Bilgisayar oyunları dergisi LEVEL'in 7 ay önceki sayısında, bilgisayar oyunlarının bizleri nasıl etkilediğine dair bir yazı vardı. Çeşitli bilimsel araştırmalardan örnekler verilmişti. Araştırmaların büyük çoğunluğunda varılan sonuç; el göz koordinasyonu gerektiren oyunlar sayesinde, bu oyunu oynayanların, oynamayanlara göre bu tür beceri isteyen işlerde daha başarılı oldukları kanıtlanmış. Bu testler sadece sıradan insanlara değil, cerrahlara ve pilotlara da yapılmış.

Bilgisayar oyunlarının insan zekâsı ve psikolojisi üzerine etkilerini konu alan bir yazı da, bu ay ki Bilim ve Teknik dergisinde yer alıyor. İlgimi çeken bir araştırma sonucunu paylaşacağım. New York'daki Beth-Israil Tıp Merkezi İleri Tıp Teknolojileri Enstitüsü başkanı James Rosser'ın yaptığı bir araştırmaya göre, haftada 3 saatten fazla bilgisayar oyunu oynayan cerrahların, oynamayanlara göre %37 daha az hata yaptıkları ortaya çıkmış. Bu gerçekten de ciddi bir oran.

Sandra Aamodt ve Sam Wang'in "Welcome to Your Brain (Beyninize Hoşgeldiniz)" isimli kitaplarında, bilgisayar oyunlarının aynı anda birden fazla işi yapabilmenize yardımcı olabilmesi ile ilgili yazısına bakalım:

"Dikkatinizi aynı anda birden fazla şeye yöneltebilme yeteneği pratik yaparak artırılabilmektedir. Bu konuda yapabileceğiniz pratik ise, pek çok hedefe ateş etmek zorunda kaldığınız bir video oyunu olabilir. Bu tür oyunlar dikkatinizi ekrandaki her alana yaymanızı gerektireceği için olayları çabuk kavrama ve çabuk reaksiyon verme konusunda egzersiz yerine geçebilir.

Tetris oynamak aynı etkiyi yapmaz çünkü tetris oynarken birden fazla noktaya aynı anda dikkatini yöneltmek yerine sadece bir tek parçaya odaklanmış oluyorsunuz. Ama bu şekilde bir düşünce tarzıyla çocuklara iyi bir örnek olmadığınızı da bilmelisiniz."

Çocukların Bilgisayar Kullanmasının Yararları

Bilgisayar; çocukların yaşadıkları deneyimlerini yönlendirmelerine, hızlarını ayarlamalarına ve kendilerini rahat hissettikleri zorluk derecesini seçmelerine
yardımcı olur. 

Çocukların bilgi toplarken çeşitli becerilerini (okuma, yazma, seçme,
sınıflandırma vb.) kullanmalarını sağlar.

Bilgisayar çocuklar için çok etkileyici ve ilgi çekici olduğundan; tüm ilgilerini
toplamalarını ve konsantre olmalarını sağlayabilir.

Çocuklar, bilgisayar konusunda bilgileri arttıkça, teknolojiye karşı daha olumlu bir tutum geliştireceklerdir. Bu da onların gelecek yaşamlarında önemli bir rol oynayacaktır.

İyi eğitim yazılımları; çocukların temel becerilerini -okuma, yazma gibi- geliştirmelerine yardımcı olmanın yanı sıra, daha üst düzeyde neden-sonuç ilişkisini anlamalarında, üst düzey problem çözme, yaratıcı düşünme gibi becerilerini geliştirmelerinde de
etkili olabilir.

Bilgisayarlar özel durumu olan çocuklar için de yararlar sağlamaktadır. Bilgisayarların duyma, konuşma, motor gelişimi konularında sorunları olan çocuklar için oldukça yararlı olduğu gözlenmiştir. Bu tür çocuklar özellikle bilgisayarların; ihtiyaca göre hızının ve fonksiyonlarının ayarlanabilmesi, öğrenmesini bekleme konusunda sabırlı olması özelliklerinden yararlanırlar. Bilgisayarlar, bu tür çocukların kendilerine olan güven ve saygılarını geliştirir ve gerçek dünya ile bütünleşmelerini kolaylaştırır.


