ANADOLU LİSESİ     TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10.SINIF II.DÖNEM ORTAK SINAV SORULARI (2012/2013)

1)Aşağıdakilerden hangisi Aşık Tarzı Türk Şiiri’nin genel özelliklerinden değildir?

A)Şiirlerde genellikle zengin uyak kullanılmıştır.

B)Ölçü hece ölçüsüdür.

C)Nazım birimi dörtlüktür.

D)Son dörtlükte şair takma adını kullanır.

E)Saz şairleri halkın konuşma dilini kullanmışlardır.

2)Aşağıdakilerden hangisi İslamiyetin kabulünden sonra islami etkilerle oluşmuş Türk destanlarından biri değildir?

A)Saltukname      B)Battalname   C)Şehname          D)Cengizname     E)Danimentname

3)Aşağıdakilerden hangisi ortaoyunu geleneğine özgü bir özellik değildir?

A) Oyunun belli bir ana konu izlenerek ana metne bağlı kalmadan sahnelenmesi.

B) Seyircilerle çevrelenmiş üstü açık bir alanda oynanması

C) Oyunun sahnelenmesinde danstan müzikten yaralanılması.

D)  Oyunun sahnelenmesinde tekerlemelerden, şive taklitlerinden yaralanılması.

E) Oyunun temel kişilerinin Kavuklu ve Pişekar olması,oyunu Pişekar’ın başlatıp bitirmesi.

4)Tekke – Tasavvuf edebiyatında evrenin yaratılışını ve varlıkların birgün Allah’a döneceğini anlatan şiirlere ……………..denir.

 Bu parçada boş bırakılan yerlere  aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)Deme  B)Şathiye  C)Devriye  D)Nutuk  E)Nefes

5)“Haliç’te bir vapuru vurdular dört kişi,

Demirlemişti eli kolu  bağlıydı ağlıyordu.”

 Yukarıda verilen dizelerdeki en belirgin söz sanatı,  aşağıdakilerden hangileridir?

 A) Tekrir      B)  Tezat         C) Kapalı İstiare

 D) Mübalâğa      E)  Teşhis

6)Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle Divan edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?

A) gazel-şarkı-murabba-mani-mesnevi

B) rubai-muhammes-destan-tuyuğ-masal

C) tuyuğ-kaside-murabba-türkü-gazel

D) müstezat-mersiye-gazel-naat-münacaat

E) şarkı-ağıt-rubai-müstezat-mani

7)Anadolu dışında kalmasına rağmen Divan şiirinin en büyük ustalarındandır.Türkçeyi Arapça ve Farsça şiir kitabı yazacak kadar usta bir şairdir.Şiirin yanı sıra nesir alanında da eser vermiştir.O,aynı zamanda aşk şairi olarak da bilinir. Bağdat ve civarında yetişti. Kanûnî Bağdat'ı fethedince ona kaside sundu. Türkçe eserlerini Azeri lehçesiyle yazdı. Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağına inanan Leyla vü Mecnun adlı mesnevisi bu konuda en başarılı eserlerdendir.

Bu parçada tanıtılan şair kimdir?

A)Şeyhi     B)Baki    C)Zati    D)Fuzuli    E)Naili

8) I. Orhun Irmağının eski yatağına dikildiklerinden Orhun Kitabeleri diye anılırlar.

II. Tonyukuk, Bilge Kağan ve Kül Tigin adına dikilmişlerdir.

III. Türklerin İslamı kabul ediş serüvenini anlatırlar.

IV. Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleridir.

V. Uygur Alfabesiyle yazılmışlardır.

 Yukarıdakilerden hangileri Orhun Yazıtları’nın özelliklerini doğru olarak anlatmaktadır?                                                          A) I,-II, IV         B) I,-II,-III           C) I,-II,- V                 D)  II,-III,-IV                E) II,- III,- V

9) Aşağıdakilerin hangisinde Âşık edebiyatı nazım biçimleri bir arada verilmiştir?

