EDEBİYAT 9. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI SORULARI (17) (TEST) (CEVAP ANAHTARLI)

… – … EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI …….……..… OKULU 9/… SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 2. YAZILISI

ADI SOYADI:…..……

NU:….

Soru 1

Divanu Lugati’t-Türk’ten beri Türkçe sözlüklerde örneklerine rastlanan argo, ortak dilden beslenen ancak ondan ayrı olarak belirli topluluklara mensup insanların sözcüklere ve sözlere yeni anlamlar yükleyerek oluşturduğu hususi bir dildir. Denebilir ki argo, dilin yaramaz çocuğudur. Argo kullanan kişi herhangi bir sebepten dolayı iletisinin sınırlı bir kesim tarafından anlaşılmasını ister. Argo aslında bir başka türlü söyleme, böylece “söyleyebilme”nin yoludur. Bu yolda kimi zaman ince bir alaya kimi zaman örtmeceye kimi zaman da mecaza rastlamak kaçınılmazdır.

Bu parçadan argo kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Genel dilin etkisinde oluşmuş özel bir dildir.

B) Söylenmek istenenin gizlenmesi esastır.

C) Çok anlamlılık bakımından zengindir.

D) Bir tür dil kusuru kabul edilir.

E) Köklü bir geçmişe sahiptir.

Soru 2

Bu doktorlar bir âlem arkadaş! Neredeyse söylediklerinin hiçbirini anlamadım. Görünen o ki bildiğimiz Türkçeden ayrı olarak yalnızca kendi aralarında kullandıkları bir söz dağarcığı ile de iletişim kurabiliyorlar. Yazıları da bir acayip! Hepimizin bildiği harfler ama şekil şemal kargacık burgacık. Dumanla ya da ışıkla haberleşseler sanki daha iyi olacak. Hoş, benim kulaklarla beraber gözler de emeklilik dilekçesini verdi lakin yine de kâğıttaki yazıdan doktorun beni nereye gönderdiğini anlamış oldum. Dilim de dönmüyor ya bizim oralarda söylendiği gibi “Rütgen cekilcekmiş.” Zaten aklımdakileri İstanbul Türkçesiyle diyebilseydim bu kafayla âlim olurdum alimallah!

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine bir gönderme yoktur?

A) Standart dile

B) Bazı iletişim araçlarına

C) Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevine

D) Jargona

E) Beden diline

Soru 3

Âşıklar beyhude gurbeti gezer,

El oğlu ariftir ne olsa sezer,

Güzellerde vefa biz de sîm ü zer,

Ne kışın bulunur ne yaz bulunur.

Yukarıdaki dörtlük için aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) Bütün dizeler 6+5 duraklıdır.

C) Kelime redife yer verilmemiştir.

D) 1.,2. ve 3. dizede "zer" tunç kafiyedir.

E) Dörtlük çapraz kafiyelidir.

Soru 4

Aşağıdakilerden hangisi şiirde ahengi sağlayan unsurlardan biridir?

A) Tema

B) Konu

C) Asonans

D) Gelenek

E) Zihniyet

Soru 5

Bir edebî eserde aranılacak en mühim özellik, her şeyden önce onun nasıl bir davranış tarzının ifadesi olduğudur. Bunu bulabilmek için esere bütün olarak bakmak, onun ruhunu kavramak, muhteva ve üsluba ait teferruatı bu ruha bağlamak icap eder. Edibin kâinat, hayat, cemiyet, tabiat ve insan karşısında almış olduğu hususi tavırdan hareket etmek ve teferruattan daima ona varmak lâzım gelir. Mevzu, kompozisyon, fikir, kelime, hayal, ahenk bir yazarın, eserini vücuda getirmek için seçtiği ve kullandığı her şey, onun şahsiyetini ortaya koyar.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisinde verilenler arasındaki ilişkiden söz edilmektedir?

A) Yazar-Toplum

B) Eser-Yazar

C) Toplum-Eser

D) Dil-Toplum

E) Yazar-Dil

Soru 6

Karın lapa lapa yağdığı anlarda bir adam alelacele eczaneye girdi ve tuttuğu buruşuk kâğıdı ıslak elleriyle kalfaya uzatıverdi. Kalfa, kâğıdı almadı; adama kaşıyla diğer müşterileri gösterdi. Bunun üzerine adam başını eğerek sıranın en arkasına geçti.

