yazdı.

İlk aklıma gelen ismi söyleyiverdim.

Aklıma gelen ilk ismi söyleyiverdim.”söz dizimi

4-a)“nasıl” sözcüğünü iki ayrı cümlede sıfat ve zarf sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

b) “bazı” sözcüğünü iki ayrı cümlede zamir ve sıfat sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

5- (I)Arkamızda simsiyah kayalıklar, önümüzde dipsiz bir uçurum. (II) Önce kalın bir sis tabakasını yardık; sonra da korku ile bağrışan ve kaçışan bir martı sürüsünün arasın­dan geçtik. (III)  Uçuruma doğru yıldırım gibi iniyorduk. (IV)  Ta dipte geyik karnı gibi beyaz, parlak bir leke görünüyor­du. (V) Bu gölge de suyun üstünde bizimle aynı süratte gidiyordu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde duyma öğesinden yararlanılmıştır?       (5 PUAN)  ıı

www.edebiyatogretmeni.net

6-Anlatma isteği, insanda doğal bir eğilimdir. Çocukluk döneminde ağlama, bağırma ve el yüz hareketleriyle görünürlük kazanan bu istek, sonradan dil aracılığıyla gerçekleşir. Bu gerçekleşme iki ana biçimde olur: Konuşma ve yazma. İnsanoğlu, yaşamın akışı içinde varlığını belirlemek, çevresindekilerle iletişim kurabil­mek için bu iki ana ifade şekline başvurma gereksinimi duyar.

Bu parçanın anlatımında “Tanımlama-Öyküleme-Betimleme-Karşılaştırma –Açıklama-Tanık Gösterme” anlatımlarının hangi­sinden-hangilerinden faydalanılmıştır? Yazınız.

(5 PUAN)

 Açıklama

7- Vaktiyle ormanın birinde, canavar mı canavar bir aslan varmış. Çok kan döker, canını yakmadık tek bir hayvan bile bırakmazmış. O yaşadığı sürece, hiçbir hayvan rahat yüzü görmemiş. Bütün hayvanlar ondan nefret eder, ölümünü beklermiş.

Bu zalim aslan sonunda yaşlanmış. Gücü kuvveti kalmamış. Ağzındaki dişler de dökülünce herkesin maskarası olmuş. Hiçbir hayvan ona yardım etmiyor ve onunla konuşmuyormuş. Hayvanlar bir gün oturup karar almışlar;”Gelin hep beraber, bize bunca kötülük eden bu zalim aslanın kendisini iyice bir dövelim. Yaptıklarının cezasını, az da olsa gömüş olsun böylece.” Sonunda bütün hayvanlar aslana saldırabilmiş. İyice bir dövmüşler onu. Birisi    boynuz vuruyor, diğeri çifte atıyor, bir başkası ısırıyormuş. Böylece; yaman bir öç almışlar aslandan.

a)Yukarıdaki metin hangi edebi türdendir? (5 PUAN)

b)Yukarıdaki metinde kullanılan altı çizili kelimelerden uygun olanı-olanları aşağıdaki tabloya yerleştiriniz. (10 PUAN)

8- Buraları çok ağaçlı, çok sulak, çok meyveli ve serin... İşte bir pınar başındayım. Oluğun altına bir sepet iri, olgun, renkli şeftali koymuşlar. Başı bağlı, saçları iki örgülü, ayağı takunyalı sarışın, küçük bir köylü kızı bana sordu: "Yer misin amca?" Aldım. Şeftalinin buz gibi kabuğu, ısırırken dudaklarımı adeta yaktı; ezdikçe ağzıma serinlik, meyvenin özsuyu doluyor; buna biraz da çamların teneffüsü karışıyor. Ah ne güzel hava, ne güzel koku, ne güzel meyve! Buradan daha güzel bir yer, bu zevkten daha büyük bir zevk olmaz, diye düşünüyor insan.

