EKOLOJİ
13. Ototrof canlıların tümünde;
I. Işık enerjisinden doğrudan yararlanma
II. Klorofile sahip olma
III. ATP sentezleme
IV. CO2 özümleme
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A)Yalnız II B) I ve III
C) III ve IV D) I, II ve IV
E) II, III ve IV
4. Aşağıdaki canlı gruplarından hangisinin karşısındaki beslenme şekli kendisine uygun değildir?
A) Tenya —> Parazit
B) Su yosunu —> Holozoik
C) Küf mantarı —> Saprofit
D) Nitrat bakterisi —> Kemosentetik
E) Nitrit bakterisi —> Kemosentetik
2. Bir canlı kendi besinini kendisi yapabiliyorsa, bu canlı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
A) Atmosfere O2 verir.
B) Işık enerjisini kullanır.
C)Kloroplastları vardır.
D)İnorganik maddelerden organik madde sentezler.
18.Sürekli olarak, azotlu bileşiklerce zengin su bulunduran derelerdeki taşların çok kaygan olmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir? (1986 – ÖYS)
A)Su akıntısından dolayı taşların düzleşmesi
B)Bozulmuş organik maddelerin birikmesi
C)Kalker birikmesi
D)Bir hücreli alglerin mukus salgısı çıkarması
E)Küçük yengeçlerin salgı çıkarması
15. Verilen besin zinciri için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) X canlısı saprofit (çürükçül) bir canlıdır.
B) Y canlısı herbivor (otçul) bir canlıdır.
C) Z canlısı karnivor (etçil) bir canlı olabilir.
D) Enerji akışı X ten Z ye doğrudur.
E) X ototrof bir canlıdır.
16. II. Dünya savaşı sırasında Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası atılmış, bu bölgelerde ve civar alanlarda onlarca yıl ot dahi yetişmediği gözlenmiştir. Bu duruma;
I. Saprofit canlılar ve diğer mikroorganizmalar yok olmuştur.
II. Toprak aşırı derecede ısınmıştır.
III. Doğal besin zincirleri bozulmuştur.
olaylarından hangileri neden olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
56. I. Alg ile mantarın birlikte yaşaması
II. Selülozu sindiren tek hücreli canlının Termit’in bağırsağında yaşaması
III. Virüsün bakteri içinde çoğalması
IV. Anofel’in insan kanı ile beslenmesi
Yukarıda verilen örneklerden hangileri zararlı birliği temsil eder?
A) Yalnız III
B) Yalnız IV
C) I ve III
D) III ve IV
E) II, III ve IV
97. Fitoplankton biyomassının ölçülmesinde aşağıdaki yöntemlerin hangisi kullanılmaktadır?
I- Sayım
II- Hacım bulma
III- Pigment analizi
IV- Kimyasal yollarla biomass tayini
A) Yalnız I, II
B) Yalnız II, III
C) Yalnız III
D) I, II, III, IV
E) Yalnız I, II, III D
96. Kış aylarında fitoplanktonun azalmasının nedeni aşağıdakilerin hangisidir?
I- Düşük sıcaklık
II- Besin arzının azalması
III- Azalan ışık şiddeti
A) Yalnız I, II
B) Yalnız III
C) I, II, III
D) Yalnız I, III
E) Yalnız II, III C
91. İki ayrı populasyonun farklı türler olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) Bu iki populasyona ait bireyler, morfolojik olarak birbirinden çok farklı olmalıdır.
B) Bu iki populasyona ait bireyler morfolojik olarak birbirlerine çok benzer olsalar bile gen alış verişi yapamamalıdırlar.
C) Bu iki populasyon arasında sınırlı da olsa melezleşme görülmelidir.
D) Bu iki populasyon birbirlerinden çok uzak yerlerde bulunmalıdır.
E) Üreme dönemleri aynı zamana rastlamalıdır. B
54. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzündeki bitki ve hayvanların oluşturduğu doğal ekosistemlere verilen addır?
A) Biyom
B) Biyosfer
C) Ekosfer
D) Dünya ekosistemi
E) Biyolojik topluluk A
55. Canlıların tohum, spor, kist ve yumurta gibi yapılar oluşturmaları aşağıdaki çevre faktörlerinden hangisine uyum sağlamaya yöneliktir?
A) Yüksek tuzluluk
B) Aşarı nem
C) Düşük sıcaklık
D) Aşarı ışık
E) Az ışık C
56. Bitkilerde yaprak yüzeyinin küçültülmesi ve stomaların epidermis yüzeyinin altında oluşu, aşağıdaki çevre faktörlerinden hangisine uyum sağlamaya yöneliktir?
