2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRTİM YILI ANADOLU LİSESİ 9. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 3.(ORTAK)SINAV SORULARIDIR        A      …01/2013

I. Çınla ey coşkun deniz kayalıklarda çınla
Sar bütün kumsalları, o dolaşık saçınla
II. Onlar ki bulutlarda gezerler beyaz güvercin gibi
Bitmeyen ışıklarda yüzerler ince boyunlu kuğular
III. Mevcut olmuş görmek istiyorum hepinizi Bu bahar gününde, dertliyi, ümitsizi
IV. Hani benim hayallerim, emellerim Suya girince balık sandığım temellerim
Kafiye olan iki sözcükten biri diğerinin içinde olursa buna tunç kafiye denir.
1. Numaralanmış dizelerin hangilerinde tunç uyak vardır?
A) I. ve II.   B) I. ve IV.   C) II. ve III.   D) II. ve IV.   E) III. ve IV.

2. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde tam uyak kullanılmıştır?
A) Yaz gelince kuru otlar küllenir
Yıl geçince iki bayram yollanır
B) Bahar gelmeyince güller açılmaz
Yavrusuz yaylaya konup göçülmez
C) Her sabah her seher çıkar bakarsın
Dertli sinem aşk oduna yakarsın
D) Karacaoğlan der ki: Gönül tanımaz
Çok zamandır gözün yaşı kurumaz
E) Derdim ağır dere tepe gezdirir
Kazmayın kabrimi eller bozdurur

Dinle, sana bir nasihat edeyim
Hatırdan, gönülden geçici olma
Yiğidin başına bir iş gelince
Onu yad ellere açıcı olma
3. Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki şiir türlerinden hangisine örnek olabilir?
A) Pastoral   B) Epik   C) Didaktik  

      D) Satirik   E) Lirik

4. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde “redif” kullanılmamıştır?
A) Kûh-i Kaf dağına varana kadar
Orada yavruya kurbanlar adar
B) Bir dağ vardır, sade çakmak taşından
Bir dağ vardır, hiç aşılmaz başından
C) Karacaoğlan der ki: Burda durulmaz
Güler yüze, tatlı söze doyulmaz
D) Yiğit olan yiğit biner, atlanır
Yiğit de her cefaya katlanır
E) İller göçüp gitti, bense geçmedim
Yâr elinden dolu bâde içmedim

5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde teşbih (benzetme)yoktur?

A) Kömür gibi gözlerinde gördüm ufku

B) Kaplan gibi sağlam bir yürek

C) Yaralı bir ceylan kalbi gibi içli bir sesin vardı

D) Kulu'nun eşsiz güzelliği büyüledi beni.

E) Köşelerde keklik gibi bakıp duran saksılar

İlim ilim bilmektir

İlim kendin bilmektir

Sen kendini bilmezsin

Ya nice okumaktır

6. Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İnsanın öncelikle kendisini tanıması gerekir

B) İlmin asıl amacı insanın kendisini bilmesidir.

C) Kişi kendisini tanımak için okumalıdır.

D) Bazı şeyleri öğrenmek okumakla olur.

E) Okumayan insan cahildir.

7.Aşağıdaki mısraların hangisinde imge yoktur?

A) Yârim, yağmur yüreklim, duyuyor musun?

b) Sırrımı söylüyorum vefakar balıklara

C) Bir tren ışığına, güneşe çekmek seni

D) Ruhumu bayrak yapıp ben teslim edeceğim

E) Sana doğru uzanan çaresiz ellerimi

Yerin seni çektiği kadar ağırsın

Kanatların çırpındığı kadar hafif..

Kalbinin attığı kadar canlısın

Gözlerinin uzağı gördüğü kadar genç...

Sevdiklerin kadar iyisin

8.Yukarıdaki mısralarda okuyucuya verilmek istenen duygu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gençliğimizin değerini bilmeliyiz.

B) Yaşamak için kötülük yapmak gerekmiyor.

C) Sevdiğimiz insanlara yakın olmalıyız.

D) Sağlığımız bizim için önemlidir.

E) İnsan nasıl hissederse o şekilde yaşar.

9. Aşağıdakilerden hangisi edebî (söz) sanatlardan değildir?

A) Telmih (Anımsatma)         B) Kişileştirme    C) Benzetme

 D) Redif                 E) Hüsn-ü talil

10. Aşağıdakilerden hangisi dramatik sanatlardan değildir?

A) Tiyatro       B) Dans C) Sinema    

 D) Opera       E) Edebiyat

11. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) İnsanlar duygularını hayallerini sadece dille ifade etmez.