            Yukarıdaki metinde hangi anlatıcı bakış açısı vardır? Yazınız(5 PUAN)

9-Halk hikâyeleriyle batılı anlamdaki modern hikâyeyi yapı unsurlarından mekân bakımından karşılaştırınız? (6 PUAN)

10- “Ankara’nın baharı yoktur.      Evin önünü çiçekle donattılar.       Suyun yüzünde köpükler vardı.       İşin özünü ben de anlayamadım.       Arkadaşının geldiğini haber verecekmiş.” cümlelerin hangisinde, belirtili isim tamlaması, özne görevindedir? (5 PUAN)

Ankara’nın baharı yoktur.

N   O  T : Değerlendirmede imla ve noktalamaya dikkat edilecektir.

S Ü R E:  40(kırk)dakikadır.

TARİH : 8 Aralık 2009

PUANLAMA: Sorunun puan değeri soru veya istenilen uygulama cümleleri sonundaki parantez işareti içinde yazmaktadır.

                                               Başarılar Dilerim…             Çetin ÖZTÜRK

                                                                                               Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

             2009-2010 BALAKGAZİ LİSESİ I.DÖNEM

            DİL VE ANLATIM DERSİ                          Sınav Puanı:

            12.SINIFLAR II.YAZILI SINAV SORULARI        Sınav  Notu:

ADI-SOYADI:                                                                  NO:                       SINIF:

1-Aşağıdaki cümlelerin dilin hangi işlevinde kullanıldığını cümle başındaki parantez işareti içine yazınız. (15 PUAN)

(Alıcıyı harekete         ) Beni dikkatli dinleyin.

(Göndergesel              ) Münazara bir tartışma türüdür.

(heyecan                     ) Eyvah geç kaldım!

(Kanalı kontrol           ) Ödevler yapıldı mı?

(Dil ötesi                     ) Türkçede 2 ünlü yan yana kullanılamaz.

2-Aşağıdaki boşluklara uygun ifadeleri yazınız. (16 PUAN)

Roman  türünün  ilk örneğini  ilk  defa  XVI.  Yüzyılda   İspanyol   yazar    Miguel  de Cervates   “….. Don    Kişot”  adlı  esriyle  vermiştir  .Türk  Edebiyatında   daha  önceleri  bu  türün  yerini  tutan…..  MESNEVİLER  vardı.    Batılı  anlamdaki  roman  türü  bizde  önce  çevirilerle  başlar. Namık  Kemal  “…İntibah “ adlı eseriyle  ilk  edebi  roman  örneğini vermiştir. Uzak bir geçmişte yaşanan olayları konu alarak mazide derinlerde yatan insanla ilgili daha evresel bir gerçeği araştırmak amacıyla da yazılmış romanlara…..tarihsel denir.

…. DURUM   ( KESİT  )  HİKÂYESİ: Bbir olayı  değil günlük  yaşamın  her  hangi  bir  kesitini   ele  alıp  anlatan  öykülerdir.

Roman veya hikayede olay veya olaylar    yazar tarafından belirli bir süre sonra idrak edilerek

anlatılır; buna  "…..anlatma zamanı" diyoruz.

Toplumsal sorunları konu alan, bu sorunlara ışık tutarak çözüm yolları üreten romanlara… Tezli Roman denir. 

……Gözlemci bakış açısı : Anlatıcı, olayları sadece dışarıdan gözlemleyen bir şahit konumundadır, görünüşte tarafsız olan biri gibi olup biteni anlatır,  bu durumda anlatıcı, kahramandan daha az şey bilir.

3-Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarının sebebini ve cümlelerin doğru şeklini yazınız. (12 PUAN)

İzinsiz dersten çıkanlara çok kızardı.

(Ders izinsiz olmaz, çıkmak izinsiz olabilir.)söz dizimi

Hangi amaç ve gaye için çalışırsanız çalışın doğruluktan ayrılmayın..” “Amaç” ile “gaye” eşanlamlı sözcüklerdir; ikisinin bir arada kullanımı, gereksiz sözcük kullanımına yol açmıştır.