A) Aşırı neme karşı korunma
B) Su kıtlığına dayanma
C) Tuz yitirilmesine önlem
D) Toprak pH'sına karşı korunma
E) Rüzgara karşı önlem B
58. Canlılarla cansızların karşılıklı madde alışverişine dayalı bir sistem olan ekosistemin işlemesi için gerekli olan enerji, şu öğelerden hangisiyle sağlanır?
A) Çevrenin anorganik ve organik bileşiklerinden
B) Yapıcılar olarak bilinen ototroflardan
C) Tüketici olarak bilinen heterotroflardan
D) Suyun iyon derişiminin değişmesinden
E) Mikro ayrıştırıcılardan B
59. Bir ekosistemin devam edebilmesi madde döngüsüyle yakından ilgilidir. Bu açıdan bakıldığında aşağıdakilerden hangisi azot döngüsünde görülür?
A) Genel olarak kayıp ve katılma nitrat düzeyinde olur
B) Ekosisteme katılma nitrat, kayıp amino asitler şeklinde olur
C) Katılma proteinler, kayıp üre şeklinde olur
D) Katılma nitriler, kayıp amonyak şeklinde olur
E) Kayıp ve katılma sülfit düzeyinde olur A
52. Bir organizmanın ya da populasyonun ekosistemdeki işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Habitat
B) Biyotop
C) Ekolojik niş
D) Kommünite
E) Organizmanın kendisi C
53. Madde çevrimi aşağıdaki olaylardan hangisi ile başlar?
A) Organik maddelerin parçalanması
B) Organik maddenin yapımı için gerekli maddelerin organizma tarafından alınması
C) Organik maddelerin ayrıştırılması
D) Organik maddelerin besin zinciri içinde taşınması
E) Organizmaların ölümü B
16. Bazı bağırsak parazitlerinin gelişme evrelerini konukçunun vücudu dışında tamamlamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yayılmayı sağlayabilmek için
B) Eşeysel çiftleşmeyi sağlayabilmek için
C) Gelişmesini yapabilmesi için oksijene gereksinme duyduğundan
D) Konukçuda gerekli enzimleri bulamadığından
E) Konukçuda gerekli besinleri bulamadığından C
1- Ekosistemdeki hayvanlar kütle ve sayılarına göre gruplanırsa aşağıdaki grafiklerden hangisi ortaya çıkar?
A) Sayı B) Sayı C) Sayı
Kütle Kütle Kütle
D) Sayı D) Sayı
Kütle Kütle
2- Tüm hetetrofların yaşamları ototrofların varlığına bağlıdır. Bu durum aşağıdakilerin hangisiyle açılanır?
A) Parazitlik B) Çürükçülük C)Simbiyozluk
D)Besin zinciri E)Saprofitlik
3- Besin zinciri ve özellikleri için aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) Besin zincirinde en fazla enerji birikimi pramidin tabanıdır.
B) Bir ekosistemde birden fazla besin zinciri olabilir
C) Besin pramidinin tabanından tepesine doğru gidildikçe her basamakta biray sayısı giderek artar
D) Bir besin zincirinin üyesi bir başka besin zincirinde de yer alabilir
E) Besin zincirindeki canlılar biri diğerini yiyecek şekilde sıralanırsa besin pramidi oluşur.
F)
4- Bitki topraktan aldığı nitrat tuzlarındaki azotu aşağıdakilerin hangisinin yapımında kullanamaz?
A) Glikoz B) Enzim C)Aminoasit D) DNA E) Klorofil
5- Bir yaşama birliğinin ortak özelliği ;
Verilenlerden hangisi ya da hangileri olabilir?
A)Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II, III
20. Aşağıdakilerden hangisi çevrenin cansız (abiyotik) etmenlerinden biri değildir?
A) Işık B) Sıcaklık C) Üreticiler
D) İklim E) Su
52. Bir organizmanın ya da populasyonun ekosistemdeki işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Habitat B) Biyotop
C) Ekolojik niş D) Kommünite
E) Organizmanın kendisi cevap C
53. Madde çevrimi aşağıdaki olaylardan hangisi ile başlar?
A) Organik maddelerin parçalanması
B) Organik maddenin yapımı için gerekli maddelerin organizma tarafından alınması
C) Organik maddelerin ayrıştırılması
D) Organik maddelerin besin zinciri içinde taşınması
E) Organizmaların ölümü cevap B
54. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzündeki bitki ve hayvanların oluşturduğu doğal ekosistemlere verilen addır?