PC Oyunlarının Yararları

Bilgisayar, ailelerimiz tarafından çoğunlukla zarar veren bir alet olarak gösterilmiştir. Devamlı radyasyon yayan bir monitörün önünde, hareketsiz öylece oturmamıza neden olan, gözlere olduğu kadar, bel ve sırt ağrılarına da neden olan bir cihaz.

Tabii ailelerimiz bu konularda tamamen haksız sayılmaz. Özellikle bilgisayar karşısında çok fazla duran kişilerde, bel ve sırt ağrıları hastanelere kadar ulaşan bir sorun halini aldı. Unutulmaması gereken bir diğer sorun ise göz. Şahsen benim de tanıdığım gözleri bilgisayar nedeniyle bozulmuş bir çok insan var...

Ama bütün bunlar kişisel hatalardan kaynaklanıyor ve çözümleri de biraz araştırmayla kolayca elde ediliyor. Bilgisayar başında yapılacak birkaç hareket verilecek molalar bu gibi sorunları kolayca ortadan kaldırabilir.

Peki bütün bunları geçtik, gel gelelim bilgisayarın pek bahsedilmeyen yararlarına. Biz burada bilgisayarın teknolojik yararlarından bahsetmeyeceğiz. Biz bilgisayar oyunlarının kişiler üzerindeki olumlu etkileriyle biraz da olsa moral bulmaya çalışacağız ve biraz da kültürel özelliklere değineceğiz...

Video-Game pazarı

Günümüzde, bir çok kişi sinema filmlerinin devasa çekim fiyatlarını duymuştur. Fakat cirolarına bakınca sinema, dünya pazarında en sonda yer alan bir sektör. Bilgisayar oyunları ise sinemanın hemen önünde yer alıyor. İleride ne olur bilinmez ama oyun sektörünün geleceği parlak gözüküyor...

Bilgisayar ve Zeka

Türkiye'de yapılan araştırmalar, bilgisayar oyunlarının özellikle lise çağında çok önemli bir hal aldığına işaret ediyor. Yapılan bir ankette öğrencilere sorulan "Bilgisayardan hangi alanlarda yararlanıyorsunuz?" soruna verilen cevap yüzde 90 gibi büyük bir oranda "eğlenmek ve hoşça vakit geçirmek" için olduğunu gösteriyor.

Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Aile ve Tüketici Bilimleri Eğitimi Bölümü'nde öğrenim gören ve bilgisayar eğitimi almış 107 üniversite öğrencisinde yapılan bir araştırmada, üniversite dışında erkek öğrencilerin %73'nün bilgisayar ile uğraşırken, kız öğrencilerin ise %64'nün bilgisayar ile uğraştıkları görülmüştür. Bunlara ilave olarak ankete katılan öğrencilerin %53'nün ayda en az bir kere internet cafe'ye gittikleri, evde kişisel kullanım için bilgisayarı olanların ise %58'nin ayda en az bir kere internet
cafe'ye gittiği hesaplanmıştır.

Tabii bu yüzdelerin kesin bir sonuç veremeyeceğini siz de takdir edersiniz. Peki bu kadar çok kullanılan bilgisayarın yararları nelerdir?

Bu yararları; ileriye dönük, bilgisayar oyunları ve internet olarak basitçe üç gruba ayırabiliriz. Bu üç başlıktan da bir makale çıkabileceğini için ben şimdilik sadece bilgisayar oyunları kategorisine değineceğim.

Araştırmalar ve oyunlar

Dünya çapında bir çok fakültede bu konuda araştırmalar yapılmış ve sonuç olarak
aşırıya kaçılmadığı takdirde bilgisayar oyunlarının özellikle zeka konusunda çok
yararlı olduğu keşfedilmiştir.

