ŞEHİTLER LİSESİ 2010-2011 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI

DİL VE ANLATIM DERSİ 9 SINIF 1.DÖNEM 1.YAZILI SORULARI

Ad:                Soyad:             No:

1) Aşağıdaki  noktalı yerlere uygun kelimeleri yazınız. (10 puan)

a) Bir moda dergisinde yer alan elbise ve takı fotoğrafları dil dışı göstergelerden ………………………………..

……………………..dir.

b) ……………………………. anlam alışverişidir.

c) Karahanlı Dönemi eserleri:………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………

d) Destansı hikayelerden oluşan “Dede Korkut Kitabı”  …………………………………………………………… ile yazılmıştır.

e) 15. yy. sonlarından 20.yy. başlarına kadar Anadolu, Kırım, Irak, Suriye, Adalar, Rumeli ve Kuzey Afrika’da kullanılan Türk yazı diline …………………………………………….. adı verilir.

2)Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız. (10 puan)

a (   ) İletişim türlerinden birisi arabayla iletişimdir.

b (   )Ateş ve öksürük hastalığın göstergesidir.

c (   ) Çekimli fiiller cümlede yüklem göreviyle kullanılır.” cümlesi dil ötesi işleviyle kullanılmıştır.

d (   ) Fransızca Latince’den doğan dillerden birisi değildir.

e (   )Boğumlama kusurlarından birisi tutukluktur.

3)  “Teyzenizin size arkadaşıyla gönderdiği hediye” üzerinde iletişimin ögelerini gösteriniz.(10 puan)

  ……….…………..     …………………..            ……………………….  …………………………..

      Teyze                     Hediye                             Ben                   Arkadaşı        

4.Türkçenin köken ve yapı bakımından Dünya dilleri arasındaki yerini belirtiniz?(10 puan)

KÖKEN BAKIMINDAN: ……………………………………………. DİL AİLESİNİN …………………………… KOLUNDADIR.

YAPI BAKIMINDAN:    ………………………………………………………………………………….

5)Aşağıda verilen cümlelerde dil hangi işlevde kullanılmıştır? Karşılarına yazınız.  (10 puan)

Konuyu anladınız mı?                                                          ………………………………………………….

Örnekleri yazınız.                                                       …………………………………………………

Birlikten kuvvet doğar.                                           ……………………………………………………..

Nesne, yapılan işten etkilenen öğedir.                 …………………………………………………..

Eyvah cüzdanımı kaybettim!                                             ………………………………………………..

6) Aşağıdaki  noktalı yerlere uygun kelimeleri yazınız. (10 puan)

a) Trafik işaretleri ile bazı yasakları ifade eden levhaları dil dışı göstergelerden …………………….. olarak adlandırabiliriz.

b) Göstergeleri yerinde, doğru ve etkili kullanma sanatına …………………….denir.

c)Uygur dönemi eserlerini şunlardır:……………………………………………….

d)Osmanlı Türkçesi …………………………….. döneminin başlamasıyla sona ermiştir.

e) Batı Türkçesinin kolları(Çağdaş Dönem) şunlardır:…………………………………………………………………

…………………………………………………………….

7) Aşağıdaki kavramları ilgili olanlarla eşleştiriniz. (10 puan)

a-Ööörencilerimiz            …-yazı dili

b-Kitap                            …-konuşma dili

c-Sooora                          …-argo

d-Özbekçe                       …-ağız

e-Konya dili                      …-şive                       

8. Aşağıdaki eserler, Türkçenin hangi dönemlerine aittir? Karşılarına yazınız?   (10 puan)

9) Aşağıdaki yargılar doğru ise (D),yanlış ise (Y) koyunuz?  (10 puan)

(   ) Dil göstergeleri, yansıma sözcükler hariç nedensizdir

(   ) Kültür, milletleri ortak değerler etrafında birleştirir.

(  ) Dil zaman içinde değişmeyen cansız bir varlıktır.                                                                      

(    ) Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili farklılık göstermez.  

(   )  Orhun Abideleri Uygurların Türk dünyasına mirasıdır.  

10) Boğumlama kusurları nelerdir?(10 puan)

a……………………………………..

b……………………………………..

c………………………………………

d……………………………………..

e……………………………………..

