1) Saka Türklerinin başlıca destanları: ……………… ve Şu destanıdır.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki destanlardan hangisi getirilmelidir?

A) Alp Er Tunga Destanı
B) Oğuz Kağan Destanı
C) Türeyiş Destanı
D) Ergenekon Destanı
E) Göç Destanı

2) İslamiyet öncesi Türk edebiyatında ölen kişilerin arkasından söylenen şiirlere ne ad verilir?

A) Koşma     B) Mani      C) Sagu    D) Mersiye     E) Sav

3)    Tümen çiçek tizildi              
        Bükünden ol yazıldı            
        Ökünç yatıp üzildi                
        Yirde kopa adrışur              

Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) Eski Türkçenin özelliklerini taşır.
B) Konusu doğadan alınmıştır.
C) 7’li hece ölçüsü ile yazılmıştır.
D) Uyaklı bir dörtlüktür.
E) Genellikle yabancı kökenli kelimeler kullanılmıştır.

4)  VIII. yüzyılda Emevilerin Anadolu'da Bizanslılara karşı açtıkları savaşlarda  ün kazanmış Müslüman bir Arap kumandanı olup asıl adı Abdullah'tır. Bu Müslüman kumandan hakkında söylenen kahramanlık hikâyeleri ve menkıbeler, 11. yüzyıldan itibaren Türkler arasında büyük rağbet görmeye başlamış ve velî hüviyetiyle yüceltilerek destan kahramanı haline getirilmiştir.

Parçada sözü edilen kişi kimdir?

A) Battal Gazi             B) Danişmend Gazi          C) Gazi Giray                D) Dede Korkut            E) Köroğlu

5) Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızın devirlere ayrılmasında kullanılan başlıca ölçütlerden biri değildir?

A) Dil anlayışı

B) Dini hayat

C) Sanat anlayışı

D) Coğrafi değişim

E) Aynı lehçe kullanımı

6) Aşağıdakilerin hangisinde destan-ulus eşleştirmesinde yanlışlık yapılmıştır? 

A) Türeyiş - Uygur

B) Ergenekon - Göktürk

C) Manas - Moğol

D) Alp Er Tunga - Saka

E) Danişmend Gazi – Selçuklu

7) Dini törenlerde, meclislerde, tekkelerde kendine özgü bir ezgi ile söylenir. Allah sevgisi, dini emir ve yasaklar, ibadetlerin önemi, tasavvufun esasları, tarikat adabı gibi konular işlenir.Yunus Emre bu tarzın en önemli şairlerindendir.

Yukarıda tanıtılan Tasavvuf edebiyatı ürünü aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Semai     B) Koşma     C) Gazel     D) İlahi     E) Nutuk

8) Kutadgu Bilig ile ilgili olarak verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.

B) Beyit birimiyle ve aruz vezniyle yazılmıştır.

C) Hakaniye lehçesiyle yazılmıştır.

D) Gazel nazım şekliyle yazılmıştır.

E) Ahlak, din, devlet idaresi gibi konulara değinilmiştir.

9)Dede Korkut hikayeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Oğuz Türklerinin Orta Asya’daki yaşamlarından önemli izler taşır.

B) Şiir ve düzyazı (nazım-nesir) karışık oluşturulmuştur.

C) Günümüze ulaşan iki yazma nüshası vardır.

D) Didaktik unsurlar taşır.

E) Toplam on beş hikayeden oluşur.

10) I-Destanlar gibi olağanüstü özellikler taşımaktadır.

    II-İslami kültürün etkisi görülür.

    III-Manzum olarak yazılmıştır.

Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisinde ya da hangilerinde Battalname ile ilgili verilen bilgi yanlıştır?

A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) Yalnız III  D) I ve II   E) I ve III

11) “Koşuk”la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) “Aşk, doğa, yiğitlik” gibi konular işlenmiştir.

B) Hece vezniyle söylenmiştir.

C) Nazım birimi dörtlüktür.

D) Nazım şekli, konuları bakımından Halk şiirindeki koşma ile benzerlik göstermektedir.

E) “Yuğ” adı verilen av törenlerinde “kopuz” eşliğinde söylenmiştir.

12)Aşağıdakilerden hangisi doğal destanların özelliklerinden biri değildir

a)Ait olduğu ulusun dili söylenmesi

b)Ulusları derinden etkileyen bir olayın anlatılması.

c)Kahramanlarının ve anlatılan olayların olağanüstü özelliklere sahip olması

d)Halkın tanıdığı bir ozan tarafından yazılması

e)Halkın hayal dünyasında şekillenerek son şeklini alması.

13)İlahi nazım şekliyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez.

a)Dini-tasavvufi konuların işlendiği

b)7,8 ve 11’li hece ölçüsüyle yazıldığı

c)Genellikle dörtlük nazım şekli olduğu

d)Divan şiiri nazım şekli olduğu

e)Tarikatlara göre farklı isimler aldığı

14)Tasavvufta 'aşk' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kişi dünyaya aşkla bağlanmalı, bütün nimetlerden yararlanmalıdır.

B) Geçici aşk, dünya güzelliklerine; gerçek aşk, Tanrı'ya duyulan aşktır.

C) Tasavvufta aşk, Tanrı'ya ulaşma, Tanrı'da eri­yip yok olmalıdır.