A) Biyom B) Biyosfer
C) Ekosfer D) Dünya ekosistemi
E) Biyolojik topluluk cevap C
55. Canlıların tohum, spor, kist ve yumurta gibi yapılar oluşturmaları aşağıdaki çevre faktörlerinden hangisine uyum sağlamaya yöneliktir?
A) Yüksek tuzluluk B) Aşarı nem C) Düşük sıcaklık D) Aşarı ışık E) Az ışık cevap A
58. Canlılarla cansızların karşılıklı madde alışverişine dayalı bir sistem olan ekosistemin işlemesi için gerekli olan enerji, şu öğelerden hangisiyle sağlanır?
A) Çevrenin anorganik ve organik bileşiklerinden
B) Yapıcılar olarak bilinen ototroflardan
C) Tüketici olarak bilinen heterotroflardan
D) Suyun iyon derişiminin değişmesinden
E) Mikro ayrıştırıcılardan cevap B
59. Bir ekosistemin devam edebilmesi madde döngüsüyle yakından ilgilidir. Bu açıdan bakıldığında aşağıdakilerden hangisi azot döngüsünde görülür?
A) Genel olarak kayıp ve katılma nitrat düzeyinde olur
B) Ekosisteme katılma nitrat, kayıp amino asitler şeklinde olur
C) Katılma proteinler, kayıp üre şeklinde olur
D) Katılma nitriler, kayıp amonyak şeklinde olur
E) Kayıp ve katılma sülfit düzeyinde olur cevap A
32. Doğadaki H2O devrinde bitkiler tarafından kullanılan H2O atmosfere verdikleri O2'nin kaynağıdır. Aşağıdaki olaylardan hangisinde 02'nin tekrar H2O yapısına katılması en uzun sürer? A) Likendeki algin fosforilasyonunda B) Tavşanın solunumunda C) Çekirgenin özümlemesinde D) Atmacanın solunumunda E) Öğlenanı fotofosforilasyonunda
34. Azot dolaşımında aşağıdaki canlılardan hangisinin etkin
bir rolü yoktur?
A) Bitkiler B) Parazitler C) Nitrat bakterileri
D) Saprofitler E) Azot bağlayan bakteriler
36.Bir canlı kendi besinini kendisi yapabiliyorsa, bu canlı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir? A) Atmosfere O2 verir. B) Işık enerjisini kullanır. C) Kloroplastları vardır. D) İnorganik maddelerden organik madde sentezler. E) Hücre dışı sindirim enzimleri gelişmiştir.
17.Doğadaki azot devrini gösteren yandaki şemada, soru işaretli kısma aşağıdaki bakterilerden hangisi konmalıdır? (1981 – ÖYS)
NO2
A) Çürütme yapanlar B) Kemosentez yapanlar
C)Azotu oksitleyenler D)Güherçile bozanlar
E) Amonyağı oksitleyenler
LİSE 1 BİYOLOJİ (BESLENME BAĞINTILARI)
Soru 1. I.Komünite
II.Tür
III.Cansız çevre
Yukarıda tanımlanan gruplardan hangileri ekolojiyi ifade etmekte kullanılır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
Soru 2.
Güneş ışığıBitkilerHayvanlarAyrıştırıcılar
Yeryüzünde canlıların enerji kullanımları şekildeki gibidir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Enerji kaynağı güneştir.
B) Enerji kaynağı bitkilerdir.
C) Enerji kaynağı hayvanlardır.
D) Enerji kaynağı ayrıştırıcılardır.
E) Enerji kaynağı alınan besinlerdir.
Soru 3. OtÇekirgeKurbağaYılanAtmaca
Besin zincirinde avcılar tarafından aşırı şekilde atmaca avlanıyor. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Ot miktarı artar.
B) Çekirge miktarı artar.
C) Kurbağa miktarı artar.
D) Yılan miktarı artar.
E) Atmaca miktarı artar.
Soru 4. Aşağıdaki beslenme şekillerinden hangileri holozoik beslenmeye örnek teşkil eder.
A) Etçil hayvanlar.
B) Saprofitler.
C) Kemosentetik ototroflar.
D) Mutualist yaşayanlar.
E) Sembiyotik yaşayanlar.
Soru 5. I.Kullanılan enerji kaynağı
II.Enzim kullanılması
III.Canlı hücrelerdeki pigment yapısı
IV.Oluşturulan yapının organik besin olması
Ototrof beslenme çeşitleri olan fotosentez ile kemosentez olayları arasında, yukarıda verilenlerden hangisi ortak özelliktir?