SÜRE 1 DERS SAATİ:                                                         Okan AKKAYA

                                                                   Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

MEHMET AKİF ERSOY LİSESİ 2010-2011 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI

DİL VE ANLATIM DERSİ 9 SINIF 1.DÖNEM 1.YAZILI CEVAPLARI

1) Aşağıdaki  noktalı yerlere uygun kelimeleri yazınız. (10 puan)

a) Bir moda dergisinde yer alan elbise ve takı fotoğrafları dil dışı göstergelerden görsel gösterge (ikon)dur. 1 p

b) İLETİŞİM anlam alışverişidir. 1 p

c) Karahanlı dönemi eserleri:KUTADGU BİLİG, DİVANI LÜGATİ’T-TÜRK, ATABETÜ’L-HAKAYIK, DİVAN-I HİKMET.1+1+1+1 p

d) Destansı hikayelerden oluşan “Dede Korkut Kitabı”  ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ ile yazılmıştır. 2 p

e) 15. yy. sonlarından 20.yy. başlarına kadar Anadolu, Kırım, Irak, Suriye, Adalar, Rumeli ve Kuzey Afrika’da kullanılan Türk yazı diline OSMANLI TÜRKÇESİ adı verilir. 2 p

2)Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız. (10 puan)

1) (  Y ) İletişim türlerinden birisi arabayla iletişimdir. 2 p

2) (  D )Ateş ve öksürük hastalığın göstergesidir. 2 p

3) (  D ) Çekimli fiiller cümlede yüklem göreviyle kullanılır.” cümlesi dil ötesi işleviyle kullanılmıştır. 2 p

4) (  Y ) Fransızca Latince’den doğan dillerden birisi değildir. 2 p

5) ( D  )Boğumlama kusurlarından birisi tutukluktur. 2 p

3)  “Teyzenizin size arkadaşıyla gönderdiği hediye” üzerinde iletişimin ögelerini gösteriniz.(10 puan)

    Gönderici 3 p            ileti →2 p                alıcı →3 p         kanal 2 p                                                                                                 

      Teyze                                 Hediye                             Ben                   Arkadaşı        

4.Türkçenin köken ve yapı bakımından Dünya dilleri arasındaki yerini belirtiniz?(10 puan)

KÖKEN BAKIMINDAN: URAL ALTAY DİL AİLESİNİN ALTAY KOLUNDADIR. 3+2 p

YAPI BAKIMINDAN:    SONDAN EKLEMELİ BİR DİLDİR. 5 p

5)Aşağıda verilen cümlelerde dil hangi işlevde kullanılmıştır? Karşılarına yazınız.  (2+2+2+2+2 p)

Konuyu anladınız mı?                                                          Kanalı kontrol işlevi

Örnekleri yazınız.                                                       Alıcıyı harekete geçirme işlevi

Birlikten kuvvet doğar.                                           Göndergesel işlev

Nesne, yapılan işten etkilenen öğedir.                 Dil ötesi işlev

Eyvah cüzdanımı kaybettim!                                             Heyecan bildirme işlevi

6) Aşağıdaki  noktalı yerlere uygun kelimeleri yazınız. (10 puan)

a) Trafik işaretleri ile bazı yasakları ifade eden levhaları dil dışı göstergelerden BELİRTKE olarak adlandırabiliriz. 1 p

b) Göstergeleri yerinde, doğru ve etkili kullanma sanatına İLETİŞİM denir. 1 p

c)Uygur dönemi eserlerini şunlardır:ALTUN YARUK, SEKİZ YÜKMEK, IRG BİTİG. 1+1+1 p

d)Osmanlı Türkçesi MİLİ EDEBİYAT döneminin başlamasıyla sona ermiştir. 1 p

e) Batı Türkçesinin kolları(Çağdaş Dönem) şunlardır:TÜRKİYE TÜRKÇESİ, AZERİ TÜRKÇESİ, GAGAVUZCA, TÜRKMENCE.1+1+1+1 p

7) Aşağıdaki kavramları ilgili olanlarla eşleştiriniz. (10 puan)2+2+2+2+2

a-Ööörencilerimiz             b  -yazı dili

b-Kitap                             a.c-konuşma dili

c-Sooora                          …  -argo

d-Özbekçe                       e-  ağız

e-Konya dili                       d- şive         

8. Aşağıdaki eserler, Türkçenin hangi dönemlerine aittir? Karşılarına yazınız?   (2+2+2+2+2 p)

9) Aşağıdaki yargılar doğru ise (D),yanlış ise (Y) koyunuz?  (2+2+2+2+2 p)

( D ) Dil göstergeleri, yansıma sözcükler hariç nedensizdir

( Y ) Kültür, milletleri ortak değerler etrafında birleştirir.

(Y) Dil zaman içinde değişmeyen cansız bir varlıktır.                                                                      

( D  ) Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili farklılık göstermez.  

 (Y   )  Orhun Abideleri Uygurların Türk dünyasına mirasıdır.  

10) Boğumlama kusurları nelerdir?(2+2+2+2+2=10 puan)

a……………………………………..Gığılama  Ağır boğumlama

b…………………………………….. Islıklama  Hızlı boğumlama

c………………………………………Kekemelik   Tutukluk

d……………………………………..Ekleme      Gevşeklik

e……………………………………..boğumlama gecikmesi vb.  

                                                                   Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni