1.Türk edebiyatının dönemlerini ana başlıkları ile yazınız. (10 puan)

2. Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz? (15 puan)

a)  Ülkemizde Denizlili veya Şanlıurfalı kişiler bazı kelimeleri değişik şekillerde söylerler. Bir ülke içinde aynı dilin farklı konuşma şekillerine……………………..denir.

b)  Türkiye Türkçesinde “Yeni yılınız kutlu olsun.” Özbekçede “Yangi yilingiz kutli bolsin” denir. Bir dilden ayrılan ve zaman içinde ayrı dil olarak kullanılmaya başlanmış ama birbirinden çok uzaklaşmamış kollarına ……………… denir.

c) Türkçe dünya dilleri arasında yapı yönüyle ………………………..diller grubunda köken bakımından………………………….dil grubunun……………………dilleri ailesinde yer alır.

d) Duygu, düşünce ve isteklerin yazı, konuşma ve görsel-işitsel akla gelebilecek her türlü araçla aktarılmasına ………………denir.

e) ……………. İnsanlar arasında anlaşmayı sağlayan yaşayan canlı bir varlıktır.

Dil çeşitli işlevlerde kullanılır: Dilin göndergesel işlevi, dilin heyecana bağlı işlevi, dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi, dilin kanalı kontrol işlevi, dilin dil ötesi işlevi, dilin şiirsel (sanatsal) işlevi.

3. Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdaki cümleler hangi işlevde kullanılmıştır yazınız. (15 puan)

a) Ünlü tasavvuf şairi Yunus Emre, şiirlerinde daha çok, lirik bir duyarlılıkta ilahi aşkı dile getirmiştir. (…………………….…………)

b) Yaz gelince yüzmeye gideceğiz değil mi? (……………………………………..)

c) Ey güzel dost, sen de vefayı semtten ibaret zannedenlerdenmişsin meğer, aldanmışım! (……………………………….)

d) Bir şoför olarak trafikte herhangi bir sorun yaşamak istemiyorsanız trafik kurallarına uymalısınız. (……………………………….)

e) Kardelen, nergisgillerden, baharda çok erken çiçek açan ve eczacılıkta kullanılan soğanlı bir bitkidir. (……………………………….)

Mehmet ile Elif sokakta karşılaşır

 Mehmet:

-   Merhaba Elif! Akşam sinemaya gelir misin, bizimle? 

Elif:

-   Merhaba Mehmet! Teşekkür ederim ama gelemem, akşam başka işim var.

4. Bu konuşmada gerçekleşen iletişimin ögelerini yazınız. (12 puan)

Gönderici:                                                          Dönüt  :

Alıcı        :                                                           Kanal     :

İleti          :                                                          Bağlam  :  

                                                                                                                                              Arka sayfaya geçiniz.

 5.Aşağıda yanlış yazılan sözcüklerin doğrusunu  yazınız. Eğer yazımı doğruysa aynısını tekrar yazınız. (10 puan)

Asvalt       :                                            Direkt (doğrudan) :

Pardüse     :                                            Ünvan                   :                               Karnıbahar:   

6. Aşağıda verilen cümlelerdeki yazım hatalarını bulup doğrusunu altına yazınız. (10 puan)

Asılını soracak olursan sınav çok iyi geçdi, birtek 17’inci soruyu cevaplamakda biraz zorlandım.

Saat sekiz de herzaman buluşduğumuz yer de seni bekliyeceğim.

7. Aşağıda verilen dizelerdeki ses olaylarının altını çizerek ses olayının adını yazınız. (10 puan)

    Her şeyin sonrası, evveli sensin                          Hacet yok hatırlatmasına seni hatıraların

   Gönlümün biricik emeli sensin                           Bir dakika bile çıkmıyorsun aklımdan

                                         (Cemal Safi)                                                                               (Atilla İlhan)

Reşat Nuri Güntekin’e atfedilen güzel bir söz var: “Niye kitap okumuyor demek, niye piyano çalmıyor demek gibi bir şeydir. Kafayı kitap okumaya alıştırmak, parmakları piyanoya alıştırmaktan daha kolay değildir.”