A) I B) II C) III
D) IV E) II ve IV
Soru 6. Köpek balıklarının vantuzlarında yaşayan küçük organizmalar artık besinler ile beslenir. Ancak köpek balıklarına bir yararları dokunmaz.
Bu yaşama birliği aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A) Mutualizm
B) Saprofitizm
C) Kommensalizm
D) Parazitlik
E) Dış parazitlik
Soru 7. I.Ökse otu
II.Saprofit bakteri
III.İbrik otu (böcekçil bitki)
IV.Bağırsak solucanı
Yukarıdaki canlılardan hangileri ototrof –heterotrof özelliği birlikte gösterirler?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
Soru 8. I.Su kullanımı
II.Karbondioksit kullanımı
III.Organik maddelerin oksidasyonu ile enerji …………….üretimi
IV.İnorganik moleküllerin oksidasyonuyla enerji …………….üretimi
V.Işık enerjisini kullanarak enerji üretimi
Yukarıdaki olaylardan hangilerini gerçekleştiren canlıların ototrof olduğu kesindir?
A) I ve II
B) I, II ve V
C) II, IV ve V
D) II, III, IV ve V
E) I, II, III, IV ve V
Soru 9. Saprofitler ile ilgili bazı özellikler şunlardır;
I.Hücre dışı sindirim yapabilme
II.Madde devrinde rol oynama
III.Ölmüş organik kalıntılarla beslenebilme
IV.Humuslu toprak oluşturma
Yukarıdaki özelliklerden hangileri saprofitlerin canlılar için önemini belirtir?
A) I ve II B) II ve IV C) Yalnız I
D) Yalnız IV E) III ve IV
Soru 10. Aşağıdakilerden hangisi saprofit bakteriler için doğru değildir?
A) Enzimlerinin tümü hücre dışında görev yapar.
B) Bitki ve hayvan artıklarını ayrıştırırlar.
C) Madde devrine yardımcı olurlar.
D) Çürümeye yardımcı olurlar.
E) Ototrof ve heterotrof organizmalardır.
Soru 11. İnorganik maddeden organik madde sentezi için gerekli olan enerjiyi inorganik maddeleri oksitleyerek karşılayan bir canlı;
I.Ototrof beslenir.
II.Kemosentez yapar.
III.Hücrelerinde klorofil vardır.
ifadelerinden hangisi doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
Soru 12. Böcekçil bitkilerde aşağıdakilerden hangisi gözlenmez?
A) Işıktan faydalanma
B) Topraktan organik madde alma
C) Topraktan su alma
D) Glikoz sentezleme
E) CO2 kullanımı (alımı)
CEVAP ANAHTARI
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
E | A | D | A | E | C | B | C | B | E | C | B | B | B | A |
1-ÖSS 2005 Doğadaki azot döngüsünün bazı basamakları aşağıda verilmiştir.
I-Saprofit bakterilerin amonyak oluşturması
II-Denitrifikasyon bakterilerinin faaliyeti
III-Baklagil kök yumrucuklarındaki simbiyotik bakterilerin faaliyetleri
Bu olayların hangi sırayla gerçekleşmesi, havadaki azotun canlı yapısına katılıp tekrar havaya dönmesini sağlar? D
a)I,III, II b)II, I,III c)II, III, I
d)III, I,II e)III, II, I
2-ÖSS 2002 Bir ekosistemdeki bir populasyonun,
I-Kullandığı besin miktarının ortamda artması
II-Kullandığı besin çeşidinin ortamda azalması
III-Rekabete girdiği türlerin ortamda azalması
Etkenlerinden hangileri, ekosistemin bu populasyonla ilgili taşıma kapasitesini arttırır? D
a)Yalnız I b)Yalnız III c)I ve II
d)I ve III e)I,II ve III
3-ÖSS 2000 Bir populasyonun birey sayısı, aşağıdaki büyüme eğrisinde görüldüğü gibi I. zamanda artmış, II. zaman aralığında azalmıştır.
Aşağıdakilerin hangisinde verilenler, birey sayısında iki zaman aralığında görülen bu değişmeleri doğrudan sağlayabilecek nedenler arasındadır? C
| I. zaman aralığında | II. zaman aralığında |
a) | Avcı hayvan sayısının artması | Populasyonun dışına göçün azalması |
b) | Populasyonun dışına göçün artması | Avcı hayvan sayısının azalması |
c) | Doğum oranının artması | Besin miktarının azalması |
d) | Avcı hayvan sayısının artması | Hastalıkların azalması |
e) | Hastalıkların artması | Besin rekabetinin azalması |
5-Heteretrof beslenme gösteren bütün organizmalar, karbon kaynağı yönüyle bir başka canlıya muhtaçtırlar.
