ANADOLU LİSESİ 2012-2013 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI

İKİNCİ DÖNEM TÜRK EDEBİYATI DERSİ YAZILI SINAVIDIR.

10-C 

Adı-Soyadı:  

Numarası ve sınıfı:                                                                                           Tarih:

Bir cam sun Allah içün bir kase de ol mah içün                           (  Bir kadeh sun Allah için, bir kase de o Ay için (sun)!  Ta ki,

Ta medh-i şahenşah içün alam ele levh u kalem                            şahların şahını   övmek için elime kağıt ve kalem alayım.)

Ol aftab-ı saltanat ol şehsuvar-ı memleket                                   (   O saltanat güneşi, o yurdun baş süvarisidir. Cem meclisli,

Cem-bezm-ü Hatem mekrümet Memduh-ı esnaf-ı ümem               Hatem keremli  her sınıf insanın övdüğüdür.)

Şah-ı cihan ara mıdır mah-ı zemin pira mıdır                 (  O, cihanı süsleyen şah mıdır? Yerleri süsleyen Ay mıdır? Korku bilmez

Behram-ı bi-perva mıdır ya aftab-ı pür- kerem              Behram mıdır? Yoksa asalet ve cömertlikle dolu Güneş midir?)

1-A) Şiirin uyak şeması nedir?( 2 p.):………………………………………….

   B) Şiirde kullanılan ölçünün adı nedir? (2 p.):………………………………..

   C) Şiirdeki redif ve kafiyeleri yazınız.( 4 p.) Redif:………………………………………..   ,   kafiye: …………………………

   D) Yukarıdaki şiir divan edebiyatına ait hangi nazım biçimine aittir?(4 p.) :………………………………………………

   E) Yukarıdaki beyitler nazım biçiminin hangi bölümlerine aittir?(6 p.) :…………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2- Yukarıdaki şiirde kullanılan söz sanatlarından iki tanesini (farklı farklı) açıklayarak yazınız. (8 p.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3-  Aşağıdaki panoyu doldurunuz.(15 puan)

4- Dede Korkut Hikayeleri’nin özelliklerini yazınız. (5 madde 10 p.)

*

*

*

*

*

5- Kutadgu Bilig için aşağıdaki boşlukları doldurunuz.(7 p.)

Eserin Türkçe karşılığı:                                                                       Eserin yazarı:

Eserin nazım birimi:                                                                            Eserin yazıldığı dil:

Eserin sunulduğu kişi:                                                                         Eserin yazılış tarihi:

Eserin yazılış amacı:……………………………………………………………………………………………………………………………….. ......................................................................................................................................................................

6-

7-

8- A) Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız. (6 p.)

   (      ) İlahiler genellikle aruz ölçüsüyle yazılır.

   (      ) Divanü Lugati’t -Türk mesnevi şeklinde yazılmıştır.

   (      ) Divan-ı Hikmet’te din dışı  konular işlenmiştir.

     B) Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz.

* Köktürk Yazıtları ………………..…… yüzyılda ……………………………………….. devleti tarafından dikilmiştir.

* Tasavvuf Edebiyatında  Bektaşilerin kullandıkları genellikle 11’li hece ölçüyle söylenen şiirlere……………………..……..denir. 

9- Aşağıda verilmiş boşlukları doldurunuz..( 9 p.)

Mevlevi tarikatını kuran ve “Mesnevi” isimli 26 bin beyitlik eseriyle İslam dünyasını derinden etkileyen şair:……………………………. ,  Türk edebiyatındaki ilk Divan şairi:…………………………………………………  ,  İki dilin karşılaştırmasını yaptığı “Muhakemetü’l Lugateyn” adlı eseriyle ve ilk hamse sahibi olmasıyla ve ilk şairler tezkiresini yazmasıyla ünlü şair:………………………………………………  , “Mesel guy-guy” adıyla anılan, şiirlerinde sade Türkçeyi kullanan ve atasözlerinden yararlanan 15.y.y. şairi:…………………………………………….  ,  şiirlerini Azeri Türkçesiyle yazan, Allah aşkı yanında beşeri aşka da değer veren,  en büyük Leyla ile Mecnun mesnevisinin sahibi olan 16.yy. şairi:……………………………………. ,   “Şairler sultanı” ünvanı alan, teknik bakımından kusursuz şiirler yazan “Kanuni Mersiyesi”yle tanınmış 16.yy Divan edebiyatı şairi:………………………………….  ,Türk edebiyatında yazılmış ikinci tezkireyi Kanuni Sultan Süleyman’a sunan, tezkiresi 3 bölümden oluşan ve şairleri alfabetik sıraya göre dizen ünlü 16.yy. şairi:…………………………………………….. , en büyük kaside şairlerinden biri olan ve hicivleriyle ünlenen, bunun sonucunda da geri adım atmadığı için öldürülen “Siham-ı Kaza” adlı eseri bulunan şair:…………………………………..  , 17.yy’da yaşamış, bilgin bir şair olan, didaktik yönü ağır basan  özellikle “Hayriyye” ve “Hayrabat” adlı eserleriyle meşhur olan toplumsal konulara da yer veren şair: …………………………….

