Adı-Soyadı:………………… ………………………..
Sınıfı-No:9/…… ………………………………
2009-2010 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MİDYAT ANADOLU LİSESİ 9.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1.DÖNEM 2.YAZILI İMTİHANI SORULARIDIR
15/12/2009
AÇIKLAMALAR:İstediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.Soruların puan değerleri, karşılarında gösterilmiştir.İmlâ ve Noktalama puanlamaya dahildir.
SÜRE:Bir ders saati kadardır.(45’)
GAZEL
Âşık olana aşk odundan nişân gerek.
Bağrı kebâb gözlerinin yaşı kan gerek.
Yâri diyen gerek kim ola gayrden beri,
Cânân isteyen kişiye terk-i cân gerek.
Cevr ede tahammül eden yâri ârzû,
Sabr ede hâra her kim ana gülsitân gerek.
Şem’-i safâdur ol sanem ana erişmeye,
Pervâne bigi yanmaya tâb u tüvân gerek.
Senin yüzün görene ne hâcet likâ-yı hûr?
Kapında yer bulana ne bâğ-ı cinân gerek?
Gonca lebünden ister idim söz açam velî,
Ol râz-ı nâzüki bilürem kim nihân gerek.
Anınçün Ahmedî heves ider lebine kim,
Dil-hastedür ana şeker-i nârdan gerek.
(Od:Ateş Kebâb:Yanmak Cânân:Sevgili Cevr et-:Sıkıntı çek- Hâr:Diken Gülsitân:Gül bahçesi Şem’:Mum Safâ:Parlak,sevinç Sanem:Put(gibi güzel bevgili) Bigi:Gibi Tâb:Yanmak Tüvân:Güç Hâcet:İhtiyaç Llikâ:Yüz,kavuşmak Hûr:Huri Cinân:Cennet Leb:dudak Velî:Velakin,fakat Râz:Sır,giz Nâzük:Nazik Nihân:Gizli Haste:Hasta Şekir-i nâr:Nar çiçeği)
(İLK 6(ALTI) SORUYU YUKARIDAKİ ŞİİRE GÖRE CEVAPLAYINIZ.)
1.İlk beyite göre aşık olana aşk ateşinden ne gerekir? (10 puan)
2.Gül bahçesine girmek isteyen aşık, neye katlanmak zorundadır?(10 puan)
3.Sevgilinin yüzünü görenle onun kapısında yer bulana artık ne gerekmez?(10 puan)
4.Şair,sevgilinin dudağını neye benzetiyor ve neden onun dudağından bahsetmekten çekiniyor?(2*5=10 puan)
5. Yukarıdaki şiirle ilgili aşağıdaki boşlukları doldurunuz:(5*2=10 puan)
6.Gazelin matla,makta,hüsn-i makta,mahlas ve beytü’l-gazel beyitlerini şiirin üzerinde gösteriniz.(5*2=10 puan)
_________________________________________________________________________________________________________
7.Aşağıdaki boşlukları, uygun kelime ya da kelime gruplarıyla doldurunuz. (2*5=10 puan)
8.”Müjgân ve masum” kelimelerini açıklayarak, bu kelimeleri birer cümlede kullanınız. [(3*2)+(2*2)=10 puan]
9.Aşağıdaki cümlelerde doğru olan hükümlerin sonuna(D),yanlış olanların sonuna (Y) harfini yazınız.(2*5=10 puan)
10.Aşağıda eksik bırakılan beyiti tamamlayarak,bu beyiti düz cümleler halinde günümüz Türkçesine çeviriniz.(6+4=10 puan)
………………………………………………………………………………………………………………………………….düşmez.
…………………………………………………………………………………………………………………………………semâdan.
Günümüz Türkçesiyle Açıklaması:……………………………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
B A Ş A R I L A R D İ L E R İ M.
Zeynettin DEMİREL
Türk Edebiyatı Öğretmeni
-C E V A P L A R-
CEVAP ANAHTARI
2009-2010 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MİDYAT ANADOLU LİSESİ 9.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1.DÖNEM 2.YAZILI İMTİHANI SORULARIDIR
15/12/2009
AÇIKLAMALAR:İstediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.Soruların puan değerleri, karşılarında gösterilmiştir.İmlâ ve Noktalama puanlamaya dahildir.
SÜRE:Bir ders saati kadardır.(45’)
GAZEL
Âşık olana aşk odundan nişân gerek.
Bağrı kebâb gözlerinin yaşı kan gerek.