Başbakan fabrikaya geldiğinde halkoyunları ve kurban kesilerek karşılandı. yüklem eksikliği

Başbakan fabrikaya geldiğinde halkoyunları oynanarak ve kurban kesilerek karşındı.

Çocuğun gözlerindeki yaşı silip yerine oturttu. Nesne yanlışlıkları

Çocuğun gözlerindeki yaşı silip çocuğu yerine oturttu.

4-a) “hangi” sözcüğünü iki ayrı cümlede zamir ve sıfat sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

b) “iyi” sözcüğünü iki ayrı cümlede sıfat ve zarf sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

5- (I) Yaşayan şairlerimizin ustaları ve öncüleri arasında adı geçer Sezai Karakoç'un. (II) Kısa boylu ve boyuna göre fazla şişman sayılmayacak bir vücut yapısına sahip. (III) Altmış yaşında olmasına rağmen, çektiği sıkıntılardan olsa gerek, daha yaşlı gösteriyor. (IV) Ön­celeri simsiyah olduğu anlaşılan kıvırcık saçları fazla dökülmemiş. (V) Kalın camlı gözlüklerinin arkasındaki iri gözlerinde hâlâ gençliğe has bir parıltı seziliyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde görsel öğelerden yararlanılmamıştır?

(5 PUAN)A) I.

6-Gök ve deniz, İstanbul mavisi, güneşin ışığı meçhul zenginin altınları gibi parlak ve bol... Gülhane Parkı, mahşer gibi, o kadar ki, içeriye sığmayan halk kayık­larda, vapurlarda, ellerinde dürbün, kulakları tetikte konseri görmeye ve işitmeye çalışıyor.

Bu parçanın anlatımında “Tanımlama-Öyküleme-Betimleme-Karşılaştırma –Açıklama”

anlatımlarının hangi­sinden-hangilerinden faydalanılmıştır? Yazınız. (5 PUAN)

Betimleme

 7- Tilki ile kedi sohbet ediyorlarmış. Tilki durmadan ne kadar hilekâr ve kurnaz olduğunu anlatıyormuş. Söylediğine göre düşmanları onu alt edemezmiş çünkü onlardan kurtulacak bir sürü oyun ve hile bilirmiş.
Kedi biraz da utanarak; "Ben fazla oyun bilmem ki!" demiş. "Düşmanlarımın elinden kurtulmak için bir tek yol bilirim, o da kaçmaktır."Tilki; "Kedi kardeş!" demiş, "Ben her tehlike karşısında başımın çaresine bakabilirim ama senin durumuna üzülüyorum. Korkarım bir gün düşmanların seni çabuk alt edecek."
Az sonra bir sürü tazının bağrışmalarını duymuşlar. Bir avcı topluluğuna ait olan bu köpekler, bütün hızlarıyla kendilerine doğru koşuyormuş. Kedi hemen, yanındaki bir ağacın dallarına sıçrayarak en üstteki bir yaprak kümesinin içine saklanmış. Tilki ise; "Acaba şu hileyi mi yapsam, yoksa bu hileyi mi?" diye düşünmeye başlamış. Çünkü o kadar çok hile biliyormuş ki, hangisini uygulamasının daha doğru olacağına karar veremiyormuş. Tam birisini uygulayacakmış ki, tazılar etrafını çevirip tilkinin işini bitirivermişler. Bütün olanları yukarıdan seyreden kedi, çok hile bilmediğine şükretmiş.

a)Yukarıdaki metin hangi edebi türdendir? (5 PUAN)

b)Yukarıdaki metinde kullanılan altı çizili kelimelerden uygun olanı-olanları aşağıdaki tabloya yerleştiriniz. (10 PUAN)

8- Aşağıdaki metinde hangi anlatıcı bakış açısı vardır? Yazınız(5 PUAN)