                                                                                                                                            Başarılar diliyorum

Ş.Ö. YUSUF BATUR ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ

2008-2009 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI 10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ

2.DÖNEM 2.YAZILI SINAVIDIR

Adı-Soyadı:                                                                                                          Tarih:

Sınıfı:                                                                                                                   Aldığı Not:

No’su:

                                                     SORULAR

a) Ne viran çeşme imiş                                                 b)- Karaca
    Su içecek tası yok                                                         Aldım aşkın tüfeğin
    Yıkıldı viran gönlüm                                                       Vurdum bir kaç karaca
    Yapacak ustası yok                                                        Dünyada bir yâr sevdim
    Şu vefasız dünyanın                                                      Kaşı gözü karaca
    Ucu var ortası yok

1- Yukarıdaki “a” ve “b”  şiirleri  ……………………….edebiyatına ait, ………………………nazım biçimidir.  (10)

2- Yukarıdaki nazım şekillerinin alt çeşitlerini yazınız. (3+3)

    “a” şiirinin çeşidi:……………………………………….

    “b” şiirinin çeşidi:………………………………………

3- Yukarıdaki nazım şeklinin genel özelliklerini yazınız.(beş madde) (10)

     ………………………………………………………
    ……………………………………………………….
    ………………………………………………………..

     ………………………………………………………..

     ………………………………………………………….

4- Yukarıdaki “a” şiirinde altı çizili olan kelimelerin kafiye ve rediflerini bulunuz. (5)

     ……………tası yok

     ……………ustası yok

5- Divan edebiyatında beyitlerle yazılan nazım biçimlerini yazınız.(10)

     ………………………………………………………………………………………………………………….

                   Orjinaliyle                                                     Günümüz Türkçesiyle

“İçme zehr-aluddur cam-ı sipihrün şerbeti         Feleğin kadehindeki şerbet zehirlidir sakın içme! 

Adem öldürmekdürür cellad-ı çarhun adeti         Bu dünya celladının adeti insan öldürmektir.

San hayal-i habdur mülk-i cihanın devleti           Sen dünya mülkünün saadetini bir rüya zannet.

İhtiyar it gel kana’at birle künci uzleti               Kanaat ederek yalnızlık köşesini seç.

Görelim ayine-i devran ne suret gösterür.           Görelim feleğin aynası ne suret gösterir.  

6- Yukarıda verilen bent hangi nazım şeklinden alınmıştır?(5)

     ………………………………………………..

7- Yukarıdaki şiirde kullanılan edebi sanatlardan bir tanesini açıklayarak yazınız.(10)

    …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8- Yukarıdaki şiirde verilen öğütleri yazınız. Buna göre metnin temasını belirleyiniz.(10)

    …………………………………………………………..

    ………………………………………………………….

    …………………………………………………………..

    Şiirin teması:……………………………………………………..

9- Divan edebiyatı şairlerinden Nedim hakkında bilgi veriniz. (beş madde)(10)

     ……………………………………………………..

     ……………………………………………………..

     ……………………………………………………..

     ……………………………………………………….

     …………………………………………………………

10- “gazel, kaside, rubai, şarkı, murabba, terkib-i bent”

       Yukarıda verilen divan edebiyatı nazım biçimlerini mısra örgüsü(nazım birimi) ve kafiye düzeni açısından gruplandırınız. (11)

Mısra örgüsü aynı olanlar:……………………………………….......   /   ………………………………………….