A)Varsağı-Destan-İlahîB) Koşma-Varsağı- Semaî   

C)Semaî- Varsağı- Şarkı D ) Destan-Koşma-Türkü

E) Türkü- Koşma- Şarkı  

10.) ”Güzeller Mihribân olmaz dimek yanluşdur ey Bâkî

     Olur vallâhi billâhi heman yalvarı görsünler.”

Yukarıdaki beyitle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Altı çizili sözcükte tevriye sanatı vardır.

B) Gazelin makta beytidir.

C) Kafiye dizilişi xb şeklindedir.

D) Gazelin matla beytidir.

E) Aşk konusunu işleyen bir beyittir.

11) 1526 yılında İstanbul’da doğmuştur. İyi bir öğrenim görmüştür. Müderrislik, kadılık, kazaskerlik görevlerinde de bulunmuştur. Klasik şiirimizin en büyük şairlerindendir.” Kanunî Sultan Süleyman Mersiyesi” ve “Divanı” vardır.  

    Yukarıda sözü edilen şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?

 A) Fuzûlî  B) Bâkî   C) Nef’î   D)  Nedim      E) Kadı Burhaneddin

12) Daha çok kaside biçimiyle yazılan, Allah’a yapılan yalvarış ve yakarışları anlatan Divan şiiri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tevhit    B) Medhiye   C) Naat      D) Münâcât    E) Hicviye

13) Aşağıdaki Divan şiiri nazım biçimlerinden hangisi beyitler halinde yazılır?

A) Gazel    B) Rubâî  C) Muhammes    D)  Şarkı    E) Murabbâ

14) Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk şiiri türlerinden değildir?

A) Mani     B) Türkü    C) Ninni     D)Tekerleme   E) Semaî

15) “Bre ağalar bre beyler

        Ölmeden bir dem sürelim

        Gözümüze kara toprak

        Dolmadan bir dem sürelim”

Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)8’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B)Konusu kahramanlıktır.

C)Yarım uyak kullanılmıştır.

D)Uyak düzeni abcb şeklindedir

        E)  Varsağıdan alınmıştır

I.    Beylerde kalmamış asla mürüvvet

      Fakir fukaraya bakmıyor devlet.

II.   Bu genç yaşta kara topraklar aldı

       Gözlerim ağlıyor gönlüm karardı.

III.  Güneş kıskanır olmuş gözündeki ışığı

       Tebessüm eyle n’olur mutlu eyle aşığı.

IV.  Bin düşünüp bir söz söyle

       İnsanlığın sırrı böyle

V.  Yiğitler savaşta ön safta durur

      Namerdi kalbinin üstünden vurur.

16. Numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. dizeler bir taşlamadan alınmıştır.

B) II. dizeler bir ağıttan alınmıştır.

C) III. dizeler bir güzellemeden alınmıştır.

D) IV. dizeler didaktik bir şiirden alınmıştır.

E) V. dizeler bir gazelden alınmıştır.

(I)Dede Korkut Hikayeleri,sanatçısı belli olmayan,halkın ortak malı olan bir eserdir. (II)Nazım ve nesir karışımı on iki hikayeden oluşur. (III)Hikayelerde daha çok Oğuzların, düşmanları ve olağanüstü güçlerle savaşları anlatılmaktadır. (IV)Her hikaye bağımsız olmakla beraber, çoğunda ortak kahramanlar bulunur ve her hikayenin sonunda Dede Korkut bulunur .(V)Hikayelerde adı geçen Dede Korkut, kahramanlığıyla ün kazanmış Oğuz beylerinden biridir.

17)   Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

A) I          B) II         C) III          D) IV          E) V

18)Aşağıdakilerden hangisi halk hikayelerinin ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Olağanüstülüklere rastlanması.

B) Aşk ve kahramanlık konularının işlenmesi.

C) Manzum ve mensur ifadelerin bir arada olması.

D) Anlatılırken türkülere yer verilmesi.