Bu parçada iletişim ögeleri ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Adam-Gönderici

B) Eczane-Bağlam

C) Diğer müşteriler-Alıcı

D) Adamın sıraya geçmesi-Geri bildirim

E) Kalfanın mimiği-Kanal

Soru 7

Dilin işlevleriyle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Eyvah, kalemimi evde unuttum! - Heyecana bağlı işlevi

B) Lütfen, beni dinler misiniz? - Alıcıyı harekete geçirme işlevi

C) Su yüz derecede kaynar. - Göndergesel işlevi

D) Zamirler, ismin yerini tutan kelimelerdir. - Dil ötesi işlevi

E) Sesim geliyor mu? - Sanatsal işlevi

Soru 8

“İle” kelimesi cümlede edat veya bağlaç görevinde kullanılabilir.

Bu bilgiden yola çıkarak,

I. Köylerin birinde bir Keloğlan ile anası yaşarmış.

II. Her seferinde sayfalar büyük bir güçlükle açılmış.

III. Evveli bir varmış bir yokmuş bir derviş ile bir kocakarı varmış.

cümlelerinden hangilerinde “ile” kelimesi edat olarak kullanılmıştır?

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve III

E) II ve III

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi anlatmaya bağlı edebî türlerden değildir?

A) Fabl

B) Masal

C) Roman

D) Deneme

E) Hikâye

Soru 10

Bu manzarayı gören karınca neşelendi. Önce bir müddet sağına soluna bakındı. Buraya kadar gelmişken en güzel taneyi götürmeliydi. Az ileride oldukça iri, tombul bir buğday tanesini gözüne kestirdi. Gidip onu sırtladı. Sallana sallana onu birkaç adım götürdü. Bu arada sağında solunda bulunan diğer tanelerden de gözünü alamıyordu. Az ötesinde çok güzel bir buğday tanesi gözüne ilişti. Kendi aldığı taneden daha iyi görünüyordu. Gidip onu aldı ama daha önceki tanesini bırakmaya da yüreği elvermedi. İkisini birden götürebilirim diye düşündü. Birini sırtına aldı diğerini de arkasından çekerek götürmeye başladı. Bu hâlde epeyce süre yol aldı.

Yukarıdaki parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Betimlemelere başvurulmuştur.

B) İnsan dışındaki varlıklara insan özelliği verilmiştir.

C) Öyküleyici bir metinden alınmıştır.

D) Tanımlamaya başvurulmuştur.

E) Anlaşılır bir dil kullanılmıştır.

Soru 11

Aşağıdakilerden hangisi satirik şiire örnektir?

A) Boz atlar üstünde kılınç çalınır/Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana.

B) Hele böyle devam et, gün senin, devran senin/Çöker bir gün midene, yediğin saman senin.

C) Yapraklar hışırdadı, köylüler kıpırdadı/Bir yel çıksa da bitse şu harman.

D) Bize düşen ödev sadece kulluk/Hayat akar gider dönmez geriye.

E) Ey pınar, nazlı pınar!/Dağlar sana nur sunar.

Soru 12

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ayraçla gösterilen yere iki nokta (:) konulmalıdır?

A) Ünsüzler() sürekli olup olmadıklarına ve ses yolunda titreyip titremediklerine göre adlandırılır.

B) Süreksiz sert ç, k, p, t ünsüzleriyle biten kelimeler, ünlüyle başlayan bir ek aldığında bu kelimelerin sonunda bulunan ç, k, p, t sert ünsüzleri yumuşar() c, g (ğ) , b, d ünsüzlerine dönüşür.

C) Türkçedeki sesler, ses yolundan çıkışlarına göre iki gruba ayrılır() ünlüler ve ünsüzler.

D) Sözel derslerden tarih, felsefe, coğrafya() sayısal derslerden fizik, kimya, biyoloji alıyorum.