Kafiye düzeni aynı olanlar:……………………………………………   /    …………………………………………

11- Nasrettin Hoca fıkraları hangi dönemde, hangi metinler içinde değerlendirilir? (5+5)

     ……………………………………………………………………….   /   ………………………………………………………………………….

12- Aşağıdaki ilkleri yazınız. (1+1+1)

     Türklerin ilk yazılı metinleri:……………………………………………………………………

     Türklerde ilk mutasavvuf şair: ………………………………………………………………………

     Türklerde ilk Divan şiiri yazan şair: ……………………………………………………..

                                                                                                                    Başarılar diliyorum.

Ş.Ö. YUSUF BATUR ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ

2008-2009 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI 10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ

2.DÖNEM 1.YAZILI SINAVIDIR

Adı-Soyadı:                                                                                             Tarih:

Sınıfı:                                                                                                       Aldığı Not:

No’su:

Açıldı dağlar sinemde çak itdüm gıribanum                                       dağ: yara

Muhabbet gülşeninde açılan gülnarı görsünler                                   sine: göğüs

…                                                                                                        gülşen: gül bahçesi

Güzeller mihriban olmaz dimek yanlışdur ey Baki                            gülnar: nar çiçeği 

Olur vallahi billahi heman yalvarı görsünler                                      mihriban:acımasız

                                                           Baki                                         yalvar:yalvarmak, para  

1-Yukarıdaki şiir hangi edebiyat dönemine aittir?(6)

2- Yukarıdaki şiirin birinci beyitindeki iki sanatı nedenleriyle birlikte yazınız.(10)

3- Şiirin ölçüsü nedir?( sadece adını yazınız.)(5)

4- Şiirin nazım birimi nedir?(5)

5- Baki’nin fikri ve edebi yönü hakkında neler söyleyebiliriz? Dört madde yazınız.(8)

6- Olay çevresinde oluşan edebi metinlerde metnin yapısını oluşturan ögeler nelerdir? Yazınız.(8)

7- Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde geçen tip ve karakter arasındaki fark nedir?       Açıklayınız.(5)

8- Konuları bakımından öğretici metinleri kaç grupta inceliyoruz? Adlarını yazınız.(8)

9- Makalat kime ait bir eserdir? Eserin konusu nedir? Hangi tür metinler içinde değerlendirilir? Eserin anlatılış ve yazış tarzı nasıldır?(8)

10-Gülşehri’nin 14. yüzyılda manzum şekilde yazdığı ve konusunu tasavvuftan alan, kahramanları kuşlardan oluşan alegorik eserin adı nedir?(5)

11- Dede korkut hikayeleri destandan halk hikayeciliğine bir geçiş basamağı özelliği gösterir.Çünkü… Nedenini yazınız.(5)

12- Divan şiirinin genel özellikleri nelerdir?Beş madde halinde yazınız.(10)

13-Aşağıdaki cümlelerde verilmiş olan boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.(12)

*14. yüzyılda manzum ve mensur eserler …………………………geleneği etrafında oluşturulmuştur.

*Ahmedi 14. yüzyılda Türk edebiyatının en güzel …………………………… mesnevisini yazmıştır.

*Kasidenin ……………………….bölümünde şair kendisini över.

*Gazel ………………….beyitten oluşur.

*Allahın birliğini ve tekliğini konu alan kasidelere …………………………..denir.

*İslamiyetten sonra olay çevresinde gelişen edebi metinlerde …………… …bakış açısı kullanılmıştır.

14-   Aşağıdaki cümlelerdeki yargılar doğu ise D, yanlış ise Y yazınız.(5)

(    )Battalname Anadolu’da islamiyetin etkisiyle  oluşan ilk destan sayılır.

(    )Gazelin ilk beyitine makta, son beyitine matla denir.

(    )Kaside, aşk kadın, şarap üzerine yazılır.

(    )Nasrettin Hoca fıkralarının yazarı Nasrettin Hoca’dır.

(    )Kasidenin uyak düzeni gazelinkiyle aynıdır.

                                                                                                                             Başarılar diliyorum.