Bu yargıyı kuran bir araştırmacı, aşağıdaki özelliklerden hangisine olan canlıları dikkate almamıştır? C
a)Ölü bitki ve hayvanları parçalayarak beslenen bakteri ve mantarları.
b)Holozoik beslenme gösteren hayvansal organizmaları.
c)Azot ihtiyacını böcek yiyerek karşılayan fotosentetik bitkileri
d)Bir başka canlı üzerinde yaşayan ve dış parazit olarak beslenen organizmaları.
e)Tam parazit olarak beslenen bazı bitki türlerini.
1. Otçul olarak beslenen memelilerin bazıları (geviş getirenler), selülozu sindirerek ondan tam olarak yararlanabilirler.
Bu memeli grubunda;
I. İnce bağırsak
II. Kör bağırsak
III. Kalın bağırsak
yapılarından hangilerinin, selülozu sindiremeyen otçul memelilerden daha büyük ve uzun olması beklenir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
2. Bal arısı populasyonlarında bulunan birey gruplarının bazı özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Birey gruplarındaki ömür sürelerinin bu kadar farklı olması;
I. Kromozom sayısının haploit veya diploit olması
II. Larva evresindeki beslenmenin farklı olması
III. Bireyin kısır veya üreyen özellikte olması
şeklindeki faktörlerden hangilerinden kaynaklanmış olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
5. Canlılarda, beslenme şekillerine göre yapılmış bazı gruplandırmalar aşağıda verilmiştir.
• Ölü bitki ve hayvanlarla beslenen saprofit bakteriler.
• inorganik maddeleri oksitleyerek besin üreten kemosentetik bakteriler.
• Bir canlının vücudunun içinde yaşayan ve hazır besinle beslenen iç parazitler.
• Üretici organizmalarla beslenen otobur (herbivor) hayvanlar.
Bu gruplardaki bütün canlılar için aşağıdaki özelliklerden hangisi ortaktır?
A) Sindirim enzimlerine sahip olma.
B) Prokaryot yapıda hücrelerden oluşma.
C) Aktif hareket organlarına sahip olma.
D) Solunum enzimlerine sahip olma.
E) Organik besin sentezleyen organel bulundurma.
BESİN ZİNCİRİ
A) Temel enerji kaynağı Güneş'tir.
B) Canlı sayısı I. basamakta en azdır.
C) En fazla enerjiyi yeşil bitkiler kullanır.
D) Artık madde miktarı üst basamaklara doğru çıkıldıkça artar.
Bir kara ekosisteminde, zehirli bir madde-nin çimendeki oranı binde 0,003 mg (mili-gram) olarak bulunmuştur. Bu ekosistem-deki besin zincirini oluşturan canlı türlerinin dokularında ise bu maddenin binde 0,5 mg, binde 2 mg, binde 10 mg ve binde 25 mg oranlarına ulaştığı saptanmıştır.
Buna göre binde 25 mg değeri, ekosis-temdeki besin zincirini oluşturan aşağıdaki canlıların hangisinde saptanmış olabilir?
A) Çekirge B) Kurbağa
C) Atmaca D) Yılan
Yukarıdaki besin zincirini oluşturan canlılar besin piramidine yerleştirilirse hangisi veya hangileri doğru olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) I ve II
A) Mantar
B) Maydanoz
C) Yeşil su yosunu
D) Fotosentetik bakteri
A) Mantar
B) Böcekçil bitki
C) Öglena
D) Liken
A) Atmaca B) Yılan
C) Kurbağa D) Çekirge
A) Likendeki mantar
B) Kalınbağırsağımızdaki vitamin üreten bakteriler
C) İnsanda sıtmaya neden olan plâzmod-yum
D) Baklagilin kökünde yaşayıp hava azo-tunu bağlayan bakteri
A) Likendeki mantar
B) Kalınbağırsağımızdaki vitamin üreten bakteriler
C) İnsanda sıtmaya neden olan plâzmod-yum
D) Baklagilin kökünde yaşayıp hava azo-tunu bağlayan bakteri
Ateş böceği ile bakteri arasındaki ilişki aşa-ğıdakilerden hangisine örnek verilebilir?
A) Kommensalizm B) Saprofit yaşama
C) Mutualizm D) Parazitlik
Bu yok oluştan sonra, bu bölgede aşağıda-kilerden hangisinin azalması beklenmez?
A) Birincil tüketici sayısının
B) İkincil tüketici sayısının
C) Üretilen serbest oksijen miktarının
D) Toprakta tutulan su miktarının
2002 – ÖSS