MATLA BEYİTİ
Yâri diyen gerek kim ola gayrden beri,
Cânân isteyen kişiye terk-i cân gerek.
Cevr ede tahammül eden yâri ârzû,
Sabr ede hâra her kim ana gülsitân gerek.
Şem’-i safâdur ol sanem ana erişmeye,
Pervâne bigi yanmaya tâb u tüvân gerek.
Senin yüzün görene ne hâcet likâ-yı hûr?
Kapında yer bulana ne bâğ-ı cinân gerek?
BEYTÜ’L-GAZEL
Gonca lebünden ister idim söz açam velî,
Ol râz-ı nâzüki bilürem kim nihân gerek.
HÜSN-İ MAKTA BEYİTİ
Anınçün Ahmedî heves ider lebine kim,
Dil-hastedür ana şeker-i nârdan gerek.
MAKTA/MAHLAS BEYİTİ
(Od:Ateş Kebâb:Yanmak Cânân:Sevgili Cevr et-:Sıkıntı çek- Hâr:Diken Gülsitân:Gül bahçesi Şem’:Mum Safâ:Parlak,sevinç Sanem:Put(gibi güzel bevgili) Bigi:Gibi Tâb:Yanmak Tüvân:Güç Hâcet:İhtiyaç Llikâ:Yüz,kavuşmak Hûr:Huri Cinân:Cennet Leb:dudak Velî:Velakin,fakat Râz:Sır,giz Nâzük:Nazik Nihân:Gizli Haste:Hasta Şekir-i nâr:Nar çiçeği)
(İLK 6(ALTI) SORUYU YUKARIDAKİ ŞİİRE GÖRE CEVAPLAYINIZ.)
1.İlk beyite göre aşık olana aşk ateşinden ne gerekir? (10 puan)
Aşık olan kişi aşk ateşinden yanmalı;bağrının yanık,gözlerinden kanlı yaş gelmelidir.
2.Gül bahçesine girmek isteyen aşık, neye katlanmak zorundadır?(10 puan)
Gül bahçesine girmek isteyen kişinin,gülün dikenlerine-Sevgilinin eziyetlerine- katlanması gerekir.
3.Sevgilinin yüzünü görenle onun kapısında yer bulana artık ne gerekmez?(10 puan)
Sevgilinin yüzünü görene artık hurilerin yüzüne bakması ve ayrıca onun kapısında yer bulana da cennet bahçesi-bağı-gerekmez.
4.Şair,sevgilinin dudağını neye benzetiyor ve neden onun dudağından bahsetmekten çekiniyor?(2*5=10 puan)
Şair,sevgilinin dudağını açılmamış çiçeğe(Goncaya) benzetiyor ve nazik dudağının gizli kalması gerektiğinden dudağından bahsetmekten çekiniyor.
5. Yukarıdaki şiirle ilgili aşağıdaki boşlukları doldurunuz:(5*2=10 puan)
6.Gazelin matla,makta,hüsn-i makta,mahlas ve beytü’l-gazel beyitlerini şiirin üzerinde gösteriniz.(5*2=10 puan)
_________________________________________________________________________________________________________
7.Aşağıdaki boşlukları, uygun kelime ya da kelime gruplarıyla doldurunuz. (2*5=10 puan)
8.”Müjgân ve masum” kelimelerini açıklayarak, bu kelimeleri birer cümlede kullanınız. [(3*2)+(2*2)=10 puan]
Müjgân:Kirpik Cümle:Sevgilinin müjgânları ince inceydi.
Masum:Suçsuz,günahsız Cümle Zavallı,masum olduğu halde üç ay hapiste yattı.
9.Aşağıdaki cümlelerde doğru olan hükümlerin sonuna(D),yanlış olanların sonuna (Y) harfini yazınız.(2*5=10 puan)
10.Aşağıda eksik bırakılan beyiti tamamlayarak,bu beyiti düz cümleler halinde günümüz Türkçesine çeviriniz.(6+4=10 puan)
Bî-baht olanın bâğına bir katresi düşmez.
Bârân yerine dürr ü Güher yağsa semâdan.
Günümüz Türkçesiyle Açıklaması:Gökten yağmur yerine inci ve (mü)cevher yağsa da bahtsız olanın bağına-bahçesine- bir damlası dahi düşmez.
B A Ş A R I L A R D İ L E R İ M.
Zeynettin DEMİREL
Türk Edebiyatı Öğretmeni