B) Kafiyesiz ve ölçüsüz şiir olmaz.

C) Düz yazıyla yazılan eserlere "mensur" denir.

D) Manzume, olay anlatan şiirlere denir.

E) Şiirdeki seslerin uyum ve düzenine ahenk (ritim) denir.

12. Şiir ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Aynı şiirden herkes aynı anlamı çıkarır.

b) Şiire bakarak yazıldığı dönemi ve şairini tahmin edemeyiz.

C) Şairin hayatını, kişiliği bilmek şiiri yorumlamamıza katkı sağlamaz.

D) Şairler, şiir yazarken kendisinden önceki şairleri dikkate alm

E) Ruh hâlimize göre şiirden farklı anlamlar çıkarabiliriz.

13. Aşağıdakilerden hangisi edebi metin olabilir?

A) Yemek tarifi metni

B) Anne sevgisini konu alan bir metin

C) Trafik kazasını anlatan bir metin

D) Karadeniz'in nüfus yapısını anlatan bir metin

E) Avrupa Birliği konulu metin

14. Karlı dağların başında

      Salkım salkım duran bulut

      Saçın çözüp benim için

      Yaşın yaşın ağlar mısın?

Bu dörtlükte kişileştirilen varlık nedir?

A) karlı dağlar    B) bulut      C) saç     

  D) gözyaşı       E) baş

Evet, ağlamaklı oluyorum, demdir bu

Hani kurşun sıksan geçmez geceden

Anlatamam nasıl ıssız, karanlık

Gene bir cehennem var yastığımda

Gel artık

15. Bu şiirde işlenen duygu (tema) aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalnızlık        B) Öfke       C) Korku  

    D) Bitkinlik  E) Ümitsizlik

Yıllardır ki bir kılıcım kapalı kında,
Kimsesizlik dört yanımda bir duvar gibi
Muzdaribim, duvarın dış tarafında
Şefkatine inanacağım biri yok gibi

16.Bu dörtlüğün şairi aşağıdakilerden hangisi ile nitelendirilemez?

A) Karamsar
B) Umutlu
C) Yalnız
D) Mutsuz
E) Güvensiz

17.Aşağıdaki dizelerin hangisi “ölüm”den bahsetmektedir ?

A) Böyle çöküp giderler ayrılanlar eşinden
B) Kimsesiz gecelerim bu kesik sesle doldu
C) Artık atan kalbim de bir ayak sesi oldu.
D) Yavaşça dalacağım, o kalkılmaz uykuya
E) Bu sesler dokunuyor en ağrıyan yerime.

 Ne zaman şiirlerini okumaya dalsam güç kazanırım. O dizeler güven verir,direnme,dayanma,yarınlara bağlanma duygusu uyandırır. Zaman zaman tartışılır, “O büyük bir şair midir?”diye. Kimileri şiirleriyle uyandırdığı bilinçlenme aydınlığına; kimileri ise her türlü zulme, haksızlığa başkaldıran kişiliğine hayran olduğu için onu büyük görür.

18. Anlatılan şairle ilgili olarak hangisi söylenemez?

A) Duyarlı bir yaradılışa sahiptir.
B) Yol gösterici bir şairdir.
C) Şiirleriyle okuyucuya güven verir.
D) Çalışma isteğini yitirmiş biridir.
E) Toplumsal sorunlarla ilgilidir.

19. Aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A.Şiir metni çok anlamlıdır.

B.Şiirde açıkça anlatılanların yanı sıra üstü kapalı söylenenlerde vardır

C.Şiirde kavramlar temel anlamlarının dışında kullanılır.

D.Şiirde egemen olan ana duyguya tema denir.

E.Şiirler bir düşünceyi benimsetmek amacıyla yazılır.

         Nar tanem, nur tanem, bir tanem

         Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan

         Yoluna bin can koyduğum

         Gökte ararken yerde bulduğum

         Gülen ayvam, ağlayan narımsın

20.Yukarıdaki şiir hangi geleneğe aittir?

A.Serbest şiir geleneğine

B.Halk şiiri geleneğine

C.Divan şiiri geleneğine

D.Anonim halk şiirine.

E.Destan geleneğine

21.       Marmara’da her yelken

             Uçar gibi neşeli

Yukarıdaki dizelerde olduğu gibi, kimi sözler benzetme amacı gütmeden kendi anlamları dışında kullanılır. 

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu örnektekine benzer bir kullanım vardır? 

A) Dalgalan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilal

B) Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım

C) Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda

D) Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı

E) Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda

Karac’oğlan söyler sözün başarır

Aşkın deryasını boydan aşırır

Seni her mecliste hacil düşürür

Kötülerle konup göçücü olma

22) Yukarıdaki dörtlük hangi şiir geleneğimize ait olabilir?