D) Aşk Tanrı'nın gizi (sır), insanlara bağışıdır.

E) Evrenin yaratılmasına neden, Tanrı'nın ken­dine duyduğu aşktır; bu nedenle önemlidir.

15)"Bektaşilerin söylediği ilahilerdir. İlahiden farkı Bek­taşi ulularını övmesi, tarikat ilkelerini yansıt­ması, bu inancın savunucusu olmalıdır."

Yukarıdaki sözü edilen bu şiir türü, aşağıdaki­lerden hangisidir?

A)İlahi                                           B)  Deme

C)Devriyye                                      D)  Nefes

                E)Şathiyye

16) Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta(son) beyti olabilir? 

A)   Ey Fuzulî şem’veş mutlak açılmaz yanmadan

Tablâr kîm sümbülinden rişte-i cânundadır.

B)   Ah eylediğim serv-i harmânın içindir

Kan ağladığım gonce-i handânın içindir

C)   Gönlüm açılır zülf-i perîşânını görgeç

Nutkum dutulur, gonce-i handânını görgeç

D)   Hakir bakma bana kimseden sağınma kemem

Fakir-i padişâh-âsâ gedâ-yı muhteşemem

E)   Sahn-ı çemende durma salınsın sabâyile

             Âzâdedir nihal bugün berg ü bârdan

17) Göktürk devri Türk tarihinin en önemli kaynağıdır. Türklerin Çinlilerle yaptığı mücadelelere geniş yer verilmektedir. Beylerin ve halkın Çinlilere olan hayranlıkları sonucu devletin dağılıp milletin esir olduğu belirtilmektedir. Buna karşılık kültürel kimliğe sahip çıkıp birlik ve beraberlik içinde hareket ettiklerinde yeniden bağımsız bir devlet kurmayı başardıkları anlatılmaktadır. Bu yapıtlar aynı zamanda tarih, hatıra ve nutuk türünün ilk örnekleridir.

Bu parçada sözü edilen yapıt, aşağıdakilerden hangidir?

1. Naimâ Tarihi
2. Cihannümâ
3. Orhun Âbideleri
4. Divân-ı Lügâti’t-Türk
5. Battalnâme

18) Aşağıdakilerden hangisi İslami devir Türk edebiyatının ilk örneklerinden değildir?

1. Atâbetü’l- Hakâyık
2. Divân-ı Hikmet
3. Divân-ı Lügâti’t-Türk
4. Kutadgu Bilig

E.     Yunus Emre Divanı 

19) Aşağıdakilerden hangisi İslâmlık öncesi Türk edebiyatının özelliklerinden  değildir? 

1. Dilde yabancı etkisi görülmez, dil sade ve yalındır.
2. Manzum ürünlerde yiğitlik, kahramanlık, aşk, hüzün, doğa… gibi konulara yer verilir.
3. Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki başlık altında incelenir.
4. Şiirler ölçülü ve kafiyelidir.
5. Yazılı ve sözlü ürünlerin kim tarafından söylendiği ya da yazıldığı belli değildir.

20) Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig’le ilgili değildir?

1. Mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır.
2. “Mesut olma bilgisi” anlamına gelmektedir.
3. Karşılıklı konuşma havası içinde anlatılmıştır.
4. Araplara Türkçe’yi öğretmek amacı taşır.
5. İslâmi dönem ilk eserlerdendir.

21) Aşağıdaki eser-yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? 

A) Mesnevi – Mevlana Celaleddin Rumi

B) Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevi

C) Atebet’ül-Hakayık – Edip Ahmet Yükneki

D) Divan-ı Lügati’t Türk – Kaşkarlı Mahmut

E) Kutadgu Bilig – Hacı Bayram-ı Veli

22)Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig adlı eserin sembolik kişilerinden değildir? 

A)Kün Togdı    B)Ay Toldı      C)Yollug Tiğin    

            D)Ögdülmüş       E)Odgurmuş

23) Aşağıdakilerin hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?

A) İlyada, Kalevala, Oğuz Kağan

B) İlyada, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan

C) Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şehname

D) İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevala

E) Kurtarılmış Kudüs, Şehname, Odysseia

24) Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır? 

A) Gazel, Divan Edebiyatına; koşma, Halk Edebiyatına özgü bir nazım biçimidir.

B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür

C) Gazel aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde; koşma, hece ölçüsünün 11’li kalıbıyla yazılır.

D) Gazel 10-20 beyitten, koşma 7-12 dörtlükten oluşur.

E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.

25)“Menekşeler külahını kaldırır.” dizesindeki edebi sanat aşağıdakilerden hangisinde vardır?  

A) Ak kuğular sökün etti yurdundan

B) Gül budanmış dal dal olmuş

C) Güzel gitti diye pınar ağladı

D) Kara yerde mor menekşe biter mi

E) Gözlerim kapıda kulağım seste

MEHMET AKİF ERSOY LİSESİ 2010-2011 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI

TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10.SINIF ORTAK SINAV CEVAP ANAHTARI

1a

2c

3e

4a

5e

6c

7d

8d

9e

10c

11e

12d

13d

14a

15d

16a

17c

18e

19e

20d

21e

22c

23a

24d

25c