E) Ortaya çıktıkları dönemde yazıya geçirilmeleri.

19) Divan edebiyatında kullanılan mersiye ile konusu yönünden benzerlik gösteren halk edebiyatı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Taşlama     B) Güzelleme     C) Koçaklama  D) Ağıt      E) İlahi

20)Toplumların kusurlarını, eksikliklerini, iğneleyici ve alaylı bir dille eleştiren Halk edebiyatı şiirine ne ad verilir?

A) Taşlama       B) Güzelleme    C) Koçaklama

D) Sagu              E) Hicviye

21)  Her beyiti kendi arasında uyaklı olan divan şiiri hangisidir?

A) Gazel B) Kaside  C) Mesnevi   D) Şarkı       E) Tuyuğ

22) Aşık edebiyatı şairlerinden olan ……..,aynı zamanda ünlü bir destana konu olmuş bir halk kahramanıdır.17.yy’da Bolu civarında yaşamış,sonradan ünü Anadolu’ya ve Orta Asya’ya yayılmıştır.Yapılan haksızlıkları ve savaşlarını halkın zevkine uygun olarak sade ve akıcı bir dille şiirleştirmiştir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerden hangisi getirilmelidir?

A) Köroğlu        B) Kul Mehmet        C) Öksüz Dede            

        D) Pir Sultan Abdal         E) Karacaoğlan

23)  Ben  toprak  oldum  yoluna

       Sen    aşırı     gözetirsin

       Şu karşıma  göğüs  geren

       Taş  bağırlı  dağlar  mısın?

Yukarıdaki dörtlükte “Taş bağırlı dağlar” sözündeki sanat, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kinaye    B)  Teşbih    C)  Teşhis    D)  Telmih      E) Tevriye

28) Dört yanı seyircilerle çevrilmiş bir meydanda, herhangi bir yazılı metne bağlı kalmadan oynanan oyuna ne ad verilir?

A) Karagöz     B) Orta oyunu     C) Meddah

                D) Tiyatro        E) Kabare

29) Özellikle 17. yüzyılda yaygınlaşmıştır. Kısaca “hayal oyunu” diye adlandırılmıştır. Bir çeşit gölge oyunudur. Sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karagöz     B) Orta oyunu     C) Meddah

D) Köy seyirlik oyunu        E) Pandomima

30) Aşağıdakilerden hangisi karagöz,meddah,ortaoyunu gibi seyirlik halk oyunlarının ortak özelliklerinden biri değildir?

A)Göze ve kulağa seslenmeleri

B)Güldürü öğresine yer vermeleri

C)Şive taklitlerinden yararlanma

D)Tek kişilik gösteri olmaları

e)Sözlü tiyatro örneği olmaları

31) 15. y.y.’da yazılanTürkçenin Farsça karşısındaki üstünlüklerini gösteren eserin adı nedir?

A- Divan-ı Lugati’t Türk  B-Muhakemetü’l Lügateyn                    C- Kitab-ı Miglâte  D- Hiçbiri      E-Tazarruname

32)  Aşağıdaki nazım şekillerinden hangisi beyitlerle yazılır?

A) Tuyuğ       B) Rubai           C) Şarkı

          D) Murabba        E) Kaside

33)  Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin ilk beyti olabilir? 

A) Kamu bîmârına cânan devâ-yı derd eder ihsân

       Niçin kılmaz bana derman beni bîmâr sanmaz mı

B)  Yürü yıllarla yelersen  yetemezsin ey dil /

      Anın için ki peri şiveli  âhûdur bu

C)  Dil zülfüne dolaştı dedim  güldü dedi yâr

      Benzer ki yine geldi perişân olacağı

D) Dimen kim adli yok yâ zulmü çok her hâl ile olsa

    Gönül tahtına ondan gayri  sultân olmasın yârab

E )  Bu şehr-i  İstanbul ki bî-misl-ü behadır

      Her sengine yekpare Acem  mülkü fedadır