Erdem arkasına bakmadan yürüyordu.  Sinirliydi. Belli ki onu çok kızdırmışlardı. Öfkesi her halinden belli oluyordu. Eliyle garip işaretle yaparak hızlı hızlı yürüyor, bir yandan da eve gidince neler yapacaklarının bir bir planını yapıyordu. İntikamını mutlaka almalıydı. Bu yapılanlar asla onların yanına kalmamalıydı. İlk olarak Ahmet’e nasıl bir ceza verebileceğini düşündü. Mutlaka işe Ahmet’ten başlamalı diyordu içinden. Çünkü onu en çok onun kalleşliği yıkmıştı. Hâlbuki Ahmet onun yıllardır can ciğer dostuydu. Yediği içtiği ayrı gitmezdi. Ne oldu da böyle iki kanlı bıçaklı düşman olmuşlardı.

9-Halk hikâyeleriyle batılı anlamdaki modern hikâyeyi  ifade tarzı bakımından karşılaştırınız?

(6 PUAN)

10- “Arkadaşları okul müdürünü uzaklaştırdı.Okul müdürüne onu şikayet etti.Olayı okul müdüründen sakladı.Arkadaşlarını okulun müdürü uzaklaştırdı.Okul müdüründe çok yetki vardı.” cümlelerin hangisinde isim tamlaması “özne” görevindedir? (5PUAN)

Arkadaşlarını okulun müdürü uzaklaştırdı.

N  O  T  :  Değerlendirmede imla ve noktalamaya dikkat edilecektir.

S Ü R E:  40(kırk)dakikadır.

TARİH : 8 Aralık 2009

PUANLAMA: Sorunun puan değeri soru veya istenilen uygulama cümleleri sonundaki parantez işareti içinde yazmaktadır.

                                               Başarılar Dilerim…..

                                                                                     Çetin ÖZTÜRK

                                                                            Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

             2009-2010 BALAKGAZİ LİSESİ I.DÖNEM

            DİL VE ANLATIM DERSİ                          Sınav Puanı:

            12.SINIFLAR II. YAZILI SINAV CEVAPLARI     Sınav  Notu:

ADI-SOYADI:                                                                  NO:                       SINIF:

 1-Aşağıdaki cümlelerin dilin hangi işlevinde kullanıldığını cümle başındaki parantez işareti içine yazınız. (15 PUAN)

(Göndergesel              ) Turizm, milletler arası kültürel tanışmayı sağlar.                              

(heyecan                     ) Aaa, bardak kırıldı!                                        

(Alıcıyı harekete         ) Ayşe, benim söylediklerimi tekrar et.                                  

(Kanalı kontrol           ) Söylediklerim anlaşıldı mı?                                        

(Dil ötesi                     ) Yapım eki alan her sözcük türemiş sözcüktür. 

2-Aşağıdaki boşluklara uygun ifadeleri yazınız. (16 PUAN)

İlk  olarak…..  Yusuf  Kâmil  Paşa    Fransız  yazar  Fenelon’dan   “Telmaque”adlı  esri  çevirmiş.   Bizde  ilk  yerli  romanı  Şemsettin  Sami :  “ …….Taaşşuk   u    Talat   ve  t         “

adlı  eseriyle   vermiştir. Halit   Ziya   Uşaklıgil  “…..Mai  ve  SİYAH “la  ilk  modern  roman  örneğini  vermiştir. Kişilerin duygularını, arzularını, düşüncelerini yalnızca kendilerine ait, içten gelen doğal ve gerçek olgular gibi gören roman türüne…. ….romantik denir. 

Roman veya hikayede olay veya olaylar  belirli bir zamanda cereyan eder.Buna "…vak'a zamanı" diyoruz.

Kişilerinin iç dünyalarını yansıtan, ruh çözümlemelerine önem veren romanlara…. Çözümlemeli Roman denir.

Ele alınan olayların mantıksal bir gelişim içerisinde verildiği ve olayların; serim, düğüm ve çözüm bölümlerine uygun olarak anlatılığı hikayeler …mauppassant tarzı hikayelerdir.