NEVZAT ERTEN ANADOLU LİSESİ

2010-2011 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI 10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ

2.DÖNEM 2.YAZILI SINAVIDIR

Adı-Soyadı:                                                                                          Tarih:

Sınıfı:                                                                                                  Aldığı Not:

No’su:

                                                     SORULAR

a) Ne viran çeşme imiş                                                 b)- Karaca
    Su içecek tası yok                                                         Aldım aşkın tüfeğin
    Yıkıldı viran gönlüm                                                       Vurdum bir kaç karaca
    Yapacak ustası yok                                                        Dünyada bir yâr sevdim
    Şu vefasız dünyanın                                                      Kaşı gözü karaca
    Ucu var ortası yok

1- Yukarıdaki “a” ve “b”  şiirleri  ……………………………………………..…………….edebiyatına ait, ……………………………..………………nazım biçimidir.  (3+3)

2- Yukarıdaki nazım şekillerinin alt çeşitlerini ( nazım türlerini) yazınız. (3+3)

“a” şiirinin nazım türü:……………………………………….

“b” şiirinin nazım türü:………………………………………

3- Yukarıdaki nazım şeklinin genel özelliklerini yazınız.(beş madde) (10)

*

*

*

*

*

4- Aşağıdaki panoyu doldurunuz.(15 puan)

5- Divan edebiyatı şairlerinden Nedim hakkında bilgi veriniz. (beş madde-10 puan)

*

*

*

*

*

6- Nasrettin Hoca fıkraları hangi dönemde, hangi tür metinler içinde değerlendirilir? (3+3)

     ……………………………………………………………………….   /   ………………………………………………………………………….

7- Divan edebiyatı şairlerimizden olan Fuzuli ve Baki’yi yaşadığı yüzyıl, edebi kişilik(sanat anlayışı) açısından karşılaştırınız. Şairlerin eserlerinden birer örnek veriniz.(10 puan)

Fuzuli/Yaşadığı yüzyıl:                                                     Baki/Yaşadığı yüzyıl:

Eseri:                                                                              Eseri:

Sanat anlayışı:                                                                Sanat anlayışı:

8-            Orjinaliyle                                                     Günümüz Türkçesiyle

“İçme zehr-aluddur cam-ı sipihrün şerbeti         Feleğin kadehindeki şerbet zehirlidir sakın içme! 

Adem öldürmekdürür cellad-ı çarhun adeti         Bu dünya celladının adeti insan öldürmektir.

San hayal-i habdur mülk-i cihanın devleti           Sen dünya mülkünün saadetini bir rüya zannet.

İhtiyar it gel kana’at birle künci uzleti               Kanaat ederek yalnızlık köşesini seç.

Görelim ayine-i devran ne suret gösterür.           Görelim feleğin aynası ne suret gösterir.  

A)Altı çizilmiş olan sözcüklerdeki redif ve uyakları bulunuz.(2 puan)

Redif:…………………………………..……………………… Uyak:……………………………………………………………………………

B) Yukarıdaki şiirde kullanılan edebi sanatlardan iki tanesini açıklayarak yazınız.(4+4 puan)

*…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………*……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

C) Yukarıdaki şiirde verilen öğütlerden iki tanesini yazınız. Buna göre metnin temasını belirleyiniz.(2+2+2+ puan)

*

*

Şiirin teması:…………………………………………………………………………………..

D) Yukarıdaki şiir hangi edebiyat dönemine aittir?(4 puan)

………………………………………………………………………………………………………………

E) Yukarıdaki şiirden yola çıkarak bu edebiyat döneminin genel özelliklerini yazınız.(5 madde- 10 puan)

*

*

*

*

*

9- Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.( her biri 1 puan)

*Terkib-i Bend türünün Divan edebiyatındaki en güçlü temsilcisi :………………………………………………………………………………

*Divan şiirinde mahallileşme akımını başlatan şair:………………………………………………………………………………………………………….

*Türklerde ilk Divan şiiri yazan şair: ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………..

*İranlı şair Ömer Hayyam’dan sonra Divan edebiyatında rubai yazmayı meslek edinmiş, bin kadar rubaisiyle                                 17. yüzyılda yaşamış Osmanlı rubai şairi:………………………………………………………………………………………………………………………….

*Türklerde ilk mesneviyi yazan şair:………………………………………………………………………………………………………………………………….

*Anonim Halk Edebiyatına ait iki tane mensur eser biçimi:…………………………………………………/………………………………………

                                                                                                        Başarılar diliyorum.