E) Çekim ekleri kelimelerin diğer kelimelerle bağ kurmasını, cümlede görev almasını sağlayan() hâlini, sayısını, zamanını, kişisini bildiren eklerdir.

Soru 13

Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın özellikleri arasında yer almaz?

A) Güzel sanatlar içerisinde yer alır.

B) Edebiyatın malzemesi dildir.

C) Plastik sanatlar içerisinde yer alır.

D) İmge ve semboller kullanılır.

E) Duygu ve hayallere dayanır.

Soru 14

Sunumlarda dil, aşağıdaki işlevlerden en çok hangisiyle kullanılır?

A) Dil ötesi işlev

B) Göndergesel işlev

C) Kanalı kontrol işlevi

D) Heyecana bağlı işlev

E) Alıcıyı harekete geçirme işlevi

Soru 15

Onuncu yüzyıldan itibaren Türkler Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır. Türkler; gelenek, görenek ve törelerinin yer aldığı toplum kültürüyle birlikte yeni tanıştıkları İslam uygarlığının güçlü unsurlarını, Anadolu adı verilen bu yeni coğrafyaya birlikte taşımışlardır.

Bu metinde dil, hangi işlevde kullanılmıştır?

A) Göndergesel işlev

B) Kanalı kontrol işlevi

C) Heyecana bağlı işlev

D) Dil ötesi işlev

E) Alıcıyı harekete geçirme işlevi

Soru 16

Masalın olumlu bir sonuca bağlandığı bölümdür. Bu bölüm genellikle bitiş tekerlemesiyle son bulur. Bu bölümde hem masal kişilerine hem de dinleyicilere yönelik iyi temennilerde bulunulur.

Açıklaması yapılan bölüme verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Döşeme

B) D

C) Ç

D) Dilek

E) Tekerl

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi fablın özelliklerinden birisi olamaz?

A) Olaylar orman, göl ve mağara gibi mekânlarda geçer.

B) Hayvan, bitki gibi kahramanlar aracılığıyla insanların karşılaşabileceği durumlar anlatılır.

C) Fabllar coşku ve heyecana bağlı edebî metinler içinde değerlendirilir.

D) Öğretici yanı ağır basar, dili (bilgi yelpazesi com) oldukça yalındır.

E) Daha çok öyküleyici ve betimleyici anlatım türleri kullanılır.

Soru 18

Derinden derine ırmaklar ağlar

Uzaktan uzağa çoban çeşmesi

Ey suyun sesinden anlayan bağlar

Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi

Bu dizelerde kullanılan edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mübalağa

B) Teşhis

C) Telmih

D) Teşbih

E) Tezat

Soru 19

- Bu sözleri ben size nasıl öğrettiysem öyle söyleyin.

- Artık demir almak günü gelmişse zamandan,

- Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.

- Yapım ekleri kelimelerden yeni kelimeler türetir.

- Öğrencilerin derslerde aldıkları teorik eğitimi günlük hayata yansıtmaları gerekir.

Yukarıdaki cümlelerde dilin işlevlerinden hangisine yer verilmemiştir?

A) Göndergesel işlev

B) Kanalı kontrol işlev

C) Alıcıyı harekete geçirme işlev

D) Sanatsal işlev

E) Dil ötesi işlev

Soru 20

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bağlacın yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

A)

Hadi git, ne bir adres ne bir hatıra bırak

Zannetme ki pişmanlık, mutluluk kadar ırak!

B)

Öyle bir ilkyaz ol ki korkut yaprakları,

Öyle bir son yaz ol ki tut yaprakları

C)

Bir kez gönül yıktın ise Bu kıldığın namaz değil

Yetmiş iki millet dahi Elin yüzün yumaz değil

D)

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil,

bütün iş Tahir’le Zühre olabilmekte

yani yürekte.

E)

Bir akşamüstü yanımızda kimsecikler olmaz

Yada olması gerekenler yanımızdakiler değildir.

BAŞARILAR DİLERİM...

CEVAP ANAHTARI

1-D 2-E 3-E 4-C 5-B 6-C

7-E 8-B 9-D 10-D 11-B 12-C 13-C

14-B 15-A 16-D 17-C

18-B 19-B 20