Bu araştırmaların en önemlilerinden biri Norwich'teki City College'dan Profesör Jack Sanger'ın, 100 ilkokul çocuğu üzerinde yaptığı deneydir. Sagner'in bu araştırma ile amaçladığı, bilgisayar oyunlarının çocuklar üzerinde etkisidir. Bu çocuklara, gerek strateji, gerek kanlı FPS, gerekse Adventure türünde bir çok oyunlar oynatılmış ve daha sonra hareketlerindeki değişimler gözlenmiştir.

En belirgin özelliklerden biri çocukların bu oyunlar hakkında aileleri ile iletişim kuramaması olmuştur.

Kaliforniya Üniversitesi'nden Patricia Greenfield'ın yaptığı deneyler ise bilgisayar oyunlarının, çocuğun sembolik kodları çözme yeteneğini ve analitik düşünmesini geliştirdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca bunun gibi Washington Üniversitesi ve bir çok
özel kuruluş tarafından yapılan deneylerde, bilgisayar oyunları oynayan çocukların
teoriyi pratiğe dönüştürmekte çok daha başarılı olduklarını bazı sorunlarda da diğer yaşıtlarından daha zeki oldukları saptanmıştır.

Sosyal etkinliklerde ise oyunların bir sohbet konusu olduğunu ve arkadaş bulmakta bir araç olarak kullanıldığı, bu sayede sosyal bir çevre edinildiği, zira oyunların bazı
sosyal çevrelere adapte olmakta kişiye zorluklar çıkardığı ve kimi kişiliklerde
içedönüklük yarattığı saptanmıştır.

Kültürel özelliklerine gelince, bilgisayar oyunlarının büyük bir çoğunluğunun İngilizce olması kuşkusuz kişinin bu dile merakını arttırır, pratiği ve telaffuzu geliştirir.

Sonuç olarak...

Bilgisayarın zararı kadar yararı da vardır. Zira bu yarar aşırıya kaçmadıkta
etkili olabilmektedir.

Bilgisayar Oyunları Ve Zararları

Modern hayatın olmazsa olmazları” listesinin başında bilgisayar geliyor. Bilgisayarlar pek çok alanda işleri kolaylaştırmanın yanısıra oyunlarla eğlence aracı olarak da kullanılıyor. Ancak uzmanlar, bilgisayar oyunlarının, çocukları daha saldırgan, daha saygısız ve hantal hale getirdiği konusunda aileleri uyarıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti Washington’da bulunan “Ulusal Medya ve Aile Enstitüsü”, bilgisayar oyunlarının çocuklar üzerindeki olumsuz etkileriyle ilgili çarpıcı bir rapor hazırladı.

Oyunlar, çocukları saldırgan hantal ve saygısız hale getiriyor
Rapora göre başta ABD olmak üzere aileler, bilgisayar oyunlarındaki şiddet konusunda ne kadar endişelenseler de, meselenin ciddiyetini kavramaktan çok uzak.
Enstitünün her yıl düzenli olarak yayınladığı rapor, bilgisayar oyunlarının çocukları daha saldırgan, saygısız ve hantal hale getirdiğini ortaya koyuyor.

Çocukları saatlerce bilgisayar başında tutan şiddet içerikli oyunlara dikkat çeken uzmanlar, bu oyunların çocukları şiddete sevk ettiğini ve sosyalleşmelerine engel olduğunu ifade ederek ebeveynleri dikkatli olmaya çağırıyor.

Bilgisayarla birlikte hayatımıza giren oyunlar, akıl sağlığını tehdit eder hale geldi. Önceleri birkaç saatte biten bilgisayar oyunları artık 8-10 saati buluyor. Yeni nesil oyunlarda adeta sanal bir dünya kuruluyor. Kişi oyunlarda çok iyi korunan bir bankayı soymaya çalışıyor, bir dizi olumsuz koşul altında şirket kuruyor, bir şehri yapılandırıyor ya da saatler süren stratejik savaşlara giriyor. Üstelik bağımlılık yaratan bu oyunların art arda yeni sürümleri piyasaya çıkıyor. İnternet üzerinden binlerce kişinin aynı anda oynadıkları oyunlar bile var. Sektörün cirosu, Hollwyood gibi devi barındıran sinema sektörünü ve aynı büyüklükteki müzik endüstrisini geçmiş durumda. Türkiye’de 3 oyun dergisinin tirajı 30 bini buldu. Uzmanlar, bu oyunların kontrollü oynanmasını istiyor. Aksi takdirde psikolojik sorunların ortaya çıkacağına dikkat çekiyor. Psikiyatrist Ayhan Akçan, son 5 yılda bu tür vakalarda artış olduğunu söylüyor. Akçan, kendisine gelen hastaların toplumla bağlarının koparak depresyona girdiklerini vurguluyor.

Oyun sektörü dünyada 25 milyar dolarlık bir ciroya ulaştı. Bir oyun için milyon dolarlar harcanıyor. Türkiye’de legal olarak senede yaklaşık 40 bin adet oyun satılıyor. Birçok yabancı oyun şirketinin Türkiye distribütörü Aral İthalat’ın Genel Müdürü Ömer Faruk Demir, bu rakamın gerçeği yansıtmadığını, oyunların yüzde 90’ından fazlasının korsan olarak satıldığını belirtiyor.

Oyunlar bilgisayarla gelişti. Birkaç dakika süren atari türü oyunlar zamanla yerini daha kapsamlı oyunlara bıraktı. Şimdi saatler alan, haftalar süren oyunlar revaçta. İmparatorluklar kurduğunuz, kentler inşa ettiğiniz veya futbol takımı yönettiğiniz oyunlar olduğu gibi mafya üyesi olduğunuz, cinayet işleyip banka soyduğunuz oyunlar da mevcut. Bu oyunlar şiddet içerikli olmakla beraber bir insanın günlük hayatta yaptığı hemen hemen bütün aktiviteleri içeriyor. Sözgelimi GTA San Andreas adlı oyunda polis katili bir karakter oyuncu tarafından yönlendiriliyor. Karakter sadece çatışmalara girmekle kalmıyor bunun dışında arkadaş ediniyor. Yemek yiyor ve hatta yediği yemeğe göre kilo alıp veriyor. Spor yapıyor. Bu aktiviteler oyunda karakterin fiziksel hareketlerini de etkiliyor. Mafia adlı bir diğer oyunda ise adından anlaşılacağı gibi bir mafya üyesisiniz. Polisle çatışmaya girdiğiniz, diğer yasadışı örgütler ile mücadele ettiğiniz oyunda size verilen görevleri yerine getirmeye çalışıyorsunuz. Silent Hill adlı oyunda ise korku dolu bir macera geçiriyorsunuz. Bilim-kurgu ürünü yaratıklardan kaçmaya çalışıyorsunuz. GTA San Andreas adlı oyun minimum 150 saatte bitiyor. Psikiyatrist Doktor Ayhan Akçan, bu tarz oyunlar ile bağımlılık derecesinde meşgul olan kişilerin toplumdan uzaklaşma, eve kapanma ve depresyon gibi problemler yaşadığını söyledi. Aşırı derecede bilgisayar oynamanın insanı gerçeklikten kopartacağını söyleyen Akçan, gerçek dünyadan kopmanın akıl hastalıklarının başlangıcı olduğunu belirterek, “Eğlence için bilgisayar başında 1 saatten fazla geçirilmemeli.” dedi.