……. İlahi bakış açısı;  her şeyi bilen bir anlatıcı   olayları anlatır, istediği yerleri özetler, bu durumda anlatıcı, kahramanlardan daha fazlasını bilir.

3-Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarının sebebini ve cümlelerin doğru şeklini yazınız. (12 PUAN)

Ortaöğretim puanının hesaplanması konusunu, önümüzdeki programda bir daha yeniden ele alacağız..” Bu cümlede geçen “bir daha” sözü ile “yeniden” aynı anlamı karşılayan sözcüklerdir; bunlardan biri atılmalıdır.

Sabaha kadar dans ve müzik dinlediler. Yüklem eksikliği

Sabaha kadar dans ettiler ve müzik dinlediler.

Beni hiçbir zaman unutmadı her zaman mektup yazdı. Dolaylı tümleç eksikliği

Beni hiçbir zaman unutmadı her zaman bana mektup yazdı.

İlk aklıma gelen ismi söyleyiverdim.Söz dizimi yanlışlığı

Aklıma gelen ilk ismi söyleyiverdim.”söz dizimi

4-a)“nasıl” sözcüğünü iki ayrı cümlede sıfat ve zarf sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

Nasıl bir öğrencilik anlayışı benimsemelidir? SIFAT

Üniversiteye hazırlık çalışmalarınız nasıl gidiyor? ZARF

b) “bazı” sözcüğünü iki ayrı cümlede zamir ve sıfat sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

Bazıları doğuştan şanslıdır. ZAMİR

Çocuklar bazı günler etüt yapabiliriz. SIFAT

5- (I)Arkamızda simsiyah kayalıklar, önümüzde dipsiz bir uçurum. (II) Önce kalın bir sis tabakasını yardık; sonra da korku ile bağrışan ve kaçışan bir martı sürüsünün arasın­dan geçtik. (III)  Uçuruma doğru yıldırım gibi iniyorduk. (IV)  Ta dipte geyik karnı gibi beyaz, parlak bir leke görünüyor­du. (V) Bu gölge de suyun üstünde bizimle aynı süratte gidiyordu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde duyma öğesinden yararlanılmıştır?       (5 PUAN)  

II.cümle

6-Anlatma isteği, insanda doğal bir eğilimdir. Çocukluk döneminde ağlama, bağırma ve el yüz hareketleriyle görünürlük kazanan bu istek, sonradan dil aracılığıyla gerçekleşir. Bu gerçekleşme iki ana biçimde olur: Konuşma ve yazma. İnsanoğlu, yaşamın akışı içinde varlığını belirlemek, çevresindekilerle iletişim kurabil­mek için bu iki ana ifade şekline başvurma gereksinimi duyar.

Bu parçanın anlatımında “Tanımlama-Öyküleme-Betimleme-Karşılaştırma –Açıklama-Tanık Gösterme” anlatımlarının hangi­sinden-hangilerinden faydalanılmıştır? Yazınız.

(5 PUAN) AÇIKLAMA

7- Vaktiyle ormanın birinde, canavar mı canavar bir aslan varmış. Çok kan döker, canını yakmadık tek bir hayvan bile bırakmazmış. O yaşadığı sürece, hiçbir hayvan rahat yüzü görmemiş. Bütün hayvanlar ondan nefret eder, ölümünü beklermiş.

Bu zalim aslan sonunda yaşlanmış. Gücü kuvveti kalmamış. Ağzındaki dişler de dökülünce herkesin maskarası olmuş. Hiçbir hayvan ona yardım etmiyor ve onunla konuşmuyormuş. Hayvanlar bir gün oturup karar almışlar;”Gelin hep beraber, bize bunca kötülük eden bu zalim aslanın kendisini iyice bir dövelim. Yaptıklarının cezasını, az da olsa gömüş olsun böylece.” Sonunda bütün hayvanlar aslana saldırabilmiş. İyice bir dövmüşler onu. Birisi    boynuz vuruyor, diğeri çifte atıyor, bir başkası ısırıyormuş. Böylece; yaman bir öç almışlar aslandan.

a)Yukarıdaki metin hangi edebi türdendir? (5 PUAN)FABL

b)Yukarıdaki metinde kullanılan altı çizili kelimelerden uygun olanı-olanları aşağıdaki tabloya yerleştiriniz. (10 PUAN)

8- Buraları çok ağaçlı, çok sulak, çok meyveli ve serin... İşte bir pınar başındayım. Oluğun altına bir sepet iri, olgun, renkli şeftali koymuşlar. Başı bağlı, saçları iki örgülü, ayağı takunyalı sarışın, küçük bir köylü kızı bana sordu: "Yer misin amca?" Aldım. Şeftalinin buz gibi kabuğu, ısırırken dudaklarımı adeta yaktı; ezdikçe ağzıma serinlik, meyvenin özsuyu doluyor; buna biraz da çamların teneffüsü karışıyor. Ah ne güzel hava, ne güzel koku, ne güzel meyve! Buradan daha güzel bir yer, bu zevkten daha büyük bir zevk olmaz, diye düşünüyor insan.

            Yukarıdaki metinde hangi anlatıcı bakış açısı vardır? Yazınız(5 PUAN)

Kahraman Anlatıcı Bakış Açısı

9-Halk hikâyeleriyle batılı anlamdaki modern hikâyeyi yapı unsurlarından mekân bakımından karşılaştırınız? (6 PUAN)

Modern hikayede mekan halk hikayelerindeki mekana göre detaylı ve ayrıntılıdır.Olayı sezdiren özellikleri bünyesinde barındırır.

10- “Ankara’nın baharı yoktur.      Evin önünü çiçekle donattılar.       Suyun yüzünde köpükler vardı.       İşin özünü ben de anlayamadım.       Arkadaşının geldiğini haber verecekmiş.” cümlelerin hangisinde, belirtili isim tamlaması, özne görevindedir? (5 PUAN)

Ankara’nın baharı      yoktur.

Ö  Z   N  E

N   O  T : Değerlendirmede imla ve noktalamaya dikkat edilecektir.

S Ü R E:  40(kırk)dakikadır.

TARİH : 8 Aralık 2009

PUANLAMA: Sorunun puan değeri soru veya istenilen uygulama cümleleri sonundaki parantez işareti içinde yazmaktadır.

                                               Başarılar Dilerim…             Çetin ÖZTÜRK

                                                                                               Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

             2009-2010 BALAKGAZİ LİSESİ I.DÖNEM

            DİL VE ANLATIM DERSİ                          Sınav Puanı:

            12.SINIFLAR II.YAZILI SINAV CEVAPLARI     Sınav  Notu:

ADI-SOYADI:                                                                  NO:                       SINIF:

1-Aşağıdaki cümlelerin dilin hangi işlevinde kullanıldığını cümle başındaki parantez işareti içine yazınız. (15 PUAN)

(Alıcıyı harekete         ) Beni dikkatli dinleyin.

(Göndergesel              ) Münazara bir tartışma türüdür.

(heyecan                     ) Eyvah geç kaldım!

(Kanalı kontrol           ) Ödevler yapıldı mı?

(Dil ötesi                     ) Türkçede 2 ünlü yan yana kullanılamaz.

2-Aşağıdaki boşluklara uygun ifadeleri yazınız. (16 PUAN)

Roman  türünün  ilk örneğini  ilk  defa  XVI.  Yüzyılda   İspanyol   yazar    Miguel  de Cervates   “….. Don    Kişot”  adlı  esriyle  vermiştir  .Türk  Edebiyatında   daha  önceleri  bu  türün  yerini  tutan…..  MESNEVİLER  vardı.    Batılı  anlamdaki  roman  türü  bizde  önce  çevirilerle  başlar. Namık  Kemal  “…İntibah “ adlı eseriyle  ilk  edebi  roman  örneğini vermiştir. Uzak bir geçmişte yaşanan olayları konu alarak mazide derinlerde yatan insanla ilgili daha evresel bir gerçeği araştırmak amacıyla da yazılmış romanlara…..tarihsel denir.