8.Bu parçada kitap okumayla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? (2016 YGS) (6 puan)

A) Zihinsel yönüyle öne çıkan bir edinim olması

B) Okuma becerisinin zaman ve çaba gerektirmesi

C) Küçük yaşta kazanılabilecek bir davranış olması

D) İnsanın sonradan geliştirdiği bir eylem olması

E) Uzun zamanda edinilecek bir alışkanlık olması

   Gerektiği yerde gerektiği kadar sözcük… Metinde anlam, tanımlamalarla, çağrıştırmalarla, örneklemelerle değil, tek başına kullanılan sözcüklerle ortaya konuyor. Her tutum, her davranış, her olgu, her nesne ayrıntılara inilmeden onu en iyi anlatan sözcükle veriliyor.

9. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? (2006 ÖSS) (6 puan)

A) Yazılarının sözcük örgüsü, büyük bir değişkenlik gösteriyor

B) Değişik anlatım biçimleri kullanmaktan kaçınıyor

C) Yazılarında en az sözcükle en çok şeyi anlatma ilkesine bağlı kalıyor

D) Sözcükleri, temel anlamları kadar yan anlamlarıyla da kullanmaya çalışıyor

E) Söylediklerinin kolay anlaşılır olmasını istemiyor.

  Edebiyat; hava gibi, su gibi, güneş gibi, toprak gibi vazgeçilmezdi. Onunla yatılıp onunla kalkılıyordu ve yaratıcı gücünün sonsuzluğuna, edebiyatın insanı insan yapma büyüsüne İnanılıyordu. Toplumun yozlaşmaya ve her şeyin parayla ölçüldüğü, bilgi ve kültüre duyulan saygının, kredi kartlarına, görselliğe yönelmeye başladığı yıllarda, edebiyat "Bir işlevi yok." düşüncesiyle gazetelerden kovuldu. Edebiyat kovulunca da gazeteler çirkinleşti, gazetelerle birlikte dil de espri de düşünce de sığlaşıp yüceliğini yitirdi.

10. Bu parçaya dayanılarak, edebiyatla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine varılamaz? (6 puan)

A) Ticari bir getirişi olmadığı gerekçesiyle gazetelerden uzaklaştırıldığına
B) Bir zamanlar yaşamın her alanında varlığını hissettirdiğine
C) Kendini yenileyemediği İçin ilgi görmediğine
D) İkinci plana itildiği için, dil, düşünce ve espri kalitesinin düştüğüne
E) Ticari zihniyetin egemen olmaya başla­masıyla etkisini yitirdiğine

Başarılar dilerim                                                                 Ali İnce (Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni)

1.Türk edebiyatının dönemlerini ana başlıkları ile yazınız. (10 puan)

a.İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

b.İslami Dönem Türk Edebiyatı

c. Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı

2. Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz? (15 puan)

a)  Ülkemizde Denizlili veya Şanlıurfalı kişiler bazı kelimeleri değişik şekillerde söylerler. Bir ülke içinde aynı dilin farklı konuşma şekillerine  ağız  denir.

b)  Türkiye Türkçesinde “Yeni yılınız kutlu olsun.” Özbekçede “Yangi yilingiz kutli bolsin” denir. Bir dilden ayrılan ve zaman içinde ayrı dil olarak kullanılmaya başlanmış ama birbirinden çok uzaklaşmamış kollarına şive denir.

c) Türkçe dünya dilleri arasında yapı yönüyle eklemeli diller grubunda köken bakımından Ural- Altay dil grubunun Altay dilleri ailesinde yer alır.

d) Duygu, düşünce ve isteklerin yazı, konuşma ve görsel-işitsel akla gelebilecek her türlü araçla aktarılmasına İletişim denir.

e) Dil İnsanlar arasında anlaşmayı sağlayan yaşayan canlı bir varlıktır.

Dil çeşitli işlevlerde kullanılır: Dilin göndergesel işlevi, dilin heyecana bağlı işlevi, dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi, dilin kanalı kontrol işlevi, dilin dil ötesi işlevi, dilin şiirsel (sanatsal) işlevi.

3. Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdaki cümleler hangi işlevde kullanılmıştır yazınız. (15 puan)

a) Ünlü tasavvuf şairi Yunus Emre, şiirlerinde daha çok, lirik bir duyarlılıkta ilahi aşkı dile getirmiştir. (Göndergesel işlev)

b) Yaz gelince yüzmeye gideceğiz değil mi? (Kanalı kontrol işlevi)

c) Ey güzel dost, sen de vefayı semtten ibaret zannedenlerdenmişsin meğer, aldanmışım! (Heyecana bağlı işlev)

d) Bir şoför olarak trafikte herhangi bir sorun yaşamak istemiyorsanız trafik kurallarına uymalısınız. (Alıcıyı harekete geçirme işlevi)

e) Kardelen, nergisgillerden, baharda çok erken çiçek açan ve eczacılıkta kullanılan soğanlı bir bitkidir. (Göndergesel işlev)

Mehmet ile Elif sokakta karşılaşır

 Mehmet:

-   Merhaba Elif! Akşam sinemaya gelir misin, bizimle? 

Elif:

-   Merhaba Mehmet! Teşekkür ederim ama gelemem, akşam başka işim var.

4. Bu konuşmada gerçekleşen iletişimin ögelerini yazınız. (12 puan)

Gönderici: Mehmet                                                  Dönüt    : Merhaba Mehmet! ... 

Alıcı        : Elif                                                          Kanal     : Söz

İleti          : Merhaba Elif! …                                   Bağlam  : Sokak        

                                                                                                                                              Arka sayfaya geçiniz.

 5.Aşağıda yanlış yazılan sözcüklerin doğrusunu  yazınız. Eğer yazımı doğruysa aynısını tekrar yazınız. (10 puan)

Asvalt       : asfalt                                              Direkt (doğrudan) : Direkt (doğrudan)

Pardüse     : pardösü                                          Ünvan                   : Unvan                    Karnıbahar: Karnabahar

6. Aşağıda verilen cümlelerdeki yazım hatalarını bulup doğrusunu altına yazınız. (10 puan)

Asılını soracak olursan sınav çok iyi geçdi, birtek 17’inci soruyu cevaplamakda biraz zorlandım.

Aslını                                                 geçti   bir tek  17’nci             cevaplamakta bir az    

Saat sekiz de herzaman buluşduğumuz yer de seni bekliyeceğim.

                      her zaman buluştuğumuz   yerde   bekleyeceğim

7. Aşağıda verilen dizelerdeki ses olaylarının altını çizerek ses olayının adını yazınız. (10 puan)

    Her şeyin sonrası, evveli sensin                            Hacet yok hatırlatmasına seni hatıraların

                Kaynaştırma                                                                     kaynaştırma

   Gönlümün biricik emeli sensin                              Bir dakika bile çıkmıyorsun aklımdan

Ünlü düşmesi ünsüz düşmesi, ulama      (Cemal Safi) ünlü daralması, ünlü düşmesi, ulama          (Atilla İlhan)

Reşat Nuri Güntekin’e atfedilen güzel bir söz var: “Niye kitap okumuyor demek, niye piyano çalmıyor demek gibi bir şeydir. Kafayı kitap okumaya alıştırmak, parmakları piyanoya alıştırmaktan daha kolay değildir.”

8.Bu parçada kitap okumayla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? (2016 YGS) (6 puan)

A) Zihinsel yönüyle öne çıkan bir edinim olması

B) Okuma becerisinin zaman ve çaba gerektirmesi

C) Küçük yaşta kazanılabilecek bir davranış olması

D) İnsanın sonradan geliştirdiği bir eylem olması

E) Uzun zamanda edinilecek bir alışkanlık olması

  … Gerektiği yerde gerektiği kadar sözcük… Metinde anlam, tanımlamalarla, çağrıştırmalarla, örneklemelerle değil, tek başına kullanılan sözcüklerle ortaya konuyor. Her tutum, her davranış, her olgu, her nesne ayrıntılara inilmeden onu en iyi anlatan sözcükle veriliyor.

9. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? (2006 ÖSS) (6 puan)

A) Yazılarının sözcük örgüsü, büyük bir değişkenlik gösteriyor

B) Değişik anlatım biçimleri kullanmaktan kaçınıyor

C) Yazılarında en az sözcükle en çok şeyi anlatma ilkesine bağlı kalıyor

D) Sözcükleri, temel anlamları kadar yan anlamlarıyla da kullanmaya çalışıyor

E) Söylediklerinin kolay anlaşılır olmasını istemiyor.