Yetişkinlerin de sanal oyunlar ile ilgili problem yaşadıkğını ifade eden Bakırköy Psikiyatri Tedavi ve Araştırma Merkezi (BAPAM) psikiyatristi Dr. Akçan, şöyle konuştu: “Şirketlerin yönetim kademelerinde, entelektüel, eğitimli yeni evli çiftlerde bu sorun var. Eşlerin birbirleri arasındaki ilişki bitiyor. Evdeki yabancı olunuyor. Ortak noktaları kalmıyor.” 10 yaş civarı çocukların da merkezlerine uğradığını aktaran Akçan, ebeveynlerin çocuklarını kontrol edebilmeleri için bilgisayar kullanmayı bilmesi gerektiğini savunuyor. Çocuk gelişimine katkısı olan oyunların da bulunduğuna dikkat çeken Akçan, bu tip oyunların oynanmasına itiraz etmiyor.s İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Özkan ise oyunların okulöncesi çocukları olumsuz etkileyebileceğini söylerken kişinin iyi- kötü ayrımı yapacak seviyeye geldiğinde bir zararı olmayacağını öne sürüyor.

Sobee Oyun Yazılım Şirketi’nin Genel Müdürü Mevlüt Dinç, her şeyin aşırısının zararlı olduğunu söyleyerek, “Otokontrol ailede olmalı. ‘Çocuklar bizi rahatsız etmesin’ diye bütün gün bilgisayarda kalmalarına izin vermek yanlış.” ifadelerini kullanıyor.

Oyunlar, 5 liradan 140 liraya kadar değişen fiyatları ile her kesimden alıcı bulabiliyor. Öte yandan 140 milyonluk oyunların korsanları 10 liraya satılabiliyor. Orijinal oyun bir DVD halinde satılırken korsancılar bunu 4 ya da 5 CD’ye sıkıştırıp tanesi 2,5 liradan satabiliyor. Orijinali ve kopyası arasındaki bu büyük fiyat farkı da alıcıların korsana yönelmesine yol açıyor. Bu noktada Aral Genel Müdürü Demir, oyunlardan alınan yüksek vergi oranını eleştiriyor. ÖTV’ye KDV’nin de eklenmesiyle vergi oranının yüzde 26’ya ulaştığını ve oyun fiyatlarının inmediğini aktaran Demir, bunun korsanı körüklediğini vurguluyor. Korsan üretimin vergisiz kazanç olduğuna da dikkat çeken Demir, “Türkiye’nin oyun sektöründen en az 20 milyon dolarlık vergi kaybı var.” diyor. Korsanı engellemek için yeni kanun çıkarmaya gerek olmadığına vurgu yapan Demir, var olan kanunların yeterli olduğunu, ama uygulamanın yetersiz ve hantal kaldığını sözlerine ekliyor.

Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti Washington’da bulunan “Ulusal Medya ve Aile Enstitüsü”, bilgisayar oyunlarının çocuklar üzerindeki olumsuz etkileriyle ilgili çarpıcı bir rapor hazırladı.
       
       Oyunlar, çocukları saldırgan hantal ve saygısız hale getiriyor
       Rapora göre başta ABD olmak üzere aileler, bilgisayar oyunlarındaki şiddet konusunda ne kadar endişelenseler de, meselenin ciddiyetini kavramaktan çok uzak.
       Enstitünün her yıl düzenli olarak yayınladığı rapor, bilgisayar oyunlarının çocukları daha saldırgan, saygısız ve hantal hale getirdiğini ortaya koyuyor.
       
       Aileler, meselenin ciddiyetini kavramaktan uzak
       Rapor, içerdikleri şiddet ve cinsellik nedeniyle 10 oyun konusunda aileleri ayrıca uyarıyor. Uzmanlar, oyunların üzerinde alıcıları uyaran yazılar bulunduğunu ancak ailelerin bunları çok fazla önemsemediğine dikkat çekiyor.
       
       Satıcılar, satılması yasak ürünleri satıyor
       Fakat satıcıların da, çocukların almaları yasaklanmış oyunları satmak konusunda özensiz davrandığı belirtiliyor.