…. DURUM   ( KESİT  )  HİKÂYESİ: Bbir olayı  değil günlük  yaşamın  her  hangi  bir  kesitini   ele  alıp  anlatan  öykülerdir.

Roman veya hikayede olay veya olaylar    yazar tarafından belirli bir süre sonra idrak edilerek

anlatılır; buna  "…..anlatma zamanı" diyoruz.

Toplumsal sorunları konu alan, bu sorunlara ışık tutarak çözüm yolları üreten romanlara… Tezli Roman denir. 

……Gözlemci bakış açısı : Anlatıcı, olayları sadece dışarıdan gözlemleyen bir şahit konumundadır, görünüşte tarafsız olan biri gibi olup biteni anlatır,  bu durumda anlatıcı, kahramandan daha az şey bilir.

3-Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarının sebebini ve cümlelerin doğru şeklini yazınız. (12 PUAN)

İzinsiz dersten çıkanlara çok kızardı. söz dizimi yanlışlığı

Ders izinsiz olmaz, çıkmak izinsiz olabilir.

Hangi amaç ve gaye için çalışırsanız çalışın doğruluktan ayrılmayın..” “Amaç” ile “gaye” eşanlamlı sözcüklerdir; ikisinin bir arada kullanımı, gereksiz sözcük kullanımına yol açmıştır.

Başbakan fabrikaya geldiğinde halkoyunları ve kurban kesilerek karşılandı. yüklem eksikliği

Başbakan fabrikaya geldiğinde halkoyunları oynanarak ve kurban kesilerek karşındı.

Çocuğun gözlerindeki yaşı silip yerine oturttu. Nesne yanlışlığı

Çocuğun gözlerindeki yaşı silip çocuğu yerine oturttu.

4-a) “hangi” sözcüğünü iki ayrı cümlede zamir ve sıfat sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

Hangisini satın alacaksın? ZAMİR

Bahçede hangi fidanlar sulanacak? SIFAT

b) “iyi” sözcüğünü iki ayrı cümlede sıfat ve zarf sözcük türünde kullanınız. (8 PUAN)

Okullarımızda iyi velilerin çocukları kendini belli ediyor. SIFAT

İyi yaptınız buraya gelmemekle. ZARF

5- (I) Yaşayan şairlerimizin ustaları ve öncüleri arasında adı geçer Sezai Karakoç'un. (II) Kısa boylu ve boyuna göre fazla şişman sayılmayacak bir vücut yapısına sahip. (III) Altmış yaşında olmasına rağmen, çektiği sıkıntılardan olsa gerek, daha yaşlı gösteriyor. (IV) Ön­celeri simsiyah olduğu anlaşılan kıvırcık saçları fazla dökülmemiş. (V) Kalın camlı gözlüklerinin arkasındaki iri gözlerinde hâlâ gençliğe has bir parıltı seziliyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde görsel öğelerden yararlanılmamıştır?

(5 PUAN)A) I. CÜMLE

6-Gök ve deniz, İstanbul mavisi, güneşin ışığı meçhul zenginin altınları gibi parlak ve bol... Gülhane Parkı, mahşer gibi, o kadar ki, içeriye sığmayan halk kayık­larda, vapurlarda, ellerinde dürbün, kulakları tetikte konseri görmeye ve işitmeye çalışıyor.