       A)Halk şiiri geleneği

B)Divan şiiri geleneğine

      C)Modern şiir geleneğine

D)Serbest şiir geleneğine

E)Destan geleneğine

Bir münasip dostum olsa sırrım açar idim
Harc edüp eldeki varım cümleden geçer idim
Tuti dilin agu verse nûş edip içer idim
Aşıklara ölüm gelmez tatlıdır ballar gibi

24)Yukarıdaki dörtlüğün uyağı, uyak örgüsü ve redifi sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Yarım uyak, aaab, -idim
B) Zengin uyak, abaa, -idim
C) Tam uyak, aaab, -ar idim
D) Tam uyak, aaba, -idim
E) Yarım uyak, aaab, -ar idim

Yar sana,
Çağlar sular yarsana,
Çünkü Ferhat’ım dersin,
Bulunmaz mı yar sana?

25.Bu dörtlükte hangi söz sanatları vardır?

A) Hüsn-i talil – tecahül-i arif
B) Mecaz-ı mürsel – kinaye
C) Telmih – teşhis

D) Cinas – telmih
E) İstifham – teşbih

      Yücesine çıktım baktım engine
      Ovasının köpüklenmiş selleri
      Yukarıdaki dizelerle

I. yiğit olan
II. kendisine güldürür
III. hep elleri
IV. düşmez ise dengine

26.Bu parçalar kullanılarak çapraz uyak düzeni oluşturulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olur?

A) III. – IV. / II. – I
B) I. – II. / IV. – III
C) II. – III / I. – IV
D) I. – IV / II. – III
E) II. – IV / I. – II

Bulamadım şu halimden anlayan

Gönül hasta, dudak hasta, dil hasta

Yağmur yağar, dağı taşı ıslatır

Yaylalardan uzak kalan sel hasta

27-Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

A)   Koşmanın "güzelleme" nazım türündendir.

B)   II. ve IV. dizelerdeki "dil" ve "sel" sözcükle­rinde yarım uyak vardır.

C)   Koşmanın ilk dörtlüğü olup xaxa biçiminde uyaklanmıştır.

D)   II. ve IV. dizelerdeki "hasta" sözcükleri re­diftir.

E)   Söz sanatı yapılmamıştır.

Dedim bu Ömer'in aklını aldın

Dedi sevdiğine pişman mı oldun

Dedim dilber niçin sararıp soldun

Dedi hep çektiğim dil yarasıdır

28-Yukarıdaki mısralar aşağıdaki şiir türlerin­den hangisinin örneği olabilir?

A) Lirik               B) Pastoral              C) Dramatik     D) Epik                E) Didaktik 

Bir bahçedeyiz şimdi şehitlerle beraber

Bizler gibi ölmüş o yiğitlerle beraber

Lakin kalacak doğduğumuz toprağa bizden

Şimşek gibi bir hatıra nal seslerimizden

29-Yukarıdaki mısralar aşağıdaki şiir türlerin­den hangisinin örneği olabilir?

A) Pastoral          

B) Dramatik           

C) Lirik

D) Didaktik            

 E) Epik 

Yokuşa yukarı keklik sekişli

İnişe aşağı tavşan büküşlü

Düşmanın görünce şahin bakışlı

Kuğuya benziyor boynu kır atın

30-Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)     Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B)     Didaktik bir şiirdir.

C)    Kafiye kullanılmıştır.

D)    Tezat sanatına yer verilmiştir.

E)     Benzetmeye başvurulmuştur.  

31-Aşağıdaki dizelerin hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?

A)     Bir vakte erdi ki bizim günümüz

Yiğit belli değil mert belli değil

B)     Kesilir kelleler boşatır kanlar

Yığın olur leşler meydan içinde

C)    Ok atılır kalasından

Hak saklasın belasından

D)    Her gelip geçtikçe selam vereyim

Nişangah taşına yüzün süreyim

E)     Aç mısın yok mudur ekmeğin aşın

Odan ne karanlık yok mu atlasın 

32.Manzume ile şiir arasındaki en belirgin fark aşağıdakilerden hangisidir?

A)Ahnek unsurlarının bulunması

B)Şiir gerçekliğinin bulunması

C)Bir olay örgüsünün verilmesi

D)Epik bir anlatım olması

E)Belli bir temada yazılması

33.Aşağıdakilerden hangisi şiir dili incelenirken aranılacak bir özellik değildir?

A)Söz sanatları

B)Yan anlam

C)Mecaz

D)Yapı özelliği

E)İmge