Bu parçanın anlatımında “Tanımlama-Öyküleme-Betimleme-Karşılaştırma –Açıklama”

anlatımlarının hangi­sinden-hangilerinden faydalanılmıştır? Yazınız. (5 PUAN)

BETİMLEME

 7- Tilki ile kedi sohbet ediyorlarmış. Tilki durmadan ne kadar hilekâr ve kurnaz olduğunu anlatıyormuş. Söylediğine göre düşmanları onu alt edemezmiş çünkü onlardan kurtulacak bir sürü oyun ve hile bilirmiş.
Kedi biraz da utanarak; "Ben fazla oyun bilmem ki!" demiş. "Düşmanlarımın elinden kurtulmak için bir tek yol bilirim, o da kaçmaktır."Tilki; "Kedi kardeş!" demiş, "Ben her tehlike karşısında başımın çaresine bakabilirim ama senin durumuna üzülüyorum. Korkarım bir gün düşmanların seni çabuk alt edecek."
Az sonra bir sürü tazının bağrışmalarını duymuşlar. Bir avcı topluluğuna ait olan bu köpekler, bütün hızlarıyla kendilerine doğru koşuyormuş. Kedi hemen, yanındaki bir ağacın dallarına sıçrayarak en üstteki bir yaprak kümesinin içine saklanmış. Tilki ise; "Acaba şu hileyi mi yapsam, yoksa bu hileyi mi?" diye düşünmeye başlamış. Çünkü o kadar çok hile biliyormuş ki, hangisini uygulamasının daha doğru olacağına karar veremiyormuş. Tam birisini uygulayacakmış ki, tazılar etrafını çevirip tilkinin işini bitirivermişler. Bütün olanları yukarıdan seyreden kedi, çok hile bilmediğine şükretmiş.

a)Yukarıdaki metin hangi edebi türdendir? (5 PUAN)

FABL

b)Yukarıdaki metinde kullanılan altı çizili kelimelerden uygun olanı-olanları aşağıdaki tabloya yerleştiriniz. (10 PUAN)

8- Aşağıdaki metinde hangi anlatıcı bakış açısı vardır? Yazınız(5 PUAN)

Erdem arkasına bakmadan yürüyordu.  Sinirliydi. Belli ki onu çok kızdırmışlardı. Öfkesi her halinden belli oluyordu. Eliyle garip işaretle yaparak hızlı hızlı yürüyor, bir yandan da eve gidince neler yapacaklarının bir bir planını yapıyordu. İntikamını mutlaka almalıydı. Bu yapılanlar asla onların yanına kalmamalıydı. İlk olarak Ahmet’e nasıl bir ceza verebileceğini düşündü. Mutlaka işe Ahmet’ten başlamalı diyordu içinden. Çünkü onu en çok onun kalleşliği yıkmıştı. Hâlbuki Ahmet onun yıllardır can ciğer dostuydu. Yediği içtiği ayrı gitmezdi. Ne oldu da böyle iki kanlı bıçaklı düşman olmuşlardı.

Hakim (ilahi) Anlatıcı Bakış Açısı

9-Halk hikâyeleriyle batılı anlamdaki modern hikâyeyi  ifade tarzı bakımından karşılaştırınız?

(6 PUAN)Halk Hikayeleri nazım nesir karışık ve müzik eşliğinde ifade olunurken modern hikaye sadece nesir tarzında ve müzik unsurundan mahrumdur.

10- “Arkadaşları okul müdürünü uzaklaştırdı.Okul müdürüne onu şikayet etti.Olayı okul müdüründen sakladı.Arkadaşlarını okulun müdürü uzaklaştırdı.Okul müdüründe çok yetki vardı.” cümlelerin hangisinde isim tamlaması “özne” görevindedir? (5PUAN)

Arkadaşlarını                     okulun müdürü       uzaklaştırdı.

BELİRTİLİ NESNE         Ö   Z   N   E            YÜKLEM

N  O  T  :  Değerlendirmede imla ve noktalamaya dikkat edilecektir.

S Ü R E:  40(kırk)dakikadır.

TARİH : 8 Aralık 2009

PUANLAMA: Sorunun puan değeri soru veya istenilen uygulama cümleleri sonundaki parantez işareti içinde yazmaktadır.

                                               Başarılar Dilerim…..

                                                                                     Çetin ÖZTÜRK